Οι συγκεντρώσεις της 28ης Φεβρουαρίου, απανταχού της Ελλάδας -και όχι μόνο- ήταν τεράστιες, ίσως οι μεγαλύτερες της μεταπολίτευσης. Προφανώς χωρίζουν τον πολιτικό χρόνο σε πριν και μετά από αυτές.
Αν θέλει κανείς να σταθεί σε ανθυπολεπτομέρειες για την ερμηνεία της μαζικότητάς τους θα μπορούσε να πει πως τις προετοίμασαν οι προηγούμενες συγκεντρώσεις της 26ης Ιανουαρίου. Και πως για να είναι εκείνες, επίσης, ογκώδεις χρησιμοποιήθηκε ένα «σκηνοθετημένο» video από το οποίο προέκυψε το σύνθημα «δεν έχω οξυγόνο». Το video και η ομότιτλη συγκέντρωση/εις της 26ης 1ου διαδόθηκαν από την ευρεία αναπαραγωγή τους στα ποικίλα social media με την αρωγή χιλιάδων bots, σύμφωνα με το eureporter.
Δεν είναι, όμως, οι ανθυπολεπτομέρειες αυτές που μπορούν να ερμηνεύσουν τις συγκλονιστικά μεγάλες προχθεσινές συγκεντρώσεις. Είναι, αντίθετα, προφανές πως το τραγικό δυστύχημα των Τεμπών έχει χτυπήσει κρίσιμες φλέβες της ελληνικής κοινωνίας.
Κατ’ αρχάς η τραγωδία δεν οφειλόταν σε κάποια φυσική καταστροφή αλλά στο ανήκουστο της μετωπικής σύγκρουσης δύο τρένων, πράγμα που δημιουργούσε αισθήματα γενικευμένης ανασφάλειας. Τα θύματα ήταν στη συντριπτική πλειοψηφία τους νέα παιδιά, πράγμα που δημιουργούσε αισθήματα ταύτισης τόσο των νεότερων όσο και των μεγαλύτερων, γονιών, παππούδων κ.ά.. Η φύση του δυστυχήματος ήταν τέτοια που οδήγησε τους συγγενείς των θυμάτων να διεκδικούν επίμονα δικαίωση.
Την εποχή των social media τα προηγούμενα αποτέλεσαν εύφορο έδαφος ώστε να αναπτυχθούν, με πρωτεργάτη τον πωλητή των επιστολών του Ιησού Χριστού, κάθε είδους συνωμοσιολογικά σενάρια τα οποία σιγά-σιγά έγιναν κτήμα, σχεδόν, του συνόλου των κομμάτων της αντιπολίτευσης και διαδόθηκαν, με την καθοριστική βοήθεια και μιντιακών συγκροτημάτων, ευρύτατα στην κοινή γνώμη, όπως έδειξαν και οι τελευταίες δημοσκοπήσεις.
Η κυβέρνηση δεν αντιμετώπισε, ως όφειλε, αυτά τα παρανοϊκά, στις περισσότερες περιπτώσεις, σενάρια, πιθανότατα επαναπαυμένη στη νίκη της στις εκλογές του 2023. Επιπλέον -και ακόμα χειρότερα- υπέπεσε σε σωρεία σφαλμάτων’ εκλογική κάθοδος Καραμανλή, εσπευσμένο κλείσιμο εργασιών Εξεταστικής, άρνηση Προανακριτικής για την 717, αδυναμία ταχείας και εμφανούς ανάταξης του σιδηροδρόμου, καθώς και ανάδειξης των ευρύτερων προβλημάτων για τον δημόσιο τομέα που υποδήλωνε το δυστύχημα. Σα να μην έφταναν όλα αυτά, αμέσως μετά τη συγκέντρωση της 26ης/1ου, προχώρησε δια του πρωθυπουργού σε μια άτσαλη αναπροσαρμογή της επιχειρηματολογίας της.
Δε φτάνουν, όμως, ούτε όλα αυτά για να ερμηνεύσουν την τεράστια μαζικότητα των προχθεσινών συγκεντρώσεων και τον ευρύτατο πλουραλισμό όσων συμμετείχαν σε αυτές.
Η εξήγηση νομίζω είναι πως το δυστύχημα των Τεμπών αποτέλεσε θρυαλλίδα και αφορμή για να εκδηλωθεί η γενικευμένη κρίση εμπιστοσύνης την οποία ιχνηλατούσαν αφενός τα αποτελέσματα όλων των τελευταίων εκλογικών αναμετρήσεων με τη συνεχή άνοδο της αποχής και αφετέρου τα ποιοτικά και ποσοτικά στοιχεία των δημοσκοπήσεων.
Οι πολίτες της χώρας υπέφεραν τα πάνδεινα τα χρόνια της δεκαετούς οικονομικής κρίσης. Έπειτα, τα πράγματα στη χώρα καλυτέρευαν αλλά με αργούς ρυθμούς ενώ υπήρξε και η επιβάρυνση από την πανδημία και τον πόλεμο στην Ουκρανία. Νέα προβλήματα αναδείχθηκαν (ακρίβεια, στέγαση κ.ά.) ενώ τα παλιά δεν έχουν ακόμα αντιμετωπισθεί αποφασιστικά (Παιδεία, Υγεία, Δικαιοσύνη κ.ά.).
Το ταλαιπωρημένο επί χρόνια κοινωνικό σώμα προσέλαβε έτσι το δυστύχημα των Τεμπών ως μια ακραία απόδειξη πως δεν μπορεί να έχει την παραμικρή εμπιστοσύνη σε αυτό το Κράτος, πως το αρχαϊκό πελατειακό και συντεχνιακό σύστημα εξακολουθεί να κυριαρχεί πως η χώρα παραμένει μια καθυστερημένη απόφυση της Ευρώπης.
Η πεποίθηση αυτή φαίνεται πως ήταν ο κοινός τόπος όσων συμμετείχαν στις συγκεντρώσεις, ανεξαρτήτως των ιδιαίτερων απόψεων ενός εκάστου.
Κι αυτός ο κοινός τόπος μαζί με τη μαζικότητα εξηγούν πως υπάρχει, πλέον, για το πολιτικό σύστημα μια τομή, ένα πριν και ένα μετά από τις συγκεντρώσεις.
Αν το αντιληφθεί το κυβερνών κόμμα θα προχωρήσει σε τομές και μεταρρυθμίσεις όχι μόνο στον σιδηρόδρομο αλλά στο σύνολο του Δημοσίου διατυπώνοντας, παράλληλα, ένα εύληπτο και ελκυστικό αφήγημα για τη μεταμόρφωση της Ελλάδας σε μια ευνομούμενη και λειτουργική Ευρωπαϊκή χώρα.
Αν το αντιληφθεί η «συστημική αντιπολίτευση», κυρίως, δηλαδή, το ΠΑΣΟΚ, αντί να δρα ως παρακολούθημα και να προχωρά σε ανόητες και αυτοχειριαστικές πρωτοβουλίες, θα επιδιώξει να ανταγωνισθεί σε αυτό το πεδίο τη Ν.Δ..
Για τους λοιπούς και αντισυστημικούς δεν υπάρχει προφανώς ελπίδα "αναδίπλωσης". Θα προσπαθήσουν να εκμεταλλευθούν το έως τώρα κλίμα διατηρώντας και ενισχύοντας μια διαρκή αναταραχή.
Βέβαια, αφενός το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ και αφετέρου οι προχθεσινές συγκεντρώσεις ενδέχεται να λειτούργησαν αποσυμπιεστικά για όσα είχαν συσσωρευθεί δυο χρόνια τώρα με αφορμή τα Τέμπη. Όμως, αν το πολιτικό σύστημα, για την ακρίβεια τμήμα του, δε συμπεριφερθεί όπως αρμόζει στο «μετά» οι αντισυστημικοί θα εξακολουθήσουν να κάνουν πάρτυ με ιδιαίτερα αρνητικές συνέπειες για τον τόπο.
Από ανάρτηση στο Facebook