Συχνά βλέπουμε αναφορές στο επίπεδο του ΑΕΠ σε σχέση με το παρελθόν. «Γυρίσαμε στο 2003», λέει κάποιος, προφανώς εννοώντας ότι η χώρα μας φτώχυνε. Σκέφτομαι πόσο έβλαψε η έλλειψη στοιχειώδους οικονομικής παιδείας ακόμη και σε άτομα που διαμορφώνουν την κοινή γνώμη. Οταν το ακούσετε ξανά από κάποιον, ρωτήστε τον αν θα ήθελε ή όχι να βρίσκεται πίσω στο 2003. Το πιο τρελό μου όνειρο, θα απαντούσε.

Η χώρα φτώχυνε αλήθεια, και πολύ μάλιστα, αλλά η φτώχεια δεν φαίνεται στο ΑΕΠ. Φαίνεται στον αριθμό των ανέργων, στα κλειστά μαγαζιά, στα φουγάρα που δεν καπνίζουν. Φαίνεται στα αυτοκίνητα χωρίς πινακίδες ή με λιωμένα λάστιχα και στα λιωμένα παπούτσια. Φαίνεται σε άλλες χίλιες ενδείξεις ότι η χώρα είναι πίσω στο 1963 σε όρους βιοτικού επιπέδου. Και, όμως, ακόμη και αυτή η εικόνα είναι παραπειστική. Το επίπεδο μίας χώρας δεν κρίνεται μόνο από την παρούσα κατάσταση. Κυρίως κρίνεται από τις προϋποθέσεις μελλοντικής ανάπτυξης. Κρίνεται από τη δυνατότητα των πολιτών να διεκδικήσουν ένα καλύτερο μέλλον. Ο αριθμός των ανέργων δεν λέει όλη την αλήθεια, ότι πολλοί δεν θα βρουν ποτέ δουλειά.

Η ανεργία των νέων 60% είναι αριθμός τρομακτικός, αλλά γίνεται πολύ τρομακτικότερος αν σκεφτούμε τι σημαίνει για τη ζωή ενός αγοριού ή κοριτσιού η παρατεταμένη ανεργία για μία 10ετία, χωρίς επιμόρφωση και απόκτηση εργασιακής εμπειρίας.

Ποια αξία, λοιπόν, έχει η «έξοδος από το τούνελ» με πρωτογενές πλεόνασμα; Καμία απολύτως. Στην καλύτερη περίπτωση σημαίνει ότι μπορούμε να φυτοζωούμε στο σημερινό επίπεδο με τα δικά μας μέσα. Μπορεί, όμως, μία κοινωνία να αντέξει μόνο με τις ελπίδες που επιτρέπει η σημερινή κατάσταση; Αν δεν δημιουργηθούν 100.000 θέσεις δουλειάς το 2014 και ένα εκατομμύριο έως το 2020, η χώρα θα εξαφανιστεί.

Οι προβλέψεις, όμως, αυτήν τη στιγμή άλλα λένε. Η χώρα έχει ανάγκη ένα σχέδιο ανασυγκρότησης με ξένες επενδύσεις της τάξης των €10-15 δισ. τον χρόνο. Τέτοια κονδύλια μόνο στην ΕΕ μπορούν να βρεθούν για να συμπληρώσουν την όποια δραστηριοποίηση ιδιωτικών κεφαλαίων, αν υπάρξει. Αυτό σημαίνει συμφωνία σε επίπεδο λαού και ηγεσιών. Ο λαός σύντομα θα κληθεί να διαλέξει. Το κριτήριο πρέπει να είναι η σχέση της ηγεσίας με την ΕΕ. Η σωτηρία θα είναι στα χέρια μας, για μία ημέρα, σε λίγους μήνες.