Μια πράσινη Τζάγκουαρ, μια φωτογραφική μηχανή χωρίς φλας, το μάτι του ρεπόρτερ και πολύ θάρρος: Με αυτά τα υλικά απαθανάτισε ο Αριστοτέλης Σαρρηκώστας την εξέγερση του Πολυτεχνείου. Οι φωτογραφίες του, αλλά και οι διηγήσεις του βετεράνου φωτορεπόρτερ, είναι ο αδιάψευστος μάρτυρας των όσων συνέβησαν στο εμβληματικό κτήριο της οδού Πατησίων τον Νοέμβριο του 1973.

   Ο Σαρρηκώστας ήταν τότε 30 χρόνων και εργαζόταν για το Associated Press. Μπορούσε να μην αποκαλύψει την ιδιότητά του, ακόμη και να κρύψει τη μηχανή του τις στιγμές που αισθανόταν εντελώς εκτεθειμένος στη βαρβαρότητα του καθεστώτος. Δεν μπορούσε όμως να σκεπάσει τον ήχο των «κλικ» που έκανε το κλείστρο της φωτογραφικής του μηχανής. Ήταν εξάλλου αρκετό ένα πέρασμα από τη συνέντευξη Τύπου που έδωσαν οι φοιτητές στις 15 Νοεμβρίου του 1973 στο Πολυτεχνείο για να καταλάβει, όπως έχει πει ο ίδιος μιλώντας στο ΑΠΕ - ΜΠΕ, πως «θα γίνονταν σημαντικά, ιστορικά γεγονότα».

     1ο «κλικ» 15/11 

   Ο Αριστοτέλης Σαρρηκώστας κινείται στους χώρους του Πολυτεχνείου. Είναι η πρώτη μέρα της κατάληψης και οι εξεγερμένοι φοιτητές, «οι εκατοντάδες που γίνονται χιλιάδες», οργανώνουν τη ζωή τους.

Στην κουζίνα του ιδρύματος απαθανατίζει με τον φακό του μια ομάδα φοιτητών που ετοιμάζουν το συσσίτιο για τους συντρόφους τους. Εκείνοι θα παραμείνουν μέσα, εκείνος θα φύγει για το «χημείο» του, όπως λέει το πλυσταριό στο κτίριο της Ακαδημίας 27, όπου στεγάζονται τα γραφεία του ΑΡ κι εκείνος έχει μετατρέψει σε φωτογραφικό θάλαμο για να εμφανίζει τα φιλμ του.

      2ο «κλικ» 16/11 

   Το πρωί της 16ης Νοεμβρίου ο Αριστοτέλης Σαρρηκώστας είναι και πάλι στον δρόμο, δίπλα στους φοιτητές που διαδηλώνουν. Φωτογραφίζει χωρίς φόβο τους διαδηλωτές για να επιστρέψει κάποια στιγμή και πάλι στο «χημείο» του. Εκεί θα τον βρει το βράδυ της ίδιας ημέρας, εκεί θα φτάσει ο ήχος από τις ερπύστριες των τανκς.

Ο Σαρρηκώστας παίρνει δυο μηχανές, κατεβαίνει κάτω με τον ελληνοαμερικανό διευθυντή του και με την πράσινη Τζάγκουαρ με αγγλικές πινακίδες που έχει αυτός ο τελευταίος ως ξένος ανταποκριτής κινούνται ανάμεσα στην φάλαγγα των τανκς για να φτάσουν στην Πατησίων. Ο Σαρρηκώστας ετοιμάζει τον εξοπλισμό του, κατεβαίνει από το αυτοκίνητο, στέκεται ανάμεσα σε αστυνομικούς και μπράβους, ακούει να λένε «μάλιστα» και «διατάξτε» άνθρωποι που κρατούν περίστροφα στο χέρι. Αλλά κάνει τη δουλειά του.

      3ο «κλικ» 17/11 

   Ξημερώνει το Σάββατο της 17ης Νοεμβρίου. Ο Σαρρηκώστας έχει μείνει εκεί όλες εκείνες τις ώρες, έχει ακούσει τους φοιτητές να φωνάζουν στους στρατιώτες «είμαστε αδέλφια», δεν νιώθει φόβο, έχει τραβήξει αρκετά φιλμ που κρύβει στις κάλτσες του και τα εσώρουχά του. Το ρολόι του δείχνει 3 παρά 7 λεπτά όταν βλέπει το τανκ να γυρίζει τον πυργίσκο του ανάποδα και κάνει όπισθεν. Προς στιγμήν πιστεύει πως φεύγει, αλλά σύντομα καταλαβαίνει πως έκανε λάθος γιατί το τανκ φουλάρει τη μηχανή του και πέφτει με όλη του τη δύναμη στις κολώνες της πύλης του Πολυτεχνείου. Αν και έμπειρος, δεν μπορεί να αποφύγει την έκπληξη. Βγάζει τη μηχανή του και συλλαμβάνει την έφοδο του τανκ.

      Έτσι διηγείται ο ίδιος τη συνέχεια: «Αστυνομικοί έπεσαν πάνω μου με καδρόνια. Ευτυχώς, με ζικ ζακ τους αποφεύγω και αρχίζω να τρέχω. Ακούω πυροβολισμούς, κραυγές, βογγητά φοιτητών, φωνές αστυνομικών. Προλαβαίνω και στρίβω στην Ακαδημίας, πέφτω σε κλοιό 300 αστυνομικών, «ηρεμώ», βάζω τις μηχανές στην τσάντα και τους ζητώ να περάσω και περνώ. Στο γραφείο, μέχρι το πρωί τυπώνω...».

      Η φωτογραφία του, μαζί με το φιλμ που τράβηξε ο Ολλανδός δημοσιογράφος από το ξενοδοχείο «Ακροπόλ», είναι τα μοναδικά τεκμήρια και ο αδιάψευστος μάρτυρας των γεγονότων.

Ένας από τους σημαντικότερους φωτορεπόρτερ του Associated Press

Ο φωτορεπόρτερ Αριστοτέλης Σαρρηκώστας, γεννήθηκε στην Καισαριανή το 1937 και μεγάλωσε εν μέσω Κατοχής και Εμφυλίου, στις φτωχογειτονιές της Καισαριανής. Ήταν ο μικρότερος από τα πέντε αδέρφια που έχασαν νωρίς τον πατέρα τους, όμως κατάφεραν να επιβιώσουν τα δύσκολα εκείνα χρόνια με την μητέρα τους, η οποία εργαζόμενη ως οικιακή βοηθός κατάφερε να γλιτώσει τα παιδιά της από τον θάνατο της ασιτίας.

Η τύχη τους τους έσωσε και από τα διασταυρούμενα πυρά στα χρόνια του Εμφυλίου. Παρ’ όλα αυτά, θυμάται με νοσταλγία τη μετεμφυλιακή εποχή. «Βγαίναμε στη γειτονιά, παίζαμε ελεύθεροι στους δρόμους κυνηγητό, κρυφτό, τυφλόμυγα, μακριά γαϊδούρα, τσιλίκι και ποδόσφαιρο με μια αυτοσχέδια μπάλα, φτιαγμένη από μια παλιά νάιλον κάλτσα της μαμάς, παραγεμισμένη με άλλα κουρέλια», αναφέρει σε παλαιότερη συνέντευξή του στην εφημερίδα «Καθημερινή».

Ο φακός του έχει απαθανατίσει κορυφαίους πολιτικούς και αρχηγούς κομμάτων, δημοφιλείς καλλιτέχνες, καταξιωμένους αθλητές, ιστορικά γεγονότα, όπως η εισβολή του τανκ στο Πολυτεχνείο το 1973, Ολυμπιακούς Αγώνες, πολυετείς πολέμους, διαδηλώσεις, όπως τα Ιουλιανά το 1965, μεγάλες πορείες, όπως η πρώτη πορεία από το Μαραθώνα στην Αθήνα για την επέτειο του θανάτου του Γρηγόρη Λαμπράκη, την κηδεία του Γεωργίου Παπανδρέου, του Γιώργου Σεφέρη, θεατρικές παραστάσεις, ποδοσφαιρικούς αγώνες.

Μιλώντας για τους πιο σημαντικούς σταθμούς της δουλειάς του, αναφέρει πως ένα μεγάλο κομμάτι που δεν ξεχνά ήταν η μοιραία βραδιά στο Πολυτεχνείο. Ήταν ο μοναδικός φωτογράφος που τράβηξε τη στιγμή που το τανκ, με στραμμένο το κανόνι προς την είσοδο του Πολυτεχνείου, ξημερώματα της 17ης Νοεμβρίου 1973, με τον επικεφαλής λοχία να κρατά το τηλέφωνο στο χέρι και να περιμένει την εντολή να εισβάλει και να γκρεμίσει τη σιδερένια πόρτα, για να μπουν μέσα αστυνομικοί και στρατιώτες. Ο κ. Σαρρηκώστας είχε, επίσης, τη μοναδική φωτογραφία που δείχνει το τανκ να είναι μέσα στο Πολυτεχνείο, λίγα λεπτά μετά την εισβολή. «Ήξερα ότι εκείνο το βράδυ φωτογράφιζα ένα μεγάλο γεγονός», δηλώνει.

Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ, .ellines.com/