Πως διαμορφώνεται η κοινή γνώμη; Μέση Ανατολή, Ανατολική Ουκρανία

Νίκος Μπίστης 04 Αυγ 2014

Θα θυμάστε τον κορμοράνο που πνιγόταν στο πετρέλαιο ή την κόρη του πρέσβη του Κουβέιτ που εμφανιζόταν ως φτωχή πρόσφυγας θύμα των Ιρακινών, ή τον πρωθυπουργό της Ουκρανίας που «χαιρετούσε» ναζιστικά. Η εικόνα έχει μεγάλη δύναμη αλλά δεν λέει πάντα την αλήθεια ή όλη την αλήθεια. Εδώ χρειάζεται η αντικειμενικότητα του μέσου και ο επαγγελματισμός του δημοσιογράφου.

Αυτές τις μέρες κυριαρχούν στις ειδήσεις οι δραματικές εξελίξεις στην Μέση Ανατολή και την Ανατολική Ουκρανία. Χτες παρακολούθησα ειδήσεις για την Γάζα από ελληνικά κανάλια και το BBC. Τεράστια διαφορά. Και όποιος βιαστεί να πει ότι οι Βρετανοί χαρίστηκαν στους Ισραηλινούς πλανάται πλάνη μεγάλη. Και στο στούντιο και το επί τόπου ρεπορτάζ έδειχνε τις καταστροφές και κυρίως την ανθρώπινη οδύνη των αμάχων Παλαιστινίων. Η διάφορα είναι ότι παρουσίαζαν και την Ισραηλινή άποψη, χωρίς όμως να την καταπίνουν αμάσιτη.

Είδα ένα συγκλονιστικό ρεπορτάζ από θάλαμο επιχειρήσεων, όπου Ισραηλινός χειριστής έδειχνε στην οθόνη πως εντοπίζανε τον χώρο εκτόξευσης ρουκετών για να αποδείξει ότι απαντούσαν σε επίθεση και ότι ήσαν οι της Χαμάς που είχαν μετατρέψει το σχολείο σε εμπόλεμη ζώνη. Η δημοσιογράφος αφού έκανε μερικές ερωτήσεις τεχνικού χαρακτήρα στο τέλος τον ρώτησε αν έχει ήσυχη την συνείδηση του γνωρίζοντας ότι παρά ταύτα είναι εξαιρετικά πιθανό ως βέβαιο από την επίθεση του να σκοτωθούν άμαχοι και παιδιά.

Ναι , δυστυχώς αυτός είναι ο πόλεμος, απάντησε ο αξιωματικός που διηύθυνε την επιχείρηση. Τα γεγονότα είναι ιερά, ο σχολιασμός ελεύθερος, αυτή είναι μια δύσκολη αρχή που το BBC σε γενικές γραμμές τηρεί . Από όλους τους δημοσιογράφους ο Χάριτος της ΝΕΤ προσπαθούσε μέσα στο άκριτα φιλοπαλαιστινιακό κλίμα των ελληνικών ΜΜΕ να κάνει την δουλειά του.

Στην Ανατολική Ουκρανία οι συμπάθειες είναι στους ρωσόφωνους και αντίστοιχα είναι και τα ρεπορτάζ. Ένας μάλιστα ανταποκριτής, κατάλοιπο της Σοβιετικής εποχής, λειτουργεί σαν γραφείο Τύπου του Πούτιν. Οι Ουκρανοί είναι πάντα παρακρατικοί η ναζιστές, οι ρωσόφωνοι «εξεγερμένοι μαχητές». Η περιγραφή των συγκρούσεων στεφανώνει με δάφνες τους αντάρτες. Όταν μιλούσε για την Κριμαία η φωνή του ράγιζε από πατριωτική συγκίνηση. Χτες μας είπε ότι επίκειται ανθρωπιστική καταστροφή στο Ντονεσκ και μετέδωσε – ανεπιβεβαίωτη- πληροφορία ότι παραστρατιωτικοί Ουκρανοί άνοιξαν πυρ σε περιοχές όπου κατοικούν Έλληνες. Που προφανώς θα τους σώσει το ξανθό γένος.

Δυο τελευταίες παρατηρήσεις:

Α. Κατά κανόνα όσοι μιλάνε για ανθρωπιστική κρίση στην Γάζα – που πράγματι υπάρχει- και επικρίνουν το Ισραήλ μονομερώς , χωρίς να έχουν μια λέξη κριτικής για την Χαμάς, όταν φτάνουν στην Ουκρανία αυτή η ανθρωπιστική τους διάθεση τους εγκαταλείπει και ποιούν την νήσσαν.

Β. Μου κάνει εντύπωση η σιωπή του πολιτικού προσωπικού της χώρας. (εκτός παραδοσιακής Αριστεράς που ξέρει τον ένοχο, τον διεθνή ιμπεριαλισμό κλπ). Μπορεί να έχουν άποψη για το γάλα τόσων ημερών, για την Σχολή Αρχιτεκτονικής στα Γιάννενα, για την αναρρίχηση στα Μετέωρα, αλλά μια πολιτική ανάλυση – τοποθέτηση για γεγονότα παγκόσμιας εμβέλειας δύσκολα θα βρεις.

Δεν πρόκειται μόνο για πνευματική νωχέλεια. Το εκλογικό σώμα σκέφτονται. Εδώ δεν μιλούσαν για το Κυπριακό ενώ έβλεπαν το αδιέξοδο που για χρόνια δημιουργούσαν. Με τους Παλαιστίνιους, τους Ισραηλινούς και τους Ουκρανούς θα ασχοληθούν; Το πολύ πολύ να εκφράσουν την λύπη τους για τα παιδάκια, συνήθως της μιας πλευράς. Έτσι και το ανθρωπιστικό τους καθήκον θα έχουν επιτελέσει και ψήφους δεν θα χάσουν.