Ο ΣΥΡΙΖΑ έχει την ευκαιρία να γίνει ένα δυναμικό κόμμα εξουσίας. Αρκεί να εγκαταλείψει τη στρατηγική της ολικής απόρριψης, που οδηγεί σε πτώχευση
Μπορεί ο ΣΥΡΙΖΑ να εκφράζει το ριζοσπαστικό κίνημα και τη νέα πρόταση εξουσίας; Αυτό εξαρτάται από τον τρόπο με τον οποίο θα χειριστεί τη μετεκλογική κρίση της χώρας. Πιο συγκεκριμένα, όπως η ύφεση και η ανεργία εντείνονται στις περισσότερες χώρες της ΕΕ οδηγώντας στην άνοδο της ακροδεξιάς, γίνεται όλο και πιο προφανές πως η εμμονή της Γερμανίδας καγκελαρίου στο λάθος «timing» (δηλαδή πως πρώτα χρειάζεται σιδηρά δημοσιονομική πειθαρχία και μετά ανάπτυξη) οδηγεί σε αδιέξοδο. Ακόμη και η κυρία Λαγκάρντ άρχισε να βάζει νερό στο κρασί της υποστηρίζοντας πως η μη επίτευξη των στόχων στις χώρες του ευρωπαϊκού νότου μπορεί να γίνει αποδεκτή όταν συνδέεται με την ένταση της ύφεσης. Μέσα σ’ αυτό το νέο κλίμα, η πρόσφατη νίκη του Φρανσουά Ολάντ μπορεί να βοηθήσει (αν όχι βραχυπρόθεσμα, πιο σίγουρα μεσοπρόθεσμα) στο πέρασμα από την τιμωρητική λιτότητα της κυρίας Μέρκελ στην αναπτυξιακή αλληλεγγύη.
Μέσα σ’ αυτό το ραγδαία εξελισσόμενο ευρωπαϊκό τοπίο, ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να παίξει καθοριστικό ρόλο. Μπορεί π.χ. να συμβάλει στη δημιουργία ενός νοτιοευρωπαϊκού μπλοκ που, υπό γαλλική ηγεσία, θα αντιταχθεί σθεναρά και με επιτυχία στην κοντόφθαλμη γερμανική στρατηγική. Για να μπορέσει όμως να παίξει αυτόν τον ρόλο θα πρέπει η Ελλάδα ν’ αποφύγει τη στάση πληρωμών, δηλαδή τη μη υποστηριζόμενη από τους εταίρους μας πτώχευση.
Το τωρινό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, αν πραγματοποιείτο, το πιο πιθανό είναι ότι θα οδηγούσε στη μη ελεγχόμενη πτώχευση. Γιατί με την ολική απόρριψη του Μνημονίου δεν θα μπορούσαμε τον ερχόμενο Ιούνιο να πάρουμε την επόμενη δόση. Αυτό στη συνέχεια θα οδηγούσε, αν όχι στην έξοδο, στην πλήρη περιθωριοποίηση της Ελλάδος εντός της Ευρωζώνης. Κατά τη γνώμη μου, για να γίνει ο ΣΥΡΙΖΑ «νέο ΠΑΣΟΚ» θα πρέπει ο αρχηγός του να δείξει τον ρεαλισμό και την ευελιξία του Ανδρέα Παπανδρέου. Ο τελευταίος, ως γνωστόν, υπό την επήρεια γεγονότων, αποφάσισε να περάσει από τον αρχικό αντιευρωπαϊσμό του στην αποδοχή της συνέχισης της συμμετοχής της χώρας στην ΕΟΚ. Την ίδια ευελιξία και ρεαλισμό θα πρέπει να δείξει ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ περνώντας από την ολική απόρριψη του Μνημονίου στη ριζική αναδιαπραγμάτευσή του. Αν όχι για άλλον λόγο, γιατί μια τέτοια θέση θα του δώσει την ευκαιρία να κερδίσει χρόνο μέχρις ότου αλλάξει το ευρωπαϊκό τοπίο προς το ευνοϊκότερο για μας. Θα είναι πραγματικά τραγικό να βρεθεί η Ελλάδα εκτός Ευρωζώνης τη στιγμή που αυξάνονται οι φωνές στην Ευρώπη εναντίον της υφεσιακής γερμανικής πολιτικής. Καθώς και τη στιγμή που συζητείται σοβαρά η έκδοση ευρωομολόγου τον επόμενο χρόνο.
Με βάση τα παραπάνω, ο ΣΥΡΙΖΑ, στη μετεκλογική περίοδο, έχει την εξής επιλογή: είτε να συνεχίσει την ανένδοτη, σκληρή στρατηγική της ολικής απόρριψης του Μνημονίου, είτε ν’ ακολουθήσει ένα πρόγραμμα ριζικής αναδιαπραγμάτευσης της δανειακής σύμβασης μέσα στα πλαίσια του τωρινού συσχετισμού δυνάμεων στην Ευρωζώνη. Στην πρώτη περίπτωση οι καταστροφικές επιπτώσεις μιας μη ελεγχόμενης πτώχευσης θα οδηγούσαν στην ταχεία συρρίκνωση του κόμματος. Στη δεύτερη θα μπορούσε να γίνει ο ΣΥΡΙΖΑ ένα δυναμικό κόμμα εξουσίας στον ελληνικό χώρο και ένας σοβαρός παίκτης στη μεταλλασσόμενη ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή.
Για να μπορέσει ο ΣΥΡΙΖΑ να παίξει ρόλο, πρέπει η Ελλάδα να αποφύγει την πτώχευση.
Ο Νίκος Μουζέλης είναι ομότιμος καθηγητής Κοινωνιολογίας LSE (London School of Economics)