Με πολύ παραστατικό τρόπο και μεγάλη πυκνότητα στο λόγο έθεσε ο Γιάννης Μεϊμάρογλου στο σατυρικό του σχόλιο στις 24.10.2013 στη μεταρρύθμιση την προβληματική του πολιτικού χρόνου στην Ελλάδα. Με τίτλο «Αλέξη πες αλεύρι…., ο Γιαννίτσης σε γυρεύει» τοποθετεί το πολιτικό σύστημα μπροστά στον καθρέπτη της ιστορίας και των ευθυνών του σε σχέση με τις επιπτώσεις των αποφάσεων του και της λειτουργίας του. Σε αυτό το σχόλιο γίνεται αναφορά στην προσπάθεια της κυβέρνησης Σημίτη με αρμόδιο υπουργό τον Τάσο Γιαννίτση για μεταρρυθμίσεις στο ασφαλιστικό σύστημα, ώστε να αποκτήσει βιωσιμότητα σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου και στην στάση κομμάτων και του πολιτικού προσωπικού, η οποία ματαίωσε μια αναγκαία πολιτική για το καλό του τόπου και την αντιμετώπιση ενός σημαντικού προβλήματος του κοινωνικού κράτους.

Αυτό, που δεν πραγματοποιήθηκε πριν από περίπου μια 10ετία, έρχεται το λιγότερο να ταλαιπωρήσει την ελληνική κοινωνία τώρα και μάλιστα με πολύ βίαιο τρόπο, διότι απειλείται με κατάρρευση η κοινωνική ασφάλιση. Είναι μάλιστα ένα πρόβλημα, το οποίο πλέον θα έχει διάρκεια, διότι η ελληνική κοινωνία είναι γηράσκουσα και η αναλογία εργαζομένων και συνταξιούχων αρνητική για την βιωσιμότητα του συστήματος. Ιδιαιτέρως δε αυτή την περίοδο της κρίσης με την ανεργία στα ύψη το πρόβλημα γίνεται ακόμη μεγαλύτερο. Ανεξαρτήτως όμως από το συγκεκριμένο πρόβλημα τίθεται επιτακτικά η προβληματική της ροής του πολιτικού χρόνου σε σχέση με τις ανάγκες της κοινωνικής και οικονομικής πραγματικότητας. Μια συστηματική και σε βάθος προσέγγιση οδηγεί σε πολύ δυσάρεστες διαπιστώσεις.

Το πιο ορατό και βιωμένο από όλους, πολιτικούς και πολίτες, παράδειγμα είναι η μετάθεση της επίλυσης προβλημάτων στο μέλλον, διότι λειτουργούν ανασταλτικά η λογική του πολιτικού κόστους από την πλευρά του πολιτικού συστήματος και η βραχυπρόθεσμη προσέγγιση της πραγματικότητας από τον πολίτη. Το αποτέλεσμα βεβαίως είναι δυσάρεστο σε βάθος χρόνου, διότι μεγιστοποιούνται οι αρνητικές επιπτώσεις από την αναποφασιστικότητα. Ταυτοχρόνος αρχίζει να αποσταθεροποιείται η κοινωνική συνοχή και να δημιουργούνται συνθήκες ανισορροπίας στις σχέσεις πολλών κοινωνικών συστημάτων. Για παράδειγμα διαμορφώνονται οι προϋποθέσεις για την απονομιμοποίηση του πολιτικού συστήματος στη συνείδηση των πολιτών. Επίσης καλό παράδειγμα για την κατανόηση του μεγέθους των αρνητικών επιπτώσεων είναι αυτό, που βιώνει η ελληνική κοινωνία αυτή την περίοδο της κρίσης. Η κατάρρευση των οικονομικών του δημοσίου σε συνδυασμό και με την ανυπαρξία ή έστω την χαμηλή παραγωγικότητα της οικονομίας οδηγούν στην σταδιακή αποδόμηση του κοινωνικού κράτους και κατ’επέκταση της ποιότητας ζωής του απλού πολίτη.

Όσο η πολιτική δεν έχει μακροπρόθεσμους ορίζοντες και στρατηγικές στοχεύσεις, αλλά περιορίζεται ουσιαστικά στην απλή διαχείριση του βιωνόμενου χρόνου, τόσο περισσότερες αρνητικές επιπτώσεις και προβλήματα θα πρέπει να αντιμετωπισθούν στο μέλλον και μάλιστα με πολύ οδυνηρές συνέπειες για την κοινωνική συνοχή και την αξιοπιστία του πολιτικού συστήματος. Ο πολιτικός χρόνος αποκτά σε αυτή την περίπτωση μη διαχειρίσιμη πυκνότητα. Το ακόμη μεγαλύτερο λάθος του πολιτικού συστήματος είναι, ότι σε αυτή την περίπτωση καταφεύγει στη λογική της χειραγώγησης της κοινωνίας, ώστε να μην διαταραχθούν επικίνδυνα οι συστημικές ισορροπίες. Το 1513 στο βιβλίο του με τίτλο «Il Principe», το περιγάφει πολύ εύστοχα ο Niccolo Machiavelli. «….Είναι εξαιρετικά επικίνδυνο να τίθενται σε ισχύ νέοι νόμοι. Όποιος το κάνει, μετατρέπει σε εχθρούς, όσους ήταν ικανοποιημένοι στο παρελθόν και σε πολύ χαλαρούς φίλους, όσους ωφελούνται». Φαίνεται, ότι είναι ακόμη επίκαριος ο Machiavelli, παρά την μετάβαση του ανεπτυγμένου Βορρά στην κοινωνία της γνώσης, η οποία μπορεί με μεγαλύτερη ακρίβεια να προδιαγράψει τη δυναμική της εξέλιξης και τις επιπτώσεις της. Και μόνο η προοπτική να καταλάβει ή να διατηρήσει ένας πολιτικός σχηματισμός με το αντίστοιχο πολιτικό προσωπικό την διαχείριση της εξουσίας, νομιμοποιεί και την χειραγώγηση της κοινωνικής μάζας.

Προφανώς δεν έχει γίνει ακόμη αντιληπτό, ότι οι σύγχρονες πολιτικές αποφάσεις δεσμεύουν το μέλλον ανεξαρτήτως του άμεσου αποτελέσματος και των επιπτώσεων, που έχουν στο παρόν. Ο πολιτικός χρόνος είναι ένα δυναμικό μέγεθος και η νομιμοποίηση του περιεχομένου του εξαρτάται από την πραγματικότητα του μέλλοντος, την οποία όμως δρομολογεί στο παρόν. Επειδή η δυναμική της εξέλιξης των σύχγρονων κοινωνιών είναι πολύ γρήγορη, ο πολιτικός χρόνος αποκτά πολύ μεγάλη πυκνότητα, διότι πρέπει ο πολιτικός σχεδιασμός να έχει πολύ μεγαλύτερο βάθος στο χρόνο. Ειδάλλως δεν θα είναι ελεγχόμενες οι εξελίξεις. Οπότε αυτομάτως τίθεται και θέμα δημοκρατικής λειτουργίας, διότι το πολιτικό σύστημα δεν μπορεί να παίξει το ρυθμιστικό του ρόλο, αν και έχει την νομιμοποίηση της κοινωνίας τουλάχιστον θεωρητικά. Ένα πολύ καλό παράδειγμα για την κατανόηση αυτής της διάστασης του πολιτικού χρόνου είναι ο τομέας του περιβάλλοντος. Οι πολιτικές αποφάσεις, οι οποίες λαμβάνονται στο παρόν σε σχέση με την εκπομπή αερίων, ουσιαστικά οριοθετούν από τώρα τις εξελίξεις σε σχέση με το φαινόμενο της υπερθέρμανσης και της κλιματικής αλλαγής, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ποιότητα ζωής των μελλοντικών ανθρώπινων γενεών. Είναι δε τραγικό, όταν οι κυβερνήσεις αγνοούν την επιστημονική τεκμηρίωση, επειδή προωθούν συγκεκριμένα οικονομικά συμφέρονται από το ένα μέρος και από το άλλο διακατέχονται από τη λογική του πολιτικού κόστους.

Συμπληρωματικά σε αυτά έρχεται να λειτουργήσει και το πρόβλημα της ισορροπίας της ταχύτητας της ροής του χρόνου στο επίπεδο λήψης πολιτικών αποφάσεων σε σχέση με την αξιολόγηση τους από τους πολίτες. Ενώ οι πολιτικές αποφάσεις πρέπει να έχουν μακροπρόθεσμο ορίζοντα, για να είναι λειτουργικές σε μια πραγματικότητα, η οποία εξελίσσεται με πολύ μεγάλη ταχύτητα, οι πολίτες αξιολογούν με βάση τις βραχυπρπόθεσμες επιπτώσεις αυτών των αποφάσεων. Ιδιαιτέρως δε σε κοινωνίες του θεάματος και του καταναλωτισμού το φαινόμενο αυτό είναι πολύ έντονο. Η αξιολόγηση των όποιων πολιτικών αποφάσεων εξαρτάται από τις επιπτώσεις τους στο παρόν και μάλιστα στο άμεσο. Αυτό βιώνεται από τον πολίτη και όχι η προβολή του στο μέλλον. Όσο μάλιστα προχωρούμε προς το μέλλον το πρόβλημα της αναντιστοιχίας του χρόνου λήψης και ολοκλήρωσης στην πράξη των πολιτικών αποφάσεων και του χρόνου αξιολόγησης τους από τους πολίτες θα μεγενθύνεται.

Μια άλλη σημαντική παράμετρος της διαμόρφωσης του πολιτικού χρόνου είναι η ποιότητα του πολιτικού διαλόγου. Στο μέτρο που ο διάλογος εξαντλείται στην στείρα αντιπαράθεση του λαΙκισμού και της ηθικολογικής προσέγγισης των πεπραγμένων του πολιτικού προσωπικού και δεν επεκτείνεται στην αναζήτηση ενός λειτουργικού και αειφορικού συστήματος διαχείρισης της δυναμικής της εξέλιξης, το οποίο θα εγγυάται ένα μέλλον με κοινωνική δικαιοσύνη, τότε ο πολιτικός χρόνος είναι στατικός. Αυτό σημαίνει, ότι η κοινωνία, η οποία κυβερνάται από πολιτικούς σχηματισμούς αυτής της ποιότητας, οδεύει με μαθηματική ακρίβεια στο αδιέξοδο και την παρακμή. Το χειρότερο δε είναι, ότι σε μια παγκοσμιοποιημένη πραγματικότητα, η οποία χαρακτηρίζεται από μεγάλο βαθμό πολυπλοκότητας και μεγάλη ταχύτητα πραγωγής και αναίρεσης γνώσεων στο πλαίσιο της επιστήμης και της τεχνολογίας, οι κοινωνίες με στατικό και χωρίς λειτουργική πυκνότητα πολιτικό χρόνο δεν ανακάμπτουν εύκολα από την παρακμή και την περιθωριοποίηση. Η πραγματικότητα εξελίσσεται με μεγάλη ταχύτητα και δεν περιμένει, όσους κινούνται σε διαφορετικό μήκος κύματος.

Το πολιτικό σύστημα, για παράδειγμα, δεν αντελήφθη στο σωστό χρόνο την κάθετη αύξηση της επιρροής της γνώσης και της παγκοσμιοποίησης του κεφαλαίου και της εργασίας στη διαμόρφωση της πραγματικότητας και τις επιπτώσεις στο σύστημα παραγωγής κοινωνικών αξιών, οι οποίες πλέον δεν είναι αποτέλεσμα διεργασιών στις τοπικές κοινωνίες. Έπεται, ακολουθεί τη δυναμική της εξέλιξης και γι’αυτό δεν μπορεί να παίξει το ρυθμιστικό του ρόλο. Δεν φρόντισε μέχρι τώρα να διαμορφώσει τις προϋποθέσεις για τη δημιουργία θεσμών σε πλανητικό επίπεδο, οι οποίοι θα εγγυώνται μια δίκαιη και λειτουργική, με την έννοια της αειφορίας, διαχείριση της πορείας των κοινωνιών προς το μέλλον.

Ιδιαιτέρως στην Ελλάδα το πρόβλημα της ροής του πολιτικού χρόνου φαίνεται να είναι μεγάλο. Το πολιτικό σύστημα δέσμιο του λαϊκισμού και της έλλειψης μακροπρόθεσμου στραγηγικού σχεδιασμού σε συνδυασμό και με την αδυναμία του να δρομολογήσει την δημιουργία δυναμικών κοινωνικών δομών απλά παρατηρεί το χρόνο, χωρίς να τον γεμίζει με το περιεχόμενο που μπορεί να διεκπεραιώσει. Αρκείται κυρίως στις λεκτικές μαγκιές και κορώνες της εικονικής πραγματικότητας των μίντια.