Βλέπω πολλούς να εξανίστανται επειδή η ΕΕ θα προχωρήσει με δύο ή πολλαπλές ταχύτητες. Οι ενστάσεις θα ήταν κατανοητές αν μέχρι τώρα η ευρωπαϊκή ενοποίηση, προχωρούσε με διαφορετικό τρόπο και σήμερα ο τρόπος αυτός άλλαζε. Όμως δεν συμβαίνει αυτό. Η διαδικασία ενοποίησης πάντα με δύο ή περισσότερες ταχύτητες προχωρούσε και στη συνέχεια ακολουθούσαν και όποιοι το επιθυμούσαν.
Έτσι δεν δημιουργήθηκε η ΕΕ; Δεν προχώρησαν 28 χώρες μαζί. Ξεκίνησαν 6 (Γαλλία, Γερμανία, Ολλανδία, Ιταλία, Βέλγιο, Λουξεμβούργο) και δημιούργησαν την Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα και στη συνέχεια την ΕΟΚ. Οι 6 στην πορεία έγιναν 9, 10, 12 για να φθάσουν στους 28. Κάποιοι προχωρούσαν και οι υπόλοιποι στη συνέχεια χτυπούσαν την πόρτα. Το ίδιο δεν έγινε με την Νομισματική Ενωση;
Ξεκίνησαν 11 μέλη, αμέσως εντάχθηκε η Ελλάδα ως το 12ο κι ακολούθησαν Σλοβενία (2007), Κύπρος, Μάλτα (2008), Σλοβακία (2009), Εσθονία (2011), Λετονία (2014), Λιθουανία (2015). Oι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης (Eurogroup), συνεδριάζουν και σε χωριστές συνεδριάσεις από το Συμβούλιο Οικονομικών και Δημοσιονομικών Υποθέσεων (Ecofin) που απαρτίζεται από τους υπουργούς Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών όλων των κρατών-μελών. Επίσης σε πολλούς τομείς τα κράτη-μέλη κινούνται σε άλλες ταχύτητες (πχ Συνθήκη Σένγκεν).
Η Ευρώπη πολλών ταχυτήτων υπάρχει και υπήρχε από την πρώτη στιγμή της προσπάθειας για ευρωπαϊκή ενοποίηση. Διαφορετικά δεν θα είχε προχωρήσει τίποτα απολύτως. Έτσι συζητείται να προχωρήσει και τώρα η ΕΕ. Με βάση τα σενάρια που παρουσιάζονται στη Λευκή Βίβλο, αυτοί που θέλουν να κάνουν περισσότερα, μπορούν να το κάνουν. Η ΕΕ των 27 (η Βρετανία ξεκινά τις διαδικασίες εξόδου) προχωρά όπως σήμερα, αλλά επιτρέπει στα κράτη-μέλη που το επιθυμούν να αναπτύξουν μεγαλύτερη δράση σε συγκεκριμένους τομείς, να κινηθούν πιο αποφασιστικά.
Δεν θα ήταν καλύτερα να προχωρήσουν όλοι μαζί; Θεωρητικά ναι, αλλα πώς; Η Ενωση αν συνεχίσει να προχωρά με πολύ αργά βήματα, ώστε να ακολουθούν όλοι στον ίδιο ρυθμό, αυτό μαθηματικά οδηγεί στη διάλυση. Το καλύτερο σενάριο θα ήταν να δημιουργηθεί ευρωπαϊκή ομοσπονδία, με ηγεσία που θα εκλέγεται από τους λαούς της Ευρώπης, ομοσπονδιακές δομές, ενιαίο νόμισμα για όλους, κοινό προϋπολογισμό. Αυτό σήμερα δεν είναι εφικτό. Είναι η Γαλλία έτοιμη να προχωρήσει σε τέτοια κίνηση; Είναι η Γερμανία; Είναι η Ιταλία; Είναι η Ελλάδα; Η απάντηση είναι αρνητική.
Οι μόνοι που μιλούν για πολιτική ενοποίηση και ομοσπονδιακή Ευρώπη είναι κάποιοι ρομαντικοί. Κατά τα λοιπά, από τις κυρίαρχες δυνάμεις ακούμε διαρκώς για οικονομική διακυβέρνηση, περισσότερη Ευρώπη, Ευρώπη της αλληλεγγύης μπλα μπλα μπλα…. Η πλειοψηφία των κρατών θέλει να διατηρήσει την εθνική κυριαρχία και ταυτόχρονα να υπάρξει κάποιας μορφής ενισχυμένη διακρατική συνεργασία στο πλαίσιο της Ενωσης. Η όλο και στενότερη συνεργασία κάποιων κρατών και στη συνέχεια η ένταξη όσων το επιθυμούν, είναι ο τρόπος που ξέρει η Ευρώπη. Αυτό επιχειρείται και τώρα. Η κίνηση είναι πολύ πίσω από αυτό που θα έπρεπε να γίνει: πολιτική ενοποίηση. Αλλά δεν μπορεί να προωθηθεί αυτή τη στιγμή.
Ο άλλος δρόμος είναι η στασιμότητα και η σίγουρη διάλυση. Ως εκ τούτου μια ΕΕ διαφορετικών ταχυτήτων είναι το μόνο που είναι ρεαλιστικό. Οσο για την Ελλάδα; Δυστυχώς κινδυνεύει με υποβιβασμό. Να προχωρήσουν δηλαδή οι υπόλοιποι της ευρωζώνης, που θα αποτελέσουν και το βασικό πυρήνα της νέας Ευρώπης, χωρίς εμάς. Εμείς να βρεθούμε από το πρώτο, στο δεύτερο βαγόνι. Ο χρόνος δεν μας βοηθάει. Μείναμε πολύ πίσω. Είναι αυτό που δυστυχώς δεν αντιλαμβάνεται η κυβέρνηση των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ, που νομίζει ότι μπορεί να σχεδιάζει όχι με βάση την ευρωπαϊκή πραγματικότητα, αλλά με βάση τον ελληνικό εκλογικό κύκλο.