Γιατί οι βάρβαροι θα φθάσουν σήμερα.
Τι νόμους πια θα κάμουν οι Συγκλητικοί;
Οι βάρβαροι σαν έλθουν θα νομοθετήσουν.
Κ.Π. Καβάφης
Ο ρώσος υφυπουργός Οικονομικών, Σεργκέι Στόρτσακ, είπε το αυτονόητο. «Είναι προφανές», δήλωσε, «ότι κανένας δανειστής δεν μπορεί να δουλέψει μόνος του με την Κύπρο». Οποιος σκοπεύει, πρόσθεσε, από μόνος του να χρηματοδοτήσει την κυπριακή κυβέρνηση ή να συμβάλει στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, αναλαμβάνει τεράστιο ρίσκο.
Τι είπε ο κ. Στόρτσακ; Οτι το ΔΝΤ το φτιάξαμε για να σταθεροποιούμε το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα, στηρίζοντας μια χώρα και τις στοιχειώδεις λειτουργίες της σε περίπτωση που τα κάνει μαντάρα και οδεύει προς στάση πληρωμών. Κι ότι πρέπει να διασφαλίζουμε τα χρήματα των φορολογουμένων μας από επισφάλειες. Αλλιώς κινδυνεύουμε αλλού με πολιτικό εξοστρακισμό, αλλού με ειδικά δικαστήρια κι αλλού (ξέρετε πού) με απαγχονισμό. Και ότι οι κανόνες με τους οποίους η παγκόσμια κοινότητα δανείζει ισχύουν για όλους, ίσχυσαν ακόμη και για τους Ρώσους όταν χρειάστηκε να δανειστούν αντί να κάνουν στάση πληρωμών, λίγο πριν αρχίσει να ρέει συνάλλαγμα από τους υδρογονάνθρακες της Σιβηρίας.
Ο Ρώσος λέει τα αυτονόητα. Αλλά ο κ. Χριστόφιας δακρύζει. Οχι επειδή άφησε να περάσουν μήνες προσπαθώντας να δανειστεί διμερώς από Κίνα, Ρωσία και δεν ξέρω από πού αλλού (αν και το κυπριακό Μνημόνιο είχε τη στήριξη της μείζονος αντιπολίτευσης). Το θέατρο, άραγε, ή η άγνοια του άρχοντα τον εμπόδισε να κάνει το εφικτό ώστε να μη βρεθεί η Κύπρος στη θέση της Αργεντινής της πτώχευσης.
Μα, θα πείτε, το δάκρυ του Προέδρου έχει να κάνει με τη γνώση ότι θα στιγματιστεί ως ο πολιτικός που προσέφυγε στο ΔΝΤ, με συνέπεια να υποφέρουν οι Ελληνοκύπριοι από την επιβαλλόμενη πολιτική λιτότητας. Καμία αντίρρηση, αλλά το δάκρυ του δεν λύνει το πρόβλημα υπερχρέωσης μιας οικονομίας θαυμαστής πριν από λίγα χρόνια. Το πρόβλημα λύνεται αν η χώρα διορθώσει τα λάθη που οδήγησαν στο πρόβλημα – και αν, πριν απ’ αυτό, βρει δανειστές. Επειδή, διεθνώς, υπάρχουν λεφτά. Αλλά κανείς δεν τα δίνει άνευ όρων.
Υπάρχουν τρεις τύποι δημαγωγών πολιτικών οι οποίοι συχνά μπερδεύουν τα πράγματα, διαγράφουν τον ορθό λόγο και θολώνουν το τοπίο.
*Ο ένας είναι ο κλασικός εραστής της συνωμοσίας. Δεν μπορεί να δεχτεί άλλη εκδοχή για τα πράγματα από την αόρατη κυριαρχία κάποιας δύναμης του κακού. Πάντα φορτώνει τις αιτίες της κακοτυχίας του σε τρίτους, σκοτεινούς και μνησίκακους. Επί της ουσίας δεν έχει δυνατότητα να συνεισφέρει στη λύση κάποιου προβλήματος. Αντιθέτως το συσκοτίζει. Σκούζοντας.
*Ο δεύτερος τύπος είναι ο τυφλός. Ολοι λίγο-πολύ κάνουμε λάθη στην προσπάθειά μας να εξηγήσουμε τα φαινόμενα. Ολοι έχουμε κάποιο τυφλό σημείο. Ακόμη και η Μεγαλειοτάτη Ελισάβετ έθεσε το ερώτημα σε κορυφαίους οικονομολόγους πώς δεν προέβλεψαν την κρίση που βύθισε στο χάος τη βρετανική οικονομία πριν από λίγα χρόνια. Απάντηση δεν πήρε, παρά κάτι βρυχηθμούς λαβωμένου οικονομολόγου λέοντος.
*Ο τρίτος τύπος είναι ο συνειδητά «ψευδόμενος», από άγνοια ή από ιδεολογική τύφλωση. Αυτός δηλαδή που θα τα έκανε καλύτερα, φιλολαϊκότερα, ριζοσπαστικά και τιμωρητικά για όσους «έφταιξαν».
Και στις τρεις περιπτώσεις, η πραγματικότητα συσκοτίζεται, τα λάθη που μπορεί να συμβούν είναι κι αυτά προβλήματα και η λύση πάλι επιβάλλεται έξωθεν. Τη ζήσαμε αυτήν την ιστορία με τον κ. Σαμαρά. Ευτυχώς, προσαρμόστηκε εγκαίρως στη στρυφνή πραγματικότητα. Ευτυχώς και για εκείνον. Γιατί αν έπραττε στη διακυβέρνηση όσα πρέσβευε πριν από τον Δεκέμβριο των δημοψηφισμάτων, σήμερα θα ήταν μάλλον στην Αργεντινή και θα συμμετείχε στη θερμή υποδοχή του κ. Τσίπρα. Ο οποίος, αφού θα είχε δακρύσει, θα είχε υπογράψει το τρίτο Μνημόνιο.
Ας μην ανησυχεί, πάντως, ο κ. Τσίπρας. Η ιστορία της εφαρμογής των μέτρων του ΔΝΤ δείχνει ότι όποιος αναγκάζεται να τα εφαρμόσει, σύντομα απαξιώνεται από τον πόνο, την πίκρα, την απόγνωση και την οργή των υπηκόων. Συνεπώς, υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να υπογράψει το τέταρτο Μνημόνιο. Και για το καλό όλων, και του ίδιου, θα ήταν χρήσιμο να ξαναδεί τα πράγματα από την αρχή. Για να μη ρίξει από τα σύννεφα της άκαρδης πραγματικότητας τους νυν και μέλλοντες οπαδούς και ιδίως ψηφοφόρους του. Και πέσουν μετά στην κεφαλή μας – και στη δική του.