Η αλλαγή του εκλογικού νόμου βρίσκεται στον πυρήνα της ανάγκης για την αλλαγή του «πολιτικού συστήματος».
Κανένα «πολιτικό σύστημα» στην Ελλαδα δεν πρόκειται να αλλάξει χωρίς αλλαγή του εκλογικού νόμου.
Συστατικά για μιά ριζοσπαστική αλλαγή του εκλογικού νόμου είναι τα παρακάτω:
1) οι μονοεδρικές εκλογικές περιφέρειες. Με τις μονοεδρικές περιορίζεται στο ελάχιστο δυνατό η μαύρη οικονομική και μιντιακή εξάρτηση του βουλευτή.
Η εκλογική αρχιτεκτονική στα πλέον προηγμένα κοινοβουλευτικά συστήματα όπως της Βρετανίας, της Γαλλίας, των ΗΠΑ, της Γερμανίας κλπ είναι βασισμένη σε μονοεδρικές περιφέρειες ενώ ο εμφύλιος σταυρός απλώς δεν νοείται.
2) η κατάργηση του σταυρού προτίμησης αλλά η διατήρηση στον πολίτη της αξιολόγησης κι επιλογής των προσώπων.
3) ένα σύστημα απλής αναλογικής στην κατανομή των κοινοβουλευτικών εδρών μέσα από μια ευρεία εκλογική περιφέρεια που θα πλαισιώσει τις μονοεδρικές και εντός τις οποίας θα καθορίζεται η σειρά εκλογής με βάση την επιλογή των πολιτών κι όχι με βάση την προτίμηση της κάθε ηγεσίας.
Επί 40 συναπτά έτη ζήσαμε συστήματα ενισχυμένης αναλογικής γιατί οι κυβερνήσεις συνεργασίας ήταν κάτι το αδιανόητο στον τόπο .
Τα διάφορα μπόνους εδρών στο πρώτο κόμμα, σήμερα 50, βιώσαμε πόσο πολύ ωθούν τα κόμματα και τις ηγεσίες τους να κυνηγούν με κάθε μέσον την πρωτιά.
Ζήσαμε αλλά και ζούμε την ενδοτικότητα των κομμάτων εξουσίας σε κάθε συντεχνιακό,τοπικιστικό και πελατειακό αίτημα κάθε ολιγαρχίας μικρών ή μεγάλων συμφερόντων, κατά παράβαση αρχών και κυρίως κατά παράβαση του γενικού κοινωνικού συμφέροντος.
Ζούμε ακόμη και σήμερα στην Ελλάδα της υπερχρέωσης τις ηγεσίες των κομμάτων να αναπαράγουν τις τεχνικές της σκοτεινής πλευράς της μεταπολίτευσης που μας χρεοκόπησαν προκειμένου να περάσουν για λίγες ψήφους από την πολιτική κόλαση στον πολιτικό παράδεισο, από την δεύτερη στην πρώτη θέση δηλαδή από την παραίτηση από την ηγεσία του κόμματος στην πρωθυπουργία.
Η μηχανική του συστήματος της ενισχυμένης αναλογικής σε μια κοινωνία χωρίς ισχυρούς θεσμούς καθώς και σε μια πολιτεία χωρίς κανόνες αποδείχτηκε πως λειτουργεί ως ισχυρότατο κίνητρο για να υιοθετούνται – ακόμη και σε καθεστώς επίσημης χρεοκοπίας – οι πιο ακραίες και υποκριτικές προσεγγίσεις κακοποίησης της αλήθειας. Ακόμη και σήμερα που η αλήθεια είναι προϋπόθεση για την επιβίωση και την ακεραιότητα της πατρίδας,πάραξε και καθημερινά παράγει πελατειακά και παλαιοκομματικά δεινά. Το είδαμε στα Ζάππεια 1και 2, πρόσφατα στη ΔΕΘ και θα το δούμε και στις επερχόμενες εκλογές.
Πλέον στην Ελλάδα, η οποία έχει αμετάκλητα εισέλθει στην εποχή των κυβερνήσεων συνεργασίας, η ενισχυμένη αναλογική τρέφει μόνον τον πελατειασμό και τον λαϊκισμό καθώς και οδηγεί σε δεύτερες, επαναληπτικές εκλογές που δίνουν – όπως το 2012 – απλώς την ευκαιρία να ντοπαριστούν τεχνιτά τα ποσοστά των δύο πρώτων κομμάτων.
Μα πάλι αλλαγή του εκλογικού νόμου παραμονές εκλογών θα πει κάποιος και θα έχει δίκιο.
Γι αυτό, η συζήτηση για το νέο εκλογικό σύστημα δεν πρέπει να συνδεθεί με την οιονεί παρατεταμένη προεκλογική περίοδο στην οποία έχει εισέλθει η χώρα, αλλά πρέπει να τεθεί εντός της αναθεώρησης του Συντάγματος.
Το νέο εκλογικό σύστημα της χώρας πρέπει να είναι μια ριζική αλλά και μόνιμη, δηλαδή συνταγματικά κατοχυρωμένη, προοδευτική μεταρρύθμιση στην καρδιά του πολιτικού συστήματος.
Δεν πρέπει να είναι προϊόν του μεταπολιτευτικού ενδημικού πολιτικού καιροσκοπισμού.
Με αυτήν την προσέγγιση η συμφωνία για την αναθεώρηση του Συντάγματος που περιλαμβάνει την πρόνοια για την ριζική αλλαγή του εκλογικού νόμου πρέπει να προηγηθεί της εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας.
Γιατί να προηγηθεί;
Διότι μόνον έτσι μπορεί κανείς να ελπίζει πως ο κ. Σαμαράς, θα υποχρεωθεί να συναινέσει σε μία πραγματική προοδευτική μεταρρύθμιση. Αλλιώς, αν απρουπόθετα εξασφαλίσει για άλλους 18 μήνες την παραμονή της ακροδεξίας ηγετικής του ομάδας στο κέντρο της κυβέρνησης καθώς και την δυνατότητα του να ολοκληρώσει τις διευθετήσεις για την εξυπηρέτηση των κρατικοδίαιτων ολιγαρχικών συμφερόντων τότε, επικαλούμενος τις δήθεν αντιδράσεις των βουλευτών του, δεν θα έχει κανέναν απολύτως λόγο να συμφωνήσει σε μια τέτοια αλλαγή.
Διότι μόνον έτσι ο κ.Τσίπρας θα βρεθεί απέναντι στον καθρέπτη των αρχών της παράταξης του χωρίς αυτήν την φορά να μπορεί να κάνει χρήση των μεθόδων του πολιτικού χαμαιλεοντισμού.
Διότι μόνον έτσι η σημερινός Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ θα θέσει το εθνικό, πολιτειακό και παραταξιακό συμφέρον πάνω από το προσωπικό του.
Εν κατακλείδι, ένα σύστημα απλής αναλογικής δεν είναι πλέον ούτε ένα πιστοποιητικό αριστερών φρονημάτων ούτε ένα μέσον αποτροπής μιας Κυβέρνησης με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ. Είναι ένα αναντικατάστατο μέσον υπέρβασης της πολιτικής και θεσμικής μας υπανάπτυξης.
Η συνολική αλλαγή του εκλογικού νόμου καθώς και η ουσιαστική αναθεώρηση του Συντάγματος δεν υπηρετούν συγκυριακές σκοπιμότητες αλλά, μετά την χρεοκοπία του 2009, συνιστούν ιστορικά μείζονες πολιτειακές και πολιτικές προτεραιότητες.