Ρατσιστικός αντιρατσισμός;

Κώστας Καρακώτιας 20 Μαϊ 2013

Ο ρατσιστικός λόγος, ως λεκτική εκφορά, ως ιδεολογία και συχνά ως βίαιη υλική και σωματική πρακτική, έχει εγκατασταθεί στην ελληνική κοινωνία. Ο λόγος αυτός βέβαια δεν παράγεται και δεν λειτουργεί εν κενώ. Πέρα από τον ιδεολογικό και ανορθολογικό πυρήνα του, εκμεταλλεύεται υπαρκτά προβλήματα και πολλά λαϊκά στερεότυπα τα οποία ανασυνθέτει και κατευθύνει στην δική του συνολική αντιουμανιστική πολιτική και κοινωνική πρόταση.

Απέναντι όμως στον ρατσιστικό αυτόν λόγο, πώς διατυπώνεται ο απαραίτητος και αναγκαίος πολιτικά και ηθικά αντιρατσιστικός λόγος; Αρκεί η πρόταξη των ανθρώπινων δικαιωμάτων και η αποκάλυψη της φυλετικής ιδεολογίας, του ανορθολογισμού, του αντιανθρωπισμού και του αντιχριστιανισμού, ακόμα του ρατσισμού; Αρκεί η αποδόμηση των διάφορων στερεοτύπων και η απόκρουση του φυλετικού μίσους; Όλα αυτά είναι αναπόσπαστα στοιχεία του αντιρατσιστικού λόγου. Δυστυχώς όμως, δεν αρκούν. Ο αντιρατσιστικός λόγος εκφέρεται σε μια εξαιρετικά ιδιαίτερη εγχώρια συγκυρία και πρέπει να λαμβάνει υπ’ όψιν του τα πολλά φαινόμενά της. Ένα από αυτά είναι και η κύρια αιτία της πρόσφατης ελληνικής εκδοχής του ρατσισμού και του ναζισμού. Πρόκειται βέβαια για την δυσανάλογη με τις δυνατότητες υποδοχής και διαχείρισης της χώρας μεταναστευτική ροή και τα πολλά επακόλουθά της. Ο αντιρατσιστικός λόγος, εάν θέλει να ανακόψει την νεοναζιστική και ρατσιστική λαίλαπα, πρέπει να δει την πραγματικότητα κατάματα και να μην αναλώνεται σε γενικόλογες ηθικολογίες. Πρέπει να πλησιάσει κυρίως τον λαϊκό κόσμο που βιώνει τις ποικίλες πληθυσμιακές και πολιτισμικές ανατροπές των συνοικιών του και να προτείνει, παρά την προφανή δυσκολία, κάποιες λύσεις. Δυστυχώς όμως, συχνά, μερικοί φορείς του εκτρέπονται σε μια εύκολη καταγγελία όσων περιγράφουν, με τον δικό τους υποκειμενικό τρόπο, τη συνύπαρξή τους με τους μετανάστες και τα όποια προβλήματά της. Η πρόσφατη αντιμετώπιση της Κικής Δημουλά, ήταν ενδεικτική. Χλευάστηκε, λοιδορήθηκε, αμφισβητήθηκε ακόμα και η όποια ποιητική αξία της. Μάλιστα, κάποιος σχολιογράφος, (protagon , 9/ 5/2013), αφού κατέταξε την κ. Δημουλά στους κακογερασμένους, με ψυχαναλυτική ερμηνεία ανακριτή ολοκληρωτικού καθεστώτος διέκρινε και προβλήματα στη σχέση της με τον αποθανόντα πριν από χρόνια σύζυγό της. Άλλος, (LIFO, 9/5/2013 ), ευκαιρίας δοθείσης, την εγκαλεί ακόμα και γιατί υπέγραψε μαζί με τον κ. Στουρνάρα, ένα κείμενο εναντίον του λαϊκισμού και επιπλέον, γιατί δεν μιλά για την παράδοση του τόπου στους …ξένους ! (Στους κακούς, βέβαια, της τρόικας ). Οι τέτοιου είδους όμως απλοϊκές επικρίσεις, δεν συνεισφέρουν στον αντιρατσιστικό λόγο. Αντίθετα, τον εμφανίζουν να προσιδιάζει με τον ρατσιστικό.