Η προσφυγική κρίση δοκιμάζει τα όρια της ευρωπαϊκής δημοκρατίας, του κράτους, των πολιτικών ηγεσιών και των κοινωνιών. Η επιστροφή του εθνικισμού και η έξαρση ξενοφοβικών συνδρόμων είναι ένας ορατός κίνδυνος, καθώς αναπτύσσονται λιγικές περιχαράκωσης σε αρκετές χώρες της ΕΕ.

Το ενδεχόμενο εγκλωβισμού πολλών χιλιάδων μεταναστών στην Ελλάδα είναι περισσότερο από ρεαλιστικό. Η ΕΕ οφείλει να στηρίξει τη χώρα μας με κάθε τρόπο, αλλά ακόμη και αν αυτό συμβεί δεν αρκεί. Χρειάζεται ψυχραιμία, σοβαρότητα και υπευθυνότητα για να αντιμετωπιστεί η νέα πραγματικότητα που διαμορφώνεται με έναν τρόπο που δεν θα επιτείνει την παρακμή αλλά, αντίθετα, θα σηματοδοτήσει πρόοδο. Χρειάζεται πρωτίστως ένα κράτος υγιές και αποτελεσματικό. Και επειδή δεν το έχουμε, ας αρχίσουμε να το φτιάχνουμε γιατί, διαφορετικά, ο ορίζοντας θα γίνει πολύ σκοτεινός.