Η ζημιά που κάνει ο Συριζα με το γκρίζο ιδεοληπτικό του πρόγραμμα που εφαρμόζει σε κάθε ευκαιρία που η εποπτεία των εταίρων αφήνει ρωγμή, είναι πολύ μεγαλύτερη από την οικονομική ζημιά που προκαλεί η δυστροπία του να εφαρμόσει τα μέτρα που του υπαγορεύουν τα μνημόνια. Η ζημία που προκαλεί το γκρίζο (αφανές) του πρόγραμμα επενεργεί εκφυλιστικά στον πυρήνα της κοινωνικής δυναμικής, δηλαδή καταστρέφει κατά κάποιο τρόπο το DNA της ελληνικής κοινωνίας.
Ας δούμε για παράδειγμα ένα μέρος της οπτικής αυτής: Τον τρόπο που ο Σ. επεμβαίνει στην δόμηση της νέας ελληνικής κοινωνίας, που αναζητεί έκφραση μετά την χρεοκοπία.
Η χρεοκοπία άφησε μια κοινωνία χωρισμένη στα δύο και σε τραγική αντίφαση μεταξύ τους : Γύρω στα τρία εκατομμύρια και κάτι παραπάνω των πολιτών στριμώχθηκαν άθελά τους στο περιθώριο της καθημερινότητας και βουλιάζουν μέρα με τη μέρα σε μια βουβή απελπισία που δεν τους αφήνει περιθώρια ελπίδας να δουν τη μοίρα τους να ανακάμπτει στο ορατό μέλλον. Είναι οι χαμηλοσυνταξιούχοι, οι άνεργοι και οι απασχολούμενοι με «χαλαρούς όρους εργασίας. Πάνω από τους μισούς αυτού του νέου προλεταριάτου έχουν ανάμνηση καλλίτερων ημερών, ενώ αυξάνει το ποσοστό εκείνων που δεν έχουν άλλες προσλαμβάνουσες παραστάσεις έξω από εκείνες της «τρέχουσας καθημερινότητάς τους». Οι πρώτοι διακατέχονται από το αίσθημα του ξεπεσμού και βρίσκονται σε μια συνεχή κατάσταση σύγκρισης ενός αξιοπρεπέστερου παρελθόντος με ένα παρόν φτώχιας και στέρησης που τους πέταξε στο περιθώριο της κοινωνικής ζωής.
Αν, πάλι, όλοι μαζί αποτελούν το χορό της σύγχρονης ελληνικής τραγωδίας, το δεύτερο κομμάτι τους αποτελεί ένα είδος «μιάσματος» μέσα στο τραγικό σύνολο, που απειλεί να κακοφορμίσει το σύνολο της κοινωνίας: Είναι εκείνοι που βάζουν την σφραγίδα της αποτελμάτωσης, αφού δεν έχουν την δυνατότητα να δουν εναλλακτική προοπτική πέραν αυτής που ζουν στην τρέχουσα χαμοζωή τους. Δεν έζησαν τίποτα καλύτερο και γιαυτό δεν έχουν προσλαμβάνουσες παραστάσεις για μια άλλη ζωή. Είναι οι απελπισμένοι του καιρού μας που, κάτω από ορισμένες συνθήκες, μπορεί να κρατήσουν και το σύνολο της κοινωνίας σε κατάσταση χρόνιας αβελτηρίας και απελπισίας επειδή οι ίδιοι δεν έχουν χερούλι να πιαστούν για να κρατηθούν πάνω από την μιζέρια και την απελπισία.
Σε πρόσφατο άρθρο της μεγάλη καθημερινή εφημερίδα απέδειξε με παραδείγματα, ότι διαμορφώνεται ένα καινούργιο σύνολο φτωχών, που αντί για αυξήσεις στις αμοιβές τους προτιμούν τα περιοδικά επιδόματα της κυβέρνησης επειδή δεν φορολογούνται. Πρόκειται για φαινόμενο άκρως επικίνδυνης κρατικοποίησης της ιδιωτικής αγοράς εργασίας που αν συνεχιστεί θα στρεβλώσει δραματικά της συμπεριφορά σημαντικών τμημάτων του εργαζόμενου πληθυσμού. Και άντε μετά να τα συμμαζέψεις.
Οι συμπεριφορές που ζυμώνονται έτσι σε μεγάλα στρώματα του πληθυσμού οδηγούν σε κυριολεκτικά πολιτισμικές αλλαγές, δηλαδή σε αλλαγές συμπεριφορικού παραδείγματος και αξιακών κλιμάκων. Δημιουργούνται, με λίγα λόγια, συνθήκες αντίστασης σε κάθε προσπάθεια ανάκαμψης που προφανώς βαρύνει τις ελίτ. Έτσι, όμως, διευρύνεται και το χάσμα ανάμεσα στον «λαό» και τις ελίτ, δηλαδή ενισχύεται το φάσμα του λαϊκισμού που αντιστέκεται σε κάθε ορθολογική προσπάθεια ανασυγκρότησης. Πέφτουμε, με λίγα λόγια, σε έναν φαύλο κύκλο που καθηλώνει την κοινωνία στο επίπεδο της ανακύκλωσης απλώς της χρεοκοπίας.
Το άκρως ανησυχητικό είναι ότι ο χώρος της σοσιαλδημοκρατίας δεν έχει καν καταπιαστεί με τα ζητήματα αυτά. Μοιάζει σαν τυφλωμένος μπροστά στις μεσοβραχυπρόθεσμες προοπτικές, και ασχολείται με την συγκυρία και τα διαδικαστικά του. Μήπως είναι καιρός να οργανωθεί μια συγκροτημένη αντίσταση στις τάσεις αυτές; Δεν το χρειάζεται μόνο η πολιτική πράξη, αλλά και η κοινωνία ως πολιτικό και ιδεολογικό μάθημα. Το ποιο θέλουμε να είναι το πρόσωπο της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας, δεν μπορεί παρά να είναι σπουδαίο κομμάτι του πολιτικού αφηγήματος του Κινήματος Αλλαγής.