Πολιτική σταθερότητα ή πολιτική ανατροπή;

Ανδρέας Γιάνναρος 25 Μαϊ 2014

Πάμε ολοταχώς για τον επίλογο της προεκλογικής περιόδου. Οι πολιτικές δυνάμεις ολοκληρώνουν την εκστρατεία τους, η κάθε μία με τα δικά της διλήμματα. Η Ν.Δ με οδηγό το πλεόνασμα και την επερχόμενη διευθέτηση του χρέους, ζητάει την ψήφο των πολιτών για να επιβεβαιωθεί η ηγεμονία της στο φιλοευρωπαϊκό μπλοκ και να διασφαλίσει ένα σχετικά ομαλό πολιτικό περιβάλλον μέχρι και τις προεδρικές εκλογές. Η διαφαινόμενη οικονομική ανάκαμψη και οι θετικές αλλαγές που έγιναν σε τομείς(ιδιωτικοποιήσεις, πολυνομοσχέδιο) δεν φαίνεται να συνοδεύονται από ένα δίχτυ κοινωνικής προστασίας και ένα κύμα επενδύσεων στρατηγικού χαρακτήρα. Η υπόθεση Μπαλτάκου ανέδειξε για ακόμα μια φορά την σύνδεση τμημάτων της με ακροδεξιούς θύλακες, ενώ η προσαρμογή της σε σταθερή μνημονιακή τροχιά και υλοποίησης δυσμενών αποφάσεων, ενίσχυσε δυνάμεις που προέκυψαν από το εσωτερικό της(Πολύδωρας). Θετικό αποτέλεσμα θα είναι μια νίκη ή ήττα κάτω από 3 μονάδες, σε αντίθετη περίπτωση ενδέχεται να αμφισβητηθεί τόσο η κυβερνητική πορεία, όσο και η ηγεσία Σαμαρά.

Ο ΣΥΡΙΖΑ καθόλη την διάρκεια της προεκλογικής περιόδου επανέφερε το ζήτημα της πολιτικής ανατροπής και με μια αναμενόμενη αριστερή στροφή, προσδοκά στην μέγιστη δυνατή συσπείρωση της εκλογικής του βάσης, καθώς και σε τμήμα των αναποφάσιστων, που πάντα ρέει με το ρεύμα του νικητή. Η επιλογή της βίαιης ωρίμανσης που ξεκίνησε δειλά από μια ήπια αποδοχή της υφιστάμενης κατάστασης και του ευρωπαϊκού πλαισίου, συχνά πυκνά ερχόταν σε ευθεία σύγκρουση με με το ριζοσπαστικό αντιμνημονιακό στίγμα που ανέδειξε καθόλη την διάρκεια της τελευταίας διετίας ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ και το οποίο προσαρμοζόταν ανάλογα με τα ακροατήρια που επέλεγε κάθε φορά να απευθυνθεί. Η καλή παρουσία του Α.Τσίπρα στο ντιμπέιτ δίνει πόντους, αλλά η αναιμική καταγραφή σε περιφέρειες και δήμους, δείχνει ότι η πολυπόθητη ανατροπή δεν ήρθε ακόμα. Θετικό αποτέλεσμα καθαρή νίκη ως 3 μονάδες από την Ν.Δ, πάνω από 3 μονάδες και ανάλογα με το ποσοστό της Ελιάς επιπρόσθετη δυναμική ακόμα και για αμφισβήτηση της κυβερνητικής συμμαχίας, αρνητικό, μια ήττα έστω και οριακή θα αμφισβητήσει την αμφίσημη στρατηγική της ηγεσίας και θα δώσει το έναυσμα για την αριστερή αντιπολίτευση να μιλήσει για ήττα του βίαιης ωρίμανσης.

Η Ελιά αναμένεται να είναι ο ρυθμιστής αυτής εκστρατείας αφού από το αποτέλεσμα αναμένεται να διαμορφώσει και το κλίμα που θα επικρατήσει. Η σύστασή της έτσι όπως έγινε, μετά την αποστασιοποίηση μεγάλου τμήματος των 58 και την φοβική αντιμετώπισή τους από τον Ε. Βενιζέλο δείχνει να μην έχει την προσδοκόμενη δυναμική που επιζητείται από τους δημιουργούς της. Παρά την σημαντική ανανέωση στο ευρωψηφοδέλτιό της, το κύριο κομμάτι της, το ΠΑΣΟΚ, χρεώνεται μέχρι σήμερα, όλη την εφαρμογή του μνημονίου και την σκληρή λιτότητα που επιβλήθηκε, θεωρείται πλέον χρεοκοπημένος πολιτικός σχηματισμός, ενώ η παρουσία του προέδρου της περισσότερο αποστασιοποιεί, παρά κινητοποιεί πολίτες που εντάσσονται στον ευρύτερο προοδευτικό χώρο. Θετικό αποτέλεσμα η καταγραφή διψήφιου ποσοστού ή τουλάχιστον η κατάκτηση της τρίτης θέσης εξοβελίζοντας τόσο την Χρυσή Αυγή, όσο και το Ποτάμι σε αυτόν τον ιδιότυπο ανταγωνισμό για τον προοδευτικό και δημοκρατικό χώρο. Αρνητικό, η καταγραφή κάτω από το ποσοστό του Ποταμιού και της Χ.Α, αλλά ιδίως ένα ποσοστό που να μην αποπνέει την αίσθηση κυβερνητικού εταίρου, δηλαδή κάτω από 6%.

Η ΔΗΜΑΡ προσήλθε στην προεκλογική περίοδο, με βασικό αίτημα να γίνει δύναμη ρυθμιστική για τις πολιτικές εξελίξεις. Το αίτημα αυτό φαίνεται να αδυνατίζει πρώτον γιατί αποτελεί επανάληψη των εθνικών εκλογών, όταν οι πολίτες έδωσαν με την ψήφο τους στήριξη στην ΔΗΜΑΡ να παρέμβει από θέση ευθύνης σε κυβερνητικές θέσεις και παρά τις φιλότιμες προσπάθειες δεν κατάφερε να κάνει διακριτό το στίγμα της και δεύτερον γιατί επέλεξε αντί για μια ευρεία πολιτική συμμαχία που όχημα ήταν η πρωτοβουλία των 58, να συνεργαστεί με πρόσωπα που προέρχονται από το ΠΑΣΟΚ αλλοιώνοντας τελικά αυτό που η ίδια στηλίτευε στους 58, δηλαδή την αυτονομία της, ενώ φάνηκε να συμμετέχει σε ένα άτυπο αντιβενιζελικό μπλοκ, δημιουργώντας περισσότερο αντιφατικά μηνύματα για τον πόλο που επιδιώκει να δημιουργήσει από μια ξεκάθαρη στρατηγική. Θετικό αποτέλεσμα ένα ποσοστό άνω του 4% ή τουλάχιστον η ανάδειξη ενός ευρωβουλευτή. Αρνητικό ένα ποσοστό κάτω του 3% και η μη εκλογή ευρωβουλευτή πράγμα που θα επιτείνει το αρνητικό κλίμα στο εσωτερικό της ΔΗΜΑΡ μετά και τα μη ικανοποιητικά αποτελέσματα στις αυτοδιοικητικές εκλογές.

Η Χρυσή Αυγή παρά το διάστημα κάμψης, από την δολοφονία του Π. Φύσσα και την σύλληψη της ηγετικής της ομάδας, κατάφερε να όχι μόνο να συγκρατήσει τις δυνάμεις της, αλλά όπως φάνηκε και από τις αυτοδιοικητικές εκλογές, να ενισχύσει την επιρροή της μέσω των πιο αναγνωρισμένων για αυτήν προσώπων(Κασιδιάρης, Παναγιώταρος). Το πιο ανησυχητικό, ότι με επικοινωνιακά ή και πολιτικά λάθη άλλων κομμάτων, έγινε και πάλι ρυθμιστής και επίκεντρο των πολιτικών εξελίξεων με αποτέλεσμα να πολιορκείται η κοινωνική της βάση χωρίς να αποδομείται ο πυρήνας της δράσης της. Θετικό αποτέλεσμα η συγκράτηση των δυνάμεών της με εκλογή δύο ευρωβουλευτών, ενώ αρνητικό και επιθυμητό φυσικά ο εξοβελισμός της από την τρίτη θέση και η σαφής μείωση από το εθνικό της ποσοστό.

Το Κ.Κ.Ε όπως φαίνεται, κατάφερε μετά από μια κρίση στρατηγικής με αποκορύφωμα τις εθνικές εκλογές, να επανακτήσει σταδιακά τις δυνάμεις του και με την συνήθη τακτική των μετώπων ενάντια στα κόμματα που υποστηρίζουν την Ε.Ε να δημιουργήσει μια αριστερή υποδοχή διαμαρτυρία όσων φίλων του ΣΥΡΙΖΑ δεν καλύπτονται από τις μετατοπίσεις της ηγεσίας του. Θετικό αποτέλεσμα η καταγραφή ποσοστού πάνω από τις εθνικές εκλογές και η εκλογή 2 ευρωβουλευτών, αρνητικό η απώλεια μιας εκλόγιμης θέσης και η μη αποτύπωση της ανοδικής πορείας.

Οι Ανεξάρτητοι Έλληνες μετά την δυναμική που σημείωσαν καθόλη την διάρκεια της μνημονιακής περιόδου αρχίζουν να χάνουν σημαντικά. Ως μια άλλη εκδοχή του ΛΑΟΣ λόγω του προσωποπαγούς του σχήματος και με μοναδικό ζητούμενο την αντιμνημονιακή από τα δεξιά αντιπολίτευση, φαίνεται ότι έχουν εξαντλήσει την ατζέντα τους και για αυτό όσο θα υπερβαίνουμε το δίπολο μνημόνιο, αντιμνημόνιο, τόσο θα οδηγούνται στην πολιτική περιθωριοποίηση. Θετικό αποτέλεσμα η εκλογή δύο ευρωβουλευτών με ταυτόχρονη προσέγγιση του ποσοστού των εθνικών εκλογών, αρνητικό ένα ποσοστό κάτω από 5% και η υποσκέλισή της από τα υπόλοιπα κόμματα, πράγμα που θα ενισχύσει την εσωστρέφεια και τις τάσεις διαφυγής προς Ν.Δ αλλά και ΣΥΡΙΖΑ.

Τέλος το Ποτάμι που αποτελεί και την νέα πολιτική δύναμη με ευρωπαϊκό προσανατολισμό και προοδευτική κατεύθυνση, επιδιώκει να εκφράσει την έλλογη αντίδραση πολιτών όπου μετά και την αποτυχία του πειράματος των 58, μένουν πολιτικά άστεγοι και όπου ασφυκτιούν στο δίπολο μνημόνιο, αντι-μνημόνιο, Σαμαράς-Τσίπρας. Μετά την αρχική και αναμενόμενη ενθουσιώδη υποδοχή του, παρουσίασε αυξομειώσεις και σήμερα φαίνεται ότι έχει σταθεροποιηθεί και έχει αποκτήσει μια συμπαγή τάση. Πλεονέκτημά του η υπέρβαση κομματικών και δογματικών ιδεολογικών γραμμών, που όμως γίνεται και μειονέκτημά του από την στιγμή που δεν έχει καταφέρει να παρουσιάσει ακόμα ένα διακριτό πολιτικό στίγμα. Η επιτυχία και η πολιτική του μακροημέρευση, θα εξαρτηθεί από το κατά πόσον θα μπορέσει να συνθέσει τον ρεαλισμό με ρηξικέλευθες αντισυστημικές προτάσεις και με ποιο τρόπο θα συσταθεί ως πολιτικό κόμμα ώστε να μετατοπιστεί το κέντρο βάρους από το πρόσωπο του επικεφαλής του που αναμφίβολα παίζει κομβικό ρόλο σε αμεσοδημοκρατικές και υγιείς δομές που θα ξεκόβουν από τα παραδοσιακά σχήματα και τις κομματικές ιεραρχίες. Θετικό αποτέλεσμα, η καταγραφή του επίσημα ως ρυθμιστής του πολιτικού συστήματος με ταυτόγχρονη επικράτηση τόσο της Χ.Α, όσο και της Ελιάς ώστε να γίνει ο κεντρικός φορέας ανασύνθεσης και ανασυγκρότησης του προοδευτικού χώρου.

Συμπέρασμα, οι πολιτικές δυνάμεις προσέρχονται στην κάλπη με τα δικά τους διλήμματα και την δική τους στρατηγική και ανεξάρτητα το τι αποτέλεσμα θα προκύψει το βράδυ των εκλογών, ζητούμενο είναι η ανάδειξη ευρωβουλευτών από όλα τα κόμματα με συγκροτημένες και προοδευτικές αντιλήψεις και η μείωση της επιρροής της Χ.Α και η αποκαθήλωσή της από την τρίτη θέση. Η πολιτική σταθερότητα ή η πολιτική ανατροπή δεν θα προκύψει από μια επιπόλαιη και αριθμητική υπεροχή, αλλά από την δυνατότητα να υπάρξουν συνθέσεις, ευρύτερες συναινέσεις, καθώς και εκείνες οι πολιτικές και κοινωνικές συμμαχίες που θα επισπεύσουν τις όποιες εξελίξεις…