Το συνέδριο του ΠΑΣΟΚ/ΚΙΝΑΛ είχε απ’ όλα. Και Ανδρουλάκη και Σημίτη. Και Γιώργο Παπανδρέου και Βαγγέλη Βενιζέλο. Και Άννα Διαμαντοπούλου και Απόστολο Κακλαμάνη. Και νεολαία και ιστορικά στελέχη. Και πράσινες σημαίες με λευκό ήλιο και λευκές σημαίες με πράσινο ήλιο, πάντα με μια ροπή προς το… μεθύσι. Γιατί το συνέδριο είχε πολύ πράσινο και πολύ ΠΑΣΟΚ. Το ΚΙΝΑΛ έγινε υποσημείωση στον ιστορικό τίτλο που επέστρεψε με δόξα και τιμή, αλλά και την ψήφο των μελών -νέων και παλαιών-, λίγες μέρες νωρίτερα.

ΚΙΝΑΛ ήταν και πάει

Το 3ο συνέδριο του ΚΙΝΑΛ πέρασε, λοιπόν, στην Ιστορία μαζί με το ίδιο το ΚΙΝΑΛ. Ελιά, Δημοκρατική Παράταξη, Δημοκρατική Συμπαράταξη, Κίνημα Αλλαγής, όλα στο χρονοντούλαπο. Άλλωστε σε αυτούς τους προσωρινούς τίτλους πάντα κάπου δίπλα ή κάπου στην άκρη υπήρχε ένας μικρός ή μεγαλύτερος πράσινος ήλιος.

Αλλαγές που δεν έπεισαν

Και που είναι το κακό θα ρωτήσετε. Πουθενά θα σας απαντήσω. Κανένας δεν ξεγελάστηκε με τις κατά περιόδους προσθήκες στον τίτλο. Όσοι ήθελαν να ψηφίσουν, ψήφιζαν. Όσοι πάλι προσπαθούσαν να βρουν δικαιολογίες για να μην ψηφίσουν, τις έβρισκαν. Το επιχείρημα «εγώ δεν ψηφίζω ΠΑΣΟΚ, ΚΙΝΑΛ ψηφίζω» δεν έπεισε κανέναν. Όπως δεν έπεισε κανέναν και το αντίστροφο επιχείρημα: «Εγώ θα ψήφιζα Ελιά αν δεν ήταν το ΠΑΣΟΚ». Αν πάλι σε αυτές τις κατά καιρούς προσπάθειες υπήρχαν και κάποιοι που ειλικρινά πίστευαν ότι θα δημιουργηθεί κάτι άλλο, πέραν του ΠΑΣΟΚ και μετά το ΠΑΣΟΚ, μάλλον έζησαν την απογοήτευση ξανά και ξανά.

Η πρόκληση της συσπείρωσης

Σε κείμενό μου λίγες μέρες πριν το συνέδριο, σημείωνα ότι η εκτίμηση Ανδρουλάκη πως η εκλογική καθίζηση του χώρου δεν ήταν αποτέλεσμα ονόματος αλλά συμπεριφορών, δεν ήταν λάθος. Η επιστροφή, λοιπόν, στον ιστορικό τίτλο είναι ακόμα μία ευκαιρία για τον νέο πρόεδρο να αποδείξει ότι είχε δίκιο 100%. Αλλά αυτό από μόνο του δεν φτάνει. Εξάλλου, το αιτούμενο της ειλικρινούς συνεργασίας των δυνάμεων της σοσιαλδημοκρατίας, της ανανεωτικής αριστεράς, της πολιτικής οικολογίας, του μεταρρυθμιστικού κέντρου είναι ακόμα σε εκκρεμότητα.

Χρειάζονται ξεκάθαρες θέσεις

Όμως τόσο η πιθανή συσπείρωση των σύγχρονων προοδευτικών δυνάμεων, όσο και η ενδεχόμενη μετεκλογική συνεργασία -αν και εφόσον απαιτηθεί από τους πολίτες, που μέσω της ψήφου θα δώσουν συγκεκριμένο εκλογικό αποτέλεσμα- βασίζονται στις ισχυρές και ξεκάθαρες θέσεις. Και επειδή ξεκίνησα με αναφορά σε ιστορικούς τίτλους και ιστορικά στελέχη θα τελειώσω με το εξής: Μετά τις εκλογές του 1993 ένας δημοσιογράφος πλησιάζει τον Γιώργο Γεννηματά και του ζητά να μάθει ποια θα είναι η αιχμή της νέας κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου. «Πρόγραμμα, πρόγραμμα, πρόγραμμα» του απαντά ο Γεννηματάς.