Πρώτα ανάπτυξη και μετά αναδιανομή;

Γιώργος Σιακαντάρης 26 Μαϊ 2024

Ακούγοντας τους εκπροσώπους σχεδόν όλων των κομμάτων έχεις την εντύπωση πως όλοι συμφωνούν πως η ανάπτυξη προηγείται της δικαιοσύνης. Οι καθ’ ημάς «κεντροαριστεροί» νομίζουν πως η σοσιαλδημοκρατία απάντησε στη θέση του Χάγιεκ «παραγωγικότητα και όχι δικαιοσύνη και αναδιανομή», με τη δική της θέση «πρώτα παραγωγικότητα και μετά δικαιοσύνη και αναδιανομή». Η σοσιαλδημοκρατική «συνταγή» όμως δεν ήταν αυτό που νομίζουν όλοι όσοι όψιμα την ανακάλυψαν. Δεν ήταν το δόγμα «παράγουμε για να αναδιανέμουμε». Αυτό είναι μέγιστη παρανόηση, αν όχι υπερμεγέθης άγνοια. Δόγμα της ήταν το «αναδιανέμουμε για να παράγουμε και να εξάγουμε». Η μεσοπολεμική σουηδική και η μεταπολεμική ευρωπαϊκή ηπειρωτική και βρετανική σοσιαλδημοκρατία κατέθεσαν μια αφήγηση σύμφωνα με την οποία για να υπάρξει ανάπτυξη χρειάζονται τρία πράγματα: Άμεση προοδευτική φορολόγηση του πλούτου, λελογισμένες αυξήσεις μισθών με καλύτερες συνθήκες εργασίας και ταυτόχρονη δημιουργία Κράτους Πρόνοιας. Αυτά τα τρία ήταν ο μοχλός της ανάπτυξης και όχι η συνέπειά της.

Αυτά όμως θα μου πείτε έγιναν σε συνθήκες κυριαρχίας του κράτους-έθνους. Και θα έχετε μερικό δίκιο. Το ερώτημα όντως είναι αν αυτό το μοντέλο μπορεί να υπάρχει σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης. Αν η απάντηση είναι αρνητική, τότε έχουν δίκιο όλοι όσοι υποστηρίζουν πως δεν υπάρχει εναλλακτική στους ανεξέλεγκτους «νόμους του καπιταλισμού». Αν όμως είναι καταφατική, τότε πώς θα γίνει αυτό; Και αυτό δεν το συζητά καθόλου η σημερινή γραφειοκρατική και απογοητευτική ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία, πόσο μάλλον το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ. Ο δε ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ του Κασσελάκη είναι χαμένος στο τικ-τοκ. Αν το συζητούσαν, τότε θα ήταν στην ημερήσια προγραμματική τους φαρέτρα τα όπλα της παγκόσμιας προοδευτικής φορολογίας, της κατάργησης των φορολογικών παραδείσων, του ευρωομόλογου και της υπέρβασης της διακρατικής διακυβέρνησης. Η σημερινή σοσιαλδημοκρατία έχει συμβιβαστεί με την κυριαρχία των Μεγάλων Εταιρειών και δεν αναζητά λύσεις στην παγκοσμιοποίηση και σε θεσμούς παγκόσμιας αντιπροσωπευτικότητας. Ίσως αυτό «βολεύει» αυτούς που την εκπροσωπούν, δεν ικανοποιεί όμως όλους όσοι εκπροσωπούνται απ’ αυτήν και πολύ περισσότερο δεν ικανοποιεί αυτούς που θα μπορούσαν να εκπροσωπηθούν απ’ αυτήν.

Αυτά όμως δεν σημαίνουν πως ακόμη και τώρα στο εθνικό πλαίσιο δεν μπορούν να γίνουν πολλά πράγματα προς την κατεύθυνση της προτεραιότητας του Κράτους Πρόνοιας. Η αξιωματική αντιπολίτευση όμως και το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ πασχίζουν ν’ αποδείξουν πως ο Μητσοτάκης είναι ένας «κακός άνθρωπος» που δεν θέλει η συγκέντρωση πλούτου να διαχυθεί προς τα κάτω. Δεν αμφισβητούν όμως την ίδια την αντίληψη για την προτεραιότητα της συγκέντρωσης και διάχυσης του πλούτου από τα υψηλά, την προτεραιότητα της ανάπτυξης. Δεν αμφισβητούν το «πρώτα ανάπτυξη και μετά φορολογία, αναδιανομή και Κράτος Πρόνοιας». Η ελληνική σοσιαλδημοκρατία χρειάζεται μια ηγεσία που θα κατανοεί και θα κάνει πρόγραμμα την αφήγηση που θέλει η πρόνοια, η αναδιανομή και η μείωση των ανισοτήτων να γεννούν τη βιώσιμη ανάπτυξη και όχι τ’ αντίθετο. Υπάρχει τέτοια ηγεσία; Η απάντηση μετά τις εκλογές.

Πηγή: www.dnews.gr