Η ανεκδοτολογία δε συνεπάγεται γελοιώδεις διηγήσεις πάντοτε. Ανέκδοτα συνιστούν εξιστορήσεις ήσσονος σημασίας, ενίοτε τριτεύουσας. Η παρακάτω ρέπει στην κατηγορία της παραδοσιακής.
Χειμώνα κάποτε πριν αρκετά χρόνια στο γιαπί τών υπό ανέγερση εγκαταστάσεων του πανεπιστημίου Κρήτης στο Ρέθυμνο φοιτητές και φοιτήτριες της Φιλοσοφικής περίμεναν έξω, στο κρύο. Συμπαθής Κρητικός με εντόπια προφορά τούς ρωτά: Ργάτε ωρέ, ργάτε (ήτοι: ριγάτε, βρε; Τουτέστιν, κρυώνετε); ‒Όχι, κύριε. Φοιτηταί!
Η επόμενη αφήγηση που θα παραθέσω είναι εξίσου ανεκδοτολογική. Συναφής με την Κρήτη και το πανεπιστήμιό της. Συνδηλωτική όσο τίποτε με την κρητική ομογενοποιητική εντοπιότητα, όμως αντλεί ωσαύτως από το γελοιογραφικό στοιχείο, τον τραγέλαφο ειδικότερα. Μοιάζει στο παραμύθι, γιατί παραπέμπει ευθέως και ευθαρσώς στον αποτροπαϊκό χαρακτήρα των λαϊκών αφηγήσεων.
Δεν πάνε πολλές μέρες που ο νεότερος ιστορικός Χανς Ρίχτερ στερήθηκε οριστικά με απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας τον τίτλο του επίτιμου διδάκτορα του Πανεπιστημίου Κρήτης. Τον τίτλο που το Πανεπιστήμιο Κρήτης το ίδιο τού απέδωσε το 2014 και πρόσφατα αποφάσισε να του αφαιρέσει! Να αφαιρέσει από τον άνθρωπο που σύσσωμη η μπρουτάλ Κρήτη κυνηγά στα δικαστήρια χρόνια τώρα ανεπιτυχώς, τώρα με επιτυχία πλέον. Του όντως φιλέλληνα και δημοκράτη. Αποφάσισε η Σύγκλητος του Πανεπιστημίου Κρήτης να συμπεριφερθεί στον καταξιωμένο ερευνητή όπως ακριβώς συμπεριφέρθηκαν οι Ναζί στον Τόμας Μαν. Γιατί απλώς αυτό που υποστηρίζει δεν τους αρέσει. Ως κρατικό άλλωστε ίδρυμα έπραξαν. Προστάτεψαν τα ιερά και όσια του κράτους. Μέτρησε ο Αυγενάκης και η τοπική εθνοφροσύνη, όχι η λογική και η επιστήμη. Άλλωστε, αν συνέβαινε διαφορετικά η λαμπρή Φιλοσοφική τού Πανεπιστημίου Κρήτης, κάτι τί θα είχε τόσα χρόνια εκστομίσει για τις ανθρωποθυσίες σε μινωικά ιερά (Αγία Τριάδα, Κυδωνία κ.α.), το σκάνδαλο διαιώνισης της άρνησης ραδιοχρονολόγησης του διαβόητου δίσκου τής Φαιστού (αν είναι γνήσιος, οι Μινωίτες έχασαν την ευκαιρία να προλάβουν το… Γουτεμβέργιο), τη συστηματική εθνοκάθαρση, τις ανείπωτες βιαιότητες εις βάρος των Τουρκοκρητικών, ιδίως μεταξύ 1998-1911, την απόλυτη σιωπή έως ενθάρρυνση των Χανιωτών στο δράμα τών Κρητικών Εβραίων, όταν επιβιβάζονταν στο Τάναϊς, ή ακόμη για το θλιβερό κρητικό παράδειγμα της χείριστης ανά την Ελλάδα ενσωμάτωσης των πληθυσμών τής ανταλλαγής τού 22 (και του πάρτι με τις περιουσίες των ανταλλαξίμων).
Δίπλα στα Κρητικά (όχι τη γνωστή συμπαθή περίγιαλη συνοικία στη Ρόδο, που κτίστηκε για να φιλοξενήσει τους επήλυδες από την Κρήτη διωγμένους μουσουλμάνους) η γύμνια του Συμβουλίου τής Επικρατείας. Πώς μπορεί το Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο της Χώρας να συντάσσεται με την απόφαση στέρησης ενός διδακτορικού τίτλου; Σε ποια χώρα ζούμε; Οι διοικητικοί βέβαια δικαστές μας δεν είναι πρώτη φορά που «μας κάνουν περήφανους». Σερβία και Πολωνία έχουν δει κι άλλες φορές τα νώτα μας. Όπως τότε όταν ΣτΕ, Μισθοδικείο, Ελεγκτικό Συνέδριο διεκδίκησαν και άρπαξαν πολιτική εξουσία καθορίζοντας το μισθολόγιο του δημοσίου (βλ. την εκτενέστατη και αφοπλιστικότατη επιχειρηματολογία του Τσακυράκη –πόσο μας λείπει!) γνωμοδοτώντας αν μπορεί και πώς η κεντρική κυβέρνηση να οργανώνει τον προϋπολογισμό και τη μισθοδοσία εκείνων που επαφίενται σε αυτόν…
Δε βαριέσαι. Κήνσορες. Φωστήρες οι του ΣτΕ. Και παιδεύουν. Και πληρώνουν (με των άλλων τις τσέπες). Το περιμέναμε. Αφού από έτη εις έτη αυτοαναγορεύθηκαν σε Θεματοφύλακες ‒Έθνους και‒ του Συντάγματος. Πώς να μην ανακαλέσει κανείς τη χρυσαυγίτικης εμπνεύσεως επιχειρηματολογία τής απόφασης του ΣτΕ το 2012 με την οποία κρίθηκαν αντισυνταγματικές οι ευνοϊκές διατάξεις τού νόμου Ραγκούση για τη χορήγηση της ελληνικής ιθαγένειας σε αλλοδαπούς! Με λίγα λόγια οι σεπτοί εκπρόσωποι της δικαστικής εξουσίας αποφάνθηκαν πως «Έλληνας γεννιέσαι, δε γίνεσαι». Τι 12 τι 21. Τιμούν τον, αυτόχθονα, Μακρυγιάννη και την, κολοκοτρώνεια, Τριπολιτσά.
Έτσι, όπως το Πανεπιστήμιο Κρήτης, το Δικαστικό σώμα: ένα έθνος, μια ψυχή, μια ιδεολογία. Ακολούθως κι ο Δήμος Θεσσαλονίκης. Απαντά άμεσα στο λαϊκό αίτημα και στο λαϊκό αίσθημα. Πλατεία Ελευθερίας πάρκιγκ αμνησίας; Όχι βέβαια. Μπετόν αρμέ πάρκο κατευθυνόμενης μνήμης και αντινοηματοδότησης. Βίαιη πράξη κανονικότατου αντισημιτισμού.
Υπάρχουν θεσμοί στη χώρα; Πολλοί. Πρώτα πρώτα η Δικαιοσύνη, καθώς η απόφαση του Δήμου είναι στα όρια της νομιμότητας. Δευτερευόντως η Περιφέρεια, καθώς σε δικούς της ευρύτερους σχεδιασμούς εντασσόταν ο ανατρεπόμενος προγραμματισμός που καταρρίπτει η διοίκηση Ζέρβα. Και φυσικά η κεντρική Κυβέρνηση: αν ήθελε, αν δεν κόστιζε πολιτικά (κι όμως η προκλητική κυβερνητική αδιαφορία μεταφράζεται σε συγκαλυμμένο, και από την πλευρά της, αντισημιτισμό). Τόσο το Υπουργείο Μεταφορών και Δικτύων μπορεί και πρέπει να επικαλεστεί λόγους χωροταξικούς όσο αλλά κυρίως το Υπουργείο Πολιτισμού πρέπει να ανακηρύξει το σύνολο χώρο τής Πλατείας Ελευθερίας σε Τόπο Μνήμης και Τιμής τών Εβραίων Ηρώων και Μαρτύρων τού Ολοκαυτώματος.
Εν πάση περιπτώσει, και το ΑΠΘ θα μπορούσε να παρέμβει. Να σώσει τα προσχήματα, να κόψει τους δεσμούς με το σκιερό παρελθόν του, όταν οι αρχές του συμμετέσχαν στο Ολοκαύτωμα, όταν επιδικάζονταν σε μέλη του διαμερίσματα Εβραίων τής πόλης που «μετοίκησαν» στην Πολωνία. Αργότερα το ίδρυμα καταπλάκωσε τη μνήμη των αδικοχαμένων ορθώνοντας τα κτήριά του πάνω στο κατεστραμμένο (από τον, Έλληνα, ορθόδοξο, δήμαρχο Θεσσαλονίκης) πανάρχαιο εβραϊκό νεκροταφείο της πόλης. Σιγά τώρα όμως. Μια θετική παράδοση είχε να περηφανεύεται το ΑΠΘ, αυτήν του Δημοτικισμού και του γλωσσικού ανθρωπισμού. Κι αυτή πήγε περίπατο τελευταία για τα διπλά μισθά τής Ακαδημίας και την (επιτυχή) προώθηση της αντιαεροπορικής Άμυνας στο Αιγαίο.
Για Εβραίους θα μιλάμε τώρα! Εξάλλου ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα τής χώρας τού 22 αναδεικνύεται το ΣτΕ. Τι Ζουράρις τι Αυγενάκης. Της Κρήτης πνευματικοί. Πάσης Ελλάδος και Επικρατείας.