Ρετρό

Νότης Μαυρουδής 20 Φεβ 2014

Μα, τι γίνεται με το ρετρό; Τι έχει συμβεί και παρουσιάζεται τόσο έντονο ενδιαφέρον προς τον παρελθόντα χρόνο, με θεατρικές παραστάσεις και συναυλίες εδώ και κάποια χρόνια, με όλο και περισσότερο «παλαιό υλικό», που ανακυκλώνεται και επανέρχεται; υποπτεύομαι πως αυτό γίνεται ύστερα από ενδείξεις πως το ευρύ κοινό παρουσιάζει μια τάση επιστροφής στο κλίμα εποχής τών πατεράδων και των παππούδων μας… Τι περίεργα πράγματα. Ενώ όλα δείχνουν πως αναζητούνται νέες μορφές τέχνης, παράλληλα ένα κύμα νοσταλγίας προς τον παλαιό χρόνο έχει ήδη εισχωρήσει στο θέαμα και στο ακρόαμα… Σκόρπια δισκογραφία με… ηλεκτρονική ανανέωση πάνω σε παλαιά ελαφρά τραγούδια, θεατρικές παραστάσεις με αναδρομές και ευσυγκίνητες ιστοριούλες, χαριτωμένα παλαιά κουστουμάκια, πολύχρωμες φούστες, ριγέ σακάκια, πολύχρωμα καπέλα, στιλ εποχής πριν, κατά και μετά τον δεύτερο πόλεμο, μόδες σικάτες και μπόλικη γαλλική σχολή που σηματοδοτεί κλίμα ευρωπαϊκό τής εποχής.

Το ρετρό, λένε, πως ήρθε στην εποχή μας επειδή οι συνθήκες τής οικονομίας, μας πήγαν πίσω ως χώρα. Βρίσκω την άποψη ολίγον απλοϊκή. Το ρετρό υπάρχει ανεξάρτητα από τις οικονομικές συνθήκες, δίχως να σημαίνει αυτό πως αυτές, πολλές φορές, δεν το προκαλούν… Αλλά, πέρα απ’ αυτό, το ρετρό απασχολεί πάντα τις κοινωνίες μέσα από το συναίσθημα της νοσταλγίας. Δεν έχω την ικανότητα να διεισδύσω ψυχαναλυτικά σε ένα τέτοιο συλλογικό φαινόμενο που κάνει τον κόσμο να κοιτάζει τους καθρέφτες του, για να βλέπει τον κιτρινισμένο και παλιακό χρόνο.

Το ρετρό, ως έννοια, είναι χρόνος που έρχεται και ξανάρχεται στις μνήμες των ανθρώπων, τις περισσότερες φορές εξιδανικευμένος, φαντασιακός, ντυμένος με πλουμιστά χρώματα, ωραιοποιημένος, και εν τέλει παρωχημένος. Ίσως, ο παρών κόσμος να αφαιρεί από το ρετρό την σκοτεινή πλευρά του και να κρατάει τη βιτρίνα, τον φλοιό, την επιφάνεια. Στην περίπτωσή μας, το ρετρό που συζητάμε προέρχεται από τους σκοτεινούς καιρούς τού μεσοπολέμου. Σημειώστε πως μιλάμε για μια περίοδο με δεκάδες εκατομμύρια νεκρούς σε μιαν ευρωπαϊκή σύρραξη που καθήλωσε τις κοινωνίες στη φτώχια και την στέρηση. Αλλά, πέρα από αυτά τα πολιτικά, το ρετρό ξαναστήνει το δικό του σκηνικό. Παίρνει από την παλαιά εποχή την αισθητική καθώς και και τα ποικίλματά της και τα προβάλει, αφού, αυτά είναι που ενδιαφέρουν πρωτίστως τον κόσμο. Η επαναφορά τού ρετρό κλίματος στις μέρες μας, εκπέμπει μια τρυφερότητα. Αρκεί να μπορούμε να εμβαθύνουμε στο παλαιό, ώστε να φωτιστούμε απ’ αυτό περισσότερο, για να γίνουμε σοφότεροι…