Πολιτικοί χωρίς πολιτική

Αγγελική Σπανού 13 Φεβ 2017

Δεν είναι ελληνικό ούτε σύγχρονο ότι η πολιτική είναι μια ιστορία συμφερόντων, κυνισμού, ναρκισσισμού και ιδιοτελών επιδιώξεων. Πρέπει κανείς να θέλει πολύ την εξουσία και τη δύναμη της επιρροής στους «κάτω» για να εμπλακεί σε μια υπόθεση που καθορίζει τη ζωή και την ύπαρξη, δηλαδή όλα. Πρέπει να παίρνει κανείς μεγάλη ικανοποίηση από την επιδοκιμασία του πλήθους και την ήττα του αντιπάλου για να μπει σε μια περιπέτεια με μεγάλη αβεβαιότητα, κινδύνους ματαίωσης και ρίσκα, που, όμως, μπορεί να προσφέρει τεράστιες ευκαιρίες και δυνατότητες.
Δεν είναι, λοιπόν, παράξενο ότι όλα γίνονται για την εξουσία. Ο Α. Τσίπρας βιαζόταν να γίνει πρωθυπουργός για να μη χαθεί το momentum υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ και δεν μπορούσε να περιμένει αυτό που θα συνέφερε τη χώρα, την ολοκλήρωση της αξιολόγησης και μια συμφωνία με τους πιστωτές που θα διευκόλυνε την οικονομική ανάκαμψη. Τα ήθελε όλα τώρα γιατί κανείς δεν του εγγυώταν ότι, αν βγαίναμε από τη δίνη, η αντιμνημονιακή δυναμική θα παρέμενε τόσο ισχυρή ώστε να οδηγήσει το κόμμα του στην εξουσία. Ο Κυρ. Μητσοτάκης βιάζεται να γίνουν εκλογές γιατί οι δημοσκοπήσεις του δίνουν μεγάλο προβάδισμα και δεν θέλει να το διακινδυνεύσει μέχρι το 2019. Μπορεί η λογική να λέει ότι η ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης είναι προϋπόθεση για την οικονομική σταθεροποίηση, ότι αν η αβεβαιότητα συνεχιστεί μπορεί οι κίνδυνοι για τη χώρα να είναι μεγάλοι, όμως η κομματική σκοπιμότητα εξυπηρετείται με το αίτημα για εκλογές γιατί αυτό συσπειρώνει.
Νωρίτερα, στην αρχή της κρίσης, ήταν ο Γιώργος Παπανδρέου με το «λεφτά υπάρχουν» και μετά ο Αντώνης Σαμαράς με τα Ζάππεια, ενώ προηγήθηκε ο Κώστας Καραμανλής που αφού εκτίναξε το δημόσιο χρέος ξεφορτώθηκε τη βόμβα παραδίδοντάς την στους αδαείς που βιάζονταν να τον διαδεχθούν.
Κάπως έτσι φτάσαμε ως εδώ. Με τακτικισμούς, τυχοδιωκτισμούς, ίντριγκες, μικρά και μεγάλα ψέματα, επικοινωνιακά παιχνίδια στην πλάτη ενός λαού που διαπίστωσε ξαφνικά ότι η ευρωζώνη δεν είναι μόνο εύκολα δανεικά για κατανάλωση και ευημερία, ότι δεν υπάρχει από μηχανής Θεός, θαύματα δεν γίνονται, ούτε ισχύει η γραμμικότητα στην πρόοδο, ότι πολύ απλά την πάτησε και δεν ξέρει ακριβώς γιατί, του φταίνε οι άλλοι, πιο πολύ οι ξένοι, λιγότερο οι μέσα και από αυτούς όχι όλοι, μόνο όσους διαλέξει για αντιπάλους σε έναν εμφύλιο χαμηλής έντασης και μεγάλου μίσους που επτά χρόνια μετά το πρώτο μνημόνιο δεν λέει να τελειώσει.
Εχεις δίκιο, αλλού είναι χειρότερα. Στην Αμερική έχουν τον Τραμπ, στην Βρετανία ψήφισαν Brexit παρασυρμένοι από τσαρλατάνους που μετά κρύφτηκαν, στην Γαλλία έχουν την Λεπέν, στην Ολλανδία θα βγάλουν πρώτο τον ακροδεξιό, στην Ιταλία χειροκροτούν τον Γκρίλο.
Αλλά έχεις άδικο γιατί αλλού λειτουργούν οι θεσμοί (στην Αμερική η Δικαιοσύνη όπως ξανά διαπιστώνουμε τώρα), το κοινωνικό κράτος (στη Γαλλία οι άνεργοι δεν έχουν τη μοίρα των δικών μας), η διοίκηση (στην Ιταλία έχουν περάσει τόσες κυβερνήσεις ακριβώς γιατί στο Δημόσιο υπάρχει συνέχεια), γιατί το πρόβλημα της χώρας μας είναι η γήρανση και η μείωση του πληθυσμού, η χαμηλή θέση της στον παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας και παραγωγής, η μη ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, η μη σχέση με την εξωστρέφεια, την καινοτομία και τις νέες τεχνολογίες, η μη σκέψη για την κατάκτηση της οικονομικής επιτυχίας και της κοινωνικής ευτυχίας, ο ανελέητος πελατειασμός ως διακομματική ιδεολογία, η συστημική διαφθορά και η αξιακή διαστρέβλωση κατά την οποία το δημόσιο συμφέρον υποχωρεί έναντι του ατομικού, του οικογενειακού, της κολεγιάς.
Δεν είναι παράξενο ότι οι πρωταγωνιστές στο πολιτικό παιχνίδι καίγονται να κερδίσουν και νοιάζονται πρώτα για την εξουσία. Ακόμη και σε ένα τσαντίρι ο επικεφαλής έχει πλεονεκτήματα, κάτι μένει για να μοιράσει, κάποια προνόμια υπάρχουν για να απολαύσει. Αυτό που είναι διαφορετικό από τα ισχύοντα αλλού είναι ότι εδώ δεν υπάρχει πολιτική ούτε καν ως επίφαση της αγωνίας για κυριαρχία.
Μπαίνουμε στον δέκατο χρόνο ύφεσης, κάτι μοναδικό στα παγκόσμια μεταπολεμικά χρονικά, χωρίς να έχει ειπωθεί τίποτα σοβαρό για την άρση των αιτίων της χρεοκοπίας. Πέρα από απλοϊκά συνθήματα (θα κάνω αναδιανομή/θα μειώσω τις δαπάνες, θα μειώσω τους φόρους/θα δίνω βοηθήματα) κανείς δεν έχει περιγράψει ένα φορολογικό σύστημα που είναι αποτελεσματικό και δίκαιο, ένα μοντέλο απονομής Δικαιοσύνης που είναι γρήγορο και αξιόπιστο, ένα ασφαλιστικό που να είναι βιώσιμο και ορθολογικό, πέντε δημόσιες επενδύσεις σε συγκεκριμένους τομείς της οικονομίας που θα μπορούσαν να έχουν αναπτυξιακό αποτέλεσμα προς όφελος των πολλών.
Ακόμη και αν αύριο μας χάριζαν δέκα δισ. για αξιοποίηση κατά βούληση, θα πετιόντουσαν σε ένα τρύπιο βαρέλι. Οι μεν θα τα έκαναν προσλήψεις στο κράτος και θα μοίραζαν επιδόματα, οι δε θα τα έδιναν στους φίλους τους με τη διακήρυξη της στήριξης του εμπορίου και της επιχειρηματικότητας. Οι μεν θα τάιζαν την πλέμπα και την κομματική γραφειοκρατία, οι δε θα ανταπέδιδαν στις ελίτ την καλή διαχρονική συνεργασία τους.
Ούτε καν ο Σόιμπλε του Grexit δεν ξέρει πόσο εύκολη είναι η τελική αποτυχία μας, πόσο άτυχα τα παιδιά μας, πόσο μόνοι και μετέωροι οι δημιουργικοί πολίτες, πόσο πολλοί οι Κατσίκηδες στο κοινοβούλιο και έξω από εκεί.