Από τα μνημόνια μας έχουν μείνει αδιάθετα 30 δις. Για το 2016 μέσω ESM έπρεπε να είχαμε λάβει συνολικά 16,4 δις αλλά λόγω καθυστερήσεων και νταουλιών, πήραμε μόνο τα 10,3 δις. Οι τόκοι του χρέους που έπρεπε να είχαμε πληρώσει μέσω των 16,4 δις ευρώ, ήταν 5,6 δις. Με τι τους πληρώσαμε; Μα με το «υπερήφανο» πρωτογενές πλεόνασμα (της ΠΦΑ υπερφορολόγησης). Η κυβέρνηση αρχικά παραμύθιασε με ψίχουλα 600 εκ. για επαναφορά 13ης σύνταξης τους συνταξιούχους, και με το π.π. έσκασε 5,6 δις για τόκους. Πρώτη φορά κυβέρνηση πλήρωσε με ελληνικά ευρώ τους τόκους του χρέους! Φέτος η κυβέρνηση Τσίπρα διαφημίζει ότι θα μοιράσει 1 δις στους οικονομικά αδύναμους. Αποκρύπτει όμως τι θα κάνει με τα χρήματα από το π.π., αποκρύπτει ότι και πάλι θα τα δώσει για τους τόκους. Γιατί αντί να πληρώνουμε τους τόκους με τα αδιάθετα του μνημονίου, επιλέγουμε να τα πληρώνουμε με δικά μας χρήματα; Γιατί δεν τα πήραμε όταν έπρεπε, μιας και κλείνουμε τις αξιολογήσεις με καθυστέρηση μηνών. Και γιατί τα αξιώνουμε για καβάτζα για τον Αύγουστο 2018, όταν «λήγει» το πρόγραμμα, στην περίπτωση που οι αγορές εξακολουθούν να μένουν κλειδωμένες.
Έχουν περάσει 7 μήνες από την ανακοίνωση του τρελού πρωτογενούς πλεονάσματος 4,19% του ΑΕΠ (σχεδόν 7,5 δις), και 3 μήνες από την «έξοδο» στις αγορές (λίγες ημέρες μετά από την κατάκτηση του διαστήματος από τον Παππά και τον Πολάκη!). Και ως συνήθως οι πολίτες πετάμε χαρταετό. Οι περισσότεροι εξακολουθούν να πιστεύουν ότι τα χρήματα από το πλεόνασμα θα επιστραφούν ως κυβερνητικές παροχές! Είναι παράδοξο ότι τα 2 κόμματα που τρόλαραν τους ψηφοφόρους τους ότι ως κυβέρνηση θα διέγραφαν το «επαχθές απεχθές» χρέος (LOL), επέλεξαν να πληρώσουν με ελληνικά ευρώ σχεδόν το σύνολο τον τόκων του χρέους για το 2016. Για να ακριβολογούμε είναι η πρώτη κυβέρνηση που πλήρωσε 5,6 δις ελληνικά ευρώ σε τόκους, από το πρωτογενές πλεόνασμα μαμούθ των 7,5 δις, όταν ο μνημονιακός στόχος για π.π. ήταν 1 δις!
Έτσι δεν χρειαστήκαμε τα 5,6 δις από το μνημόνιο, και το χρέος δεν αυξήθηκε αντίστοιχα. Αλλά γιατί ο Τσίπρας το επέλεξε, και γιατί έσπασε τα μούτρα του στις αγορές; Μα γιατί θέλει σώνει και καλά να βγει στις αγορές, να δανείζεται απευθείας, μπας και από του χρόνου σταματήσει να απλώνει το χέρι στην τρόικα θεσμούς και δανείζεται (ακριβότερα) από τις αγορές. Έτσι νομίζει. Θέλει έτσι να πουλά το παραμύθι για τέλος του μνημονίου και να προσπαθήσει να κάνει τους ψηφοθηρικούς διορισμούς του, για να κρατήσει κάποιο αξιοσημείωτο ποσοστό στις εκλογές. Αλλιώς θα πρέπει να βγει στη «σύνταξη» και είναι μικρός ακόμα.
Με αυτή την επιθυμία και προσπαθώντας να δημιουργήσει ένα θετικό σοκ στις αγορές με το π.π. και βγήκε με την σχετική προετοιμασία, το κατάλληλο μασάζ των θεσμών, και υπό τις οδηγίες της rothchild να τσιμπήσει 3 δις στις αγορές στις 25/7. Όταν η Ρουμανία δανείζεται με 2,9%, η ΠΦΑ Ελλαδάρα πανηγύριζε γιατί η Rothschild & Co (που διαχειρίζεται πορτφόλιο κάποιων τρις) έψησε πελάτες της ψιλικατζήδες να επενδύσουν τα ψιλά κέρματα από τον κουμπαρά τους, σε 1,5 δις ελληνικά ομόλογα που διέπονται από το αγγλικό δίκαιο με απόδοση 4,62%, (το αφεντικό τρελάθηκε!) δηλαδή με σπρεντ 4,72% σε σχέση με το γερμανικό. (Τα υπόλοιπα 1,5 δις προήλθαν από τους κατόχους των ομολόγων των σαμαροβενιζέλων του 2014 που έληγαν το 2019 και που τους προτάθηκε επιμήκυνση και καλύτεροι όροι).
Εντάξει, πες, δώσαμε 5,6 δις ελληνικά ευρώ για τους τόκους, αλλά αν είναι να βγούμε από τα μνημόνια τι είναι ο πόνος ε, άρα το ερώτημα που καίει είναι αν το σχέδιο Τσίπρα πάει καλά; Ευτυχώς ή δυστυχώς, όχι. Τα 6 δις τα πετάξαμε στον κουβά. Γιατί το θετικό σοκ του πρωτογενούς πλεονάσματος (το σοκ που ζητούσε παλαιότερα και ο Στέφανος Μάνος) οι οίκοι αξιολόγησης το πήραν ελαφρά. (Γιατί το ππ είναι μόνο μία από τις πολλές παραμέτρους που αξιολογούν, και δεν μπορούν να παραμυθιαστούν.) Έτσι στις 19/8 η Fitch Ratings προχώρησε σε αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας μόνο κατά μια βαθμίδα, σε «Β-» από «CCC» με θετικές τις προοπτικές (outlook). Η Κύπρος προχθές αναβαθμίστηκε σε BB. Αντίστοιχα 4 ημέρες πριν την έξοδο στις αγορές η Standard and Poor’s είχε αφήσει αμετάβλητη την αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας σε Β-/Β μακροπρόθεσμο και βραχυπρόθεσμο αξιόχρεο της Ελλάδας, υποσχόμενη ότι «Οι θετικές προοπτικές υποδηλώνουν την άποψή μας ότι τους επόμενους 12 μήνες υπάρχει τουλάχιστον μία στις τρεις πιθανότητες να μπορέσουμε να αναβαθμίσουμε το αξιόχρεο». Ξανά LOL. Η Κύπρος ειναι BB+.
Και η Moody’s στις 24/06 αναβάθμισε το μακροπρόθεσμο αξιόχρεο της Ελλάδας στη βαθμίδα Caa2 από Caa3, με θετική από σταθερή προοπτική. Η Kύπρος είναι Ba3. Στην προγραμματισμένη αξιολόγηση για τις 13/10 η moodys δεν έκανε επικαιροποίηση του rating, κοινώς: «μας γείωσε». Και στις 12/5 η DBRS είχε αφήσει αμετάβλητη την αξιολόγηση της πιστοληπτικής ικανότητας σε CCC (high) Η Κύπρος είναι BB (low). Η επόμενη αξιολόγηση είναι στις 10 Νοεμβρίου του 2017 από DBRS.
Κάπως έτσι η πιστοληπτική αξιολόγηση της χώρας παραμένει σε μη επενδυτική βαθμίδα (σκουπίδια, τα ελληνικά ομόλογα δεν είναι επιλέξιμα από τους θεσμικούς επενδυτές). Πεταμένα λεφτά, που λένε και στο χωριό του Τσακαλώτου ο οποίος κομπορρημονούσε ότι «θα υπάρξει και δεύτερη και τρίτη έξοδος στις αγορές». Αλλά, με το επιτόκιο κλειδωμένο ψηλά, και την αξιολόγηση των ελληνικών χρεόγραφων στην κατηγορία σκουπίδια, μάλλον η μόνη έξοδος θα είναι σε εκλογές για τον Σεπτέμβριο του 2018. Και για να μην παραμυθιαζόμαστε ούτε ο φερόμενος ως επόμενος πρωθυπουργός, όταν θα αναλάβει, έχει κάποιο άλλο σχέδιο πέρα από ένα ακόμα μνημόνιο, εφόσον οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι εξακολουθήσουν να μας χρηματοδοτούν. Έτσι επιστρέφουμε εκ νέου στο ΤΙΝΑ (there is no alternative).