Παρακολουθώντας τις εκπομπές λόγου στην τηλεόραση καταλήγω σχεδόν πάντα στη αναπάντητη απορία: Γιατί τα μπερδεύουν τόσο τα πράγματα; Τι τους φταίει ο κοσμάκης; Ψάχνω αντίβαρο σε άλλα μέσα γκρίζας εκπαίδευσης του κοινωνικού σώματος, κυρίως του διαδικτύου, και αντιμετωπίζω εν πολλοίς την ίδια κατάσταση εκτός από ορισμένες ιστοσελίδες που αποτείνονται σε σχετικά περιορισμένο κοινό ψύχραιμων διανοουμένων. Ναι, αλλά αυτό δεν λύνει το πρόβλημα. Το ευρύ κοινό δεν έχει πρόσβαση στο εξαιρετικό αλλά έχει ανάγκη να προσλάβει σαφείς εικόνες γιατί αυτό το κοινό διαμορφώνει εν τέλει το εκλογικό αποτέλεσμα βάσει του οποίου θα κυβερνηθεί. Οι διανοούμενοι, διαλεγόμενοι μεταξύ τους, απλώς αναπαράγουν την κάστα τους κι αυτό όσο σημαντικό κι αν είναι δεν είναι το κρίσιμο σε εποχές όπως οι παρούσες που ελλοχεύουν τα «μεγάλα σφάλματα της μαζικής παραπλάνησης». Τι σημασία έχει ποιος έχει δίκιο, όταν οι πολλοί κάνουν το μοιραίο λάθος;
Κουβεντιάζοντας με ψαγμένους φίλους την ανησυχία μου αυτή, με ρώτησαν όπως είναι φυσικό: Κι εσύ πώς καταλήγεις ότι η στρεβλή εικόνα δεν είναι απλούστατα το γνήσιο αντικατόπτρισμα της πολυπλοκότητας της προβληματικής πραγματικότητας που ζούμε; Και τι συμβουλεύεις τον απλό συμπολίτη σου; Η απάντησή μου είναι ευθεία και απλή. Απλοποιώ χωρίς να απλουστεύω τα πράγματα. Έχω κατασκευάσει ένα σαφή δείκτη αποτελεσματικότητας των πολιτικών συμπεριφορών (της πολιτικής που ασκεί η κυβέρνηση αλλά και της απόκρισης του βουλευόμενου καθ’ οιονδήποτε τρόπο κοινωνικού σώματος). Αυτόν χρησιμοποιώ ως κριτήριο για να χωρίσω τα όσα ακούω σε «σωστά», «αδιάφορα» και «λάθος». Αυτόν τον απλό δείκτη σας προτείνω δωρεάν να δοκιμάσετε έτσι για τα μάτια της αλληλεγγύης μεταξύ πολιτών που αισθάνομαι να με δένει με τους αναγνώστες μου.
Ο δείκτης φυσικά στηρίζεται σε μια διάγνωση της κατάστασης και αξιολόγηση των προβλημάτων της. Αν ξεπεράσουμε τις όποιες ιδεοληψίες ή άλλες σκοπιμότητές μας, η διάγνωση είναι απλή και εύκολη. Η Ελληνική κοινωνία πάσχει εκ του γεγονότος ότι
- η παραγωγική της βάση αυτή τη στιγμή δεν μπορεί να απασχολήσει 1,5 περίπου εκατομμύρια ανέργων πολιτών, επειδή υπολείπεται σε παραγωγικές επενδύσεις (η απασχόληση στο Δημόσιο δεν γίνεται δεκτή ως υποκατάστατο της δημιουργίας θέσεων εργασίας για παραγωγικούς σκοπούς εκτός μόνο αν πρόκειται για προσωπικό που αυξάνει την παραγωγικότητα των τομέων παροχής κοινωνικών αγαθών και υπηρεσιών- προσέξτε «αυξάνει την παραγωγικότητα» και όχι απλώς την απασχόληση).
- δεν μπορεί να εξασφαλίσει ανεκτικό εισόδημα σε άλλα δύο περίπου εκατομμύρια που ζουν κάτω από το όριο της φτώχιας,
- δεν εξάγει επαρκώς για να καλύψει τις ανάγκες της σε εισαγόμενα και ταυτόχρονα η αγορά της είναι πολύ μικρή για να εξασφαλίσει επαρκή ζήτηση που θα εγγυάται ικανοποιητικό ρυθμό ανάπτυξης.
- δεν έχει αποτελεσματικό σύστημα αντιμετώπισης των πάσης φύσεως ανισοτήτων για να διατηρήσει και ενισχύσει την κοινωνική συνοχή (δεν έχει αποτελεσματικούς τομείς κοινωνικού μερίσματος)
Όλοι αυτοί οι παράγοντες σχετίζονται με την ικανότητα της ίδιας της Ελληνικής κοινωνίας να λύνει τα προβλήματά της, αφού ακόμη και αν δεχτούμε ότι υπάρχουν εξωτερικοί παράγοντες που την εμποδίζουν και σε αυτή ακόμη την περίπτωση η δραστικότητα και αυτών εξαρτάται από την δική μας ικανότητα να τους χειριστούμε υπέρ ημών (για παράδειγμα, το μικρό μας μέγεθος μπορεί να αντισταθμιστεί με τις κατάλληλες συμμαχίες κ.ο.κ.). Με άλλα λόγια πιστεύω στο αξίωμα, ότι όταν σε ένα αγώνα κάποιος ηττηθεί τότε «φταίει» αυτός που έχασε και όχι αυτός που τον νίκησε. Τόσο απλά! Και τούτο επειδή το μόνο που μπορείς να κάνεις για να νικήσεις χωρίς να κάνεις φάουλ, είναι την άλλη φορά να πας καλλίτερα γυμνασμένος.
Πάνω σε αυτό το εξαιρετικά απλό διαγνωστικό μοντέλο, στήνω τους αξιολογικούς δείκτες, δηλαδή τα εργαλεία που χρειάζομαι για αξιολογώ οτιδήποτε συμβαίνει στην πολιτική, κοινωνική και οικονομική ζωή του τόπου. Οι δείκτες είναι και αυτοί εξ ίσου απλοί όπως φαίνεται αμέσως παρακάτω. Βέβαια, επειδή η βαθμολόγησή τους διασταυρώνεται για να καταλήξουμε σε μια γενική αξιολόγηση, εφόσον ισχύουν όλοι μαζί ταυτοχρόνως, θα πρέπει τελικά να διαβαστούν ως σταθμισμένοι σε έναν ενιαίο δείκτη που θα συνδυάζει τα ειδικά βάρη τους. Αυτό δεν θα το κάνω εδώ επειδή είναι πιο προχωρημένη υπολογιστική και θα χρειαστεί πολύ εκτενέστερο κείμενο. Θα το αφήσω ίσως για άλλη φορά. Για την ώρα μπορούμε να κάνουμε αρκετή δουλειά χρησιμοποιώντας διακριτά καθένα δείκτη ξεχωριστά. Τουλάχιστο έτσι μπορούμε να πάρουμε μια πρώτη ιδέα για το σωστό ή λάθος, καλό ή κακό, των όσων κρίνουμε.
Όποια, λοιπόν, ενέργεια,
- Αυξάνει τις επενδύσεις είναι καλή, ενώ αν τις μειώνει είναι κακή.
- Αυξάνει την προστιθέμενη αξία των προϊόντων, είναι καλή, ενώ όταν την μειώνει είναι κακή.
- Βελτιώνει την εξαγωγιμότητα αγαθού ή υπηρεσίας, είναι καλή, ενώ ότι την μειώνει είναι κακή.
- Μικραίνει την ψαλίδα των ανισοτήτων είναι καλή, ενώ όταν την μεγαλώνει είναι κακή.
Δοκιμάστε αυτήν την απλή συνταγή κριτικής αντιμετώπισης των ενεργειών της κυβέρνησης και είμαι βέβαιος ότι θα έχετε μια εύκολη κατάκτηση ορθολογισμού και μια ακόμη ευκολότερη κατανόηση των όσων συμβαίνων. Αν θέλετε τώρα να έχετε ένα κάπως πιο εκζητημένο εργαλείο αξιολόγησης, δοκιμάστε να δώσετε βαθμούς βαρύτητας % σε καθένα από τους παραπάνω δείκτες που να συναθροίζονται στο 100%, και σχηματίστε ένα γενικό δείκτη που θα εκφράζει την προσωπική σας αξιολόγηση σε ότι αφορά την σημασία και βαρύτητα των παραγόντων. Για παράδειγμα, θα μπορέσετε να πάρετε μια απάντηση στην περίπτωση λ.χ. που ένα μέτρο αυξάνει μεν τις επενδύσεις, αλλά μειώνει την εξαγωγιμότητα και μεγαλώνει τις ανισότητες. Κάνοντας πολλές τέτοιες συνδυαστικές ασκήσεις και διαφοροποιώντας τα ειδικά βάρη κάθε δείκτη, πιστεύω ότι μπορείτε να ακονίσετε πολύ την κριτική σας αντίληψη για τα όσα Μπαρουφοειδή ακούμε αυτόν τον καιρό. Αυτά για την ώρα.