« Η κινητήρια δύναμη αλλαγής, που σχεδόν πάντα παραβλέπεται από τους πολιτικούς επιστήμονες, είναι η τάση ακόμη και των καλύτερων (πολιτικών) συστημάτων να εκφυλίζονται… Σε πολλές δυτικές χώρες έχει υπάρξει μια αισθητή παρακμή του κράτους δικαίου. Ανάμεσα στις χειρότερες περιπτώσεις, είναι τα λίκνα της δημοκρατίας της Νότιας Ευρώπης, η Ελλάδα και η Ιταλία…» NIAL FERGUSON καθηγητής ιστορίας του Χάρβαντ. Οι άνεμοι της αλλαγής, Βήμα 30/12/12.
.
.
Η προσπάθεια να μιλήσουμε για το μέλλον, γιατί κάτι αχνοφένεται στον ορίζοντα, σταματάει όλο και σε κάποιο συμβάν του σκληρού μας παρόντος.
.
.
Η περίπτωση της περίφημης Λίστας, περιγράφει την απόλυτη παρακμή σε μια στιγμή που μπορεί να λειτουργήσει ως ατύχημα που όλοι ξορκίζουμε. Για το ίδιο το συμβάν είναι δεκτές όλες οι υποθέσεις. Η αλαζονεία περισσεύει μαζί με την ηλιθιότητα. Η προσκόλληση στους δεσμούς αίματος συνυπάρχει με τον όποιο κοσμοπολιτισμό. Η πελατειακή νοοτροπία και ο χειρισμός των κρατικών υποθέσεων ως ιδιωτικών, γίνεται και από τους λαϊκιστές και από τους εκσυγχρονιστές. Η δίψα για πλουτισμό αφορά τον «πεινασμένο» λαϊκό κομισάριο, το ίδιο με τον μέτοχο αστικής παιδείας πανεπιστημιακό ή (εκ κληρονομίας) πολιτικό στέλεχος. Δεξιό ή Αριστερό. Μωραίνει κύριος…
.
Αλλά ας προσπαθήσουμε να επιστρέψουμε στο μέλλον. Από πολλές μεριές τα μηνύματα ενός τέλους και μιας αρχής όντως υπάρχουν. Η χώρα μας μπορεί κα πάλι να βγει στο ξέφωτο, με δεδομένο ότι το 2013 θα είναι χρονιά ορόσημο. Αν θα συνόψιζα με τον δικό μου τρόπο την ερμηνεία των αιτίων που οδήγησαν τη χώρα στη σημερινή κατάσταση, θα αναφερόμουν σε έναν άτακτο εκδημοκρατισμό και εκσυγχρονισμό, τον οποίο, ως συνολικά οργανωμένη κοινωνία, ως ηγέτιδες πολιτικές και πνευματικές δυνάμεις, δεν μπορέσαμε να διαχειριστούμε. Και οι εσωτερικές προϋποθέσεις (πτώση της δικτατορίας, άριστες πολιτικές δυνατότητες) και οι «εξωτερικές (γρήγορη σύνδεση – συνδυασμένη με διαρκή και ανεξέλεγκτη οικονομική ενίσχυση- με την Ευρωπαϊκή Ένωση), υπήρξαν οι καλύτερες δυνατές. Το αποτέλεσμα, η διαχείριση της υπερπροσφοράς να καταλήξει στο σημερινό χάος. Η χώρα βρέθηκε σε ένα χάος δικαιωμάτων όλων, χωρίς υποχρεώσεις κανενός. Ε, λοιπόν, αυτό το χάος πρέπει να μαζευτεί!
.
Διανύσαμε μια σκληρή τριετία στην οποία ήρθε στο φως και σε όλη της την έκταση η σκοτεινή πλευρά του (ελληνικού) φεγγαριού. Η ελληνική κοινωνία, επειδή έχει στρατηγικά πλεονεκτήματα, λόγω κυρίως θέσης και ιστορίας, έχει μια ακόμα ευκαιρία να συνεχίσει μαζί με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες την πορεία της. Κι αυτή η συμπόρευση δεν έχει μόνο οικονομικά πλεονεκτήματα. Αφορά το αν η κοινωνία μας θα παραμείνει ανοικτή και δημοκρατική, ή θα επιστρέψει στη μίζερη εθνική απομόνωση και στην περιορισμένη δημοκρατία του πρόσφατου παρελθόντος. Άλλωστε, το διεθνές και κυρίως το ευρωπαϊκό περιβάλλον, δεν βρίσκεται στην καλύτερη περίοδό του. Οι δυσκολίες του ευρωπαϊκού γίγνεσθαι, αποκάλυψαν τις αδυναμίες του εθνικού.
.
Η ευκαιρία αυτή δεν είναι μια απλή αλλαγή κατεύθυνσης. Θα χρειαστεί χρόνος και κόπος για να οικοδομηθεί ένα νέο εθνικό αφήγημα ανόρθωσης. Για να φυσήξουν «οι άνεμοι της αλλαγής».
.
Το 2012 ήταν η χρονιά της τροχιοδρόμησης της δημοσιονομικής εξυγίανσης και της αποκατάστασης στοιχειωδών σχέσεων με το ευρωπαϊκό μας περιβάλλον. Η ΕΕ τόλμησε τελικά να πάρει ευθύνες και να μας ενθαρρύνει να πάρουμε κι εμείς τις δικές μας. Ο συνδυασμός εθνικής και ευρωπαϊκής συμπόρευσης, η δημιουργία στοιχειωδών πολιτικών προϋποθέσεων, έδωσε ένα σήμα στις «παραφουσκωμένες» πολιτικές και άλλες δυνάμεις της εμμονής στο παρελθόν και παρά τα «ατυχήματα» και τις μεγάλες δυσκολίες, οι πολίτες φαίνεται πως παίρνουν το ελπιδοφόρο μήνυμα. Η εύκολη ατάκα διαχωρισμού σε μνημονιακούς και αντιμνημονιακούς, δεν φαίνεται πλέον να αντέχει…
.
Στα ελλείμματα του 12 που έχουν την προτεραιότητα, είναι το φορολογικό, αλλά και όψεις του αναπτυξιακού που μπορούν από τώρα να κινηθούν και να δώσουν ένα σήμα ελπίδας. Το 2013 πρέπει και μπορεί να συμπεριλάβει τη δημόσια διοίκηση, την παιδεία, το πολιτικό σύστημα. Κι εδώ η τάση πρέπει να είναι στην ίδια, αντίστροφη της μεταπολίτευσης, φορά. Από τον ασύντακτο εκδημοκρατισμό, στην ποιοτική συγκέντρωση. Από την αλόγιστη επέκταση, στο νοικοκύρεμα. Από τα δικαιώματα, στις υποχρεώσεις. Και πάντως, η ευκαιρία αυτή θα χαθεί εν τη γενέσει της αν η χώρα συνεχίσει με την ίδια διοίκηση (στην οποία υπάρχουν μόνο διευθύνσεις και διευθυντές), την ίδια παιδεία (κάθε πόλη και πανεπιστήμιο, κάθε κεφαλοχώρι και ΤΕΙ), το ίδιο πολιτικό σύστημα (300 βουλευτές εκλεγόμενοι με το ίδιο παλαιοκομματικό σύστημα).
.
Σ’ αυτό το τελευταίο, το οποίο πρέπει να αποτελέσει παραδειγματικό πεδίο ανόρθωσης, υπάρχουν από πολλούς και πολλές επεξεργασμένες προτάσεις που μπορούν άμεσα να αξιοποιηθούν. Και οπωσδήποτε θα ήταν ατύχημα αν στις προσεχείς εκλογές πάμε :
.
? Χωρίς τη μείωση του αριθμού των βουλευτών.
.
? Χωρίς έστω την διάσπαση των μεγάλων περιφερειών της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης.
.
? Χωρίς την μείωση του μπόνους του πρώτου κόμματος και την προσαρμογή στα σημερινά κομματικά δεδομένα.
.
? Χωρίς την ρύθμιση, με δραστική μείωση, της κρατικής χρηματοδότησης των κομμάτων.
.
Ελπιδοφόρο 2013.