To 2016 ήταν η χρονιά των έντονων πολιτικών αναταράξεων.
Οι Βρετανοί αποφάσισαν να εγκαταλείψουν την Ευρώπη και οι Αμερικάνοι επέλεξαν για πρόεδρο τους τον απρόβλεπτο και συχνά επικίνδυνο κ. Τράμπ.
Το ερώτημα που τίθεται είναι αν πρόκειται για μία προσωρινή κατάσταση ή για την αρχή μίας νέας εποχής που θα κρατήσει τα επόμενα 30 χρόνια.
Είναι πολύ νωρίς ακόμα για να οδηγηθούμε σε ένα ασφαλές συμπέρασμα γράφει ο αρθρογράφος των Financial Times Γκιντεόν Ράχμαν .
Από το 2016 και μετά έχει αποκτήσει μεγάλη δυναμική ένα παγκόσμιο κίνημα λαϊκισμού . Και μπορεί για το μεγαλύτερο μέρος της Δύσης ο κ. Τραμπ να είναι ένα μισητό πρόσωπο όμως ο αμερικανός πρόεδρος έχει πολλούς θαυμαστές . Μερικοί από αυτούς μάλιστα είναι αρχηγοί κρατών.
Ο Ζαΐχ Μπολσονάρο, ο νέος πρόεδρος της Βραζιλίας , της μεγαλύτερης δηλαδή χώρας της Λατινικής Αμερικής , είναι ένας πιστός λάτρης του Τραμπ.
Στη Μέση Ανατολή επίσης είναι σαφές πως οι κυβερνήσεις τόσο του Ισραήλ όσο και της Σαουδικής Αραβίας προτιμούν πολύ περισσότερο τον Ντόναλντ Τραμπ από τον προκάτοχο του Μπαράκ Ομπάμα.
Και στην Ευρώπη όμως έχει φανατικούς φίλους ο πρόεδρος Τραμπ . Οι κυβερνήσεις της Πολωνίας και της Ουγγαρίας είναι πιο κοντά ιδεολογικά στον Λευκό Οίκο του Τραμπ από ότι στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή . Και ο αντιπρόεδρος της ιταλικής κυβέρνησης και πιο ισχυρός άντρας της χώρας Ματέο Σαλβίνι έχει ως πρότυπο του τον Τραμπ!
Ευτυχώς τουλάχιστον , το σόου τρόμου που εκτυλίσσεται με πρωταγωνιστή το Brexit έχει σιγάσει τις λαϊκιστικές φωνές που καλούσαν και άλλες χώρες να αποχωρίσουν από την ΕΕ.
Όμως το ρεύμα εναντίον του κατεστημένου και των ελίτ , που οδήγησε τον κόσμο να ψηφίσει υπέρ της αποχώρησης της Βρετανίας από την Ένωση , εξακολουθεί να μεγαλώνει στην Ευρώπη.
Το είδαμε να εκφράζεται μέσα από τα Κίτρινα Γιλέκα στη Γαλλία αλλά και μέσα από τη ψήφο υπέρ του ακροδεξιού γερμανικού κόμματος Εναλλακτική για τη Γερμανία.
Η ιστορία μας έχει διδάξει ότι “ οι εποχές του λαϊκισμού” μπορεί να κρατήσουν έως και 30 χρόνια.
Η περίοδος 1945-1975 στη Γαλλία ήταν λαμπρή. Υπήρξε μεγάλη οικονομική ανάπτυξη και τότε τέθηκαν οι βάσεις για ένα δίκαιο κοινωνικό σύστημα που εφαρμόστηκε σχεδόν σε όλη τη Δυτική Ευρώπη.
Στα μέσα της δεκαετίας του 1970 όμως το μοντέλο αυτό άρχισε να παρουσιάζει τα πρώτα σοβαρά προβλήματα. Και τότε ήρθε η Μάργκαρετ Θάτσερ στο Ηνωμένο Βασίλειο , ο Ρόναλντ Ρέηγκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες , ο Ντενγκ Σιαοπίνγκ στην Κίνα και ο Λεχ Βαλέσα με την Αλληλεγγύη του και άλλαξαν τα πράγματα.
Τότε άρχισε να κάνει την εμφάνιση της αυτό που αποκαλούμε παγκοσμιοποιημένη καπιταλιστική οικονομία.
Η “νεοφιλελεύθερη εποχή “ διήρκεσε επίσης περίπου 30 χρόνια μέχρι που ήρθε η κρίση του 2008 και ανέτρεψε το status quo .
Πέρασαν λίγα χρόνια μεγάλης ανασφάλειας και αβεβαιότητας και το 2016 πια είδαμε την άνοδο ενός νέου αντιδραστικού ρεύματος λαϊκισμού που έφερε το Brexit , τον Τραμπ , την ραγδαία άνοδο της Μαρίν Λεπέν και φυσικά την είσοδο στο γερμανικό κοινοβούλιο , πρώτη φορά μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο , ενός ακροδεξιού , ρατσιστικού κόμματος.
Ο Γκιντεόν Ράχμαν επισημαίνει πως χρειάζεται αρκετός χρόνος για να αναπτυχθεί πλήρως ένα νέο ρεύμα και να βρει αρκετούς μιμητές . Αυτή η διαδικασία βρίσκεται σε εξέλιξη σήμερα με πρότυπο τον αμερικανό πρόεδρο και τη ρητορική του εναντίον της παγκοσμιοποίησης και των δεινών που υποτίθεται πως έφερε.
Η ταχύτατη διάδοση αυτού του νέου πολιτικού στύλ μπορεί να είναι η απαρχή μίας νέας εποχής που θα διαρκέσει τρεις δεκαετίες.
Για να συμβεί όμως αυτό οι λαϊκιστές δεν θα χρειαστούν μόνο εκλογικές επιτυχίες . Θα πρέπει να αποδείξουν με απτά στοιχεία πως μπορούν να κάνουν καλύτερη τη ζωή των ανθρώπων.
Οι “λαμπρές εποχές “ ήταν λαμπρές γιατί ανέβασαν το επίπεδο ζωής των πολιτών . Κανένα κίνημα δεν μπορεί να διαρκέσει αν δεν συνοδεύσει τα παχιά λόγια με πράξεις.
Το Brexit αλλά και η διακυβέρνηση Τραμπ αποδεικνύουν στον κόσμο πως αυτά που τους υποσχέθηκαν ήταν καθαρά ψέματα.
Και με τα ψέματα δεν πας πολύ μακριά.
Σίγουρα δεν επιβιώνεις 30 χρόνια.