Υπάρχει τελευταία η γενικευμένη αίσθηση ότι η χώρα περνά από το ποσοτικό στο ποιοτικό στάδιο, από τις περικοπές μισθών, συντάξεων και επιδομάτων στις αναγκαίες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Οχι πως οι πρώτες ήταν λιγότερο αναγκαίες. Ακόμα και τα έλλογα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ αποδέχονται ότι η δημοσιονομική προσαρμογή είναι απαραίτητος όρος σταθεροποίησης και ανάπτυξης. Θα είχε όμως επιτευχθεί χωρίς τη δαμόκλειο σπάθη της καταβολής των δόσεων και υπό την απειλή άμεσης πτώχευσης της χώρας; Ολα δείχνουν πως όχι.
Το ίδιο φαίνεται να συμβαίνει και με τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις. Ορθώς ίσως οι κ. Χριστοδουλάκης και Λοβέρδος λένε πως ο υπουργός Ανάπτυξης μετέτρεψε, ως μη όφειλε, την εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ σε μνημονιακή υποχρέωση, οι ατέρμονες αντεγκλήσεις όμως για το γάλα, τα φαρμακεία, τα φορτηγά, τα ταξί, τους φόρους υπέρ τρίτων, τις διαθεσιμότητες στο Δημόσιο, τις αποκρατικοποιήσεις, κ.λπ., αποδεικνύουν ότι δεν θα είχε γίνει σχεδόν τίποτα χωρίς και πάλι την απειλή της ανακοπής χρηματοδότησης της χώρας. Ορθώς πάλι υποστηρίζουν οι πρώην υπουργοί του ΠΑΣΟΚ ότι οι μεταρρυθμίσεις αυτές θα έπρεπε να γίνουν με πρωτοβουλία της ελληνικής κυβέρνησης. Δεν θέτουν όμως το ερώτημα γιατί δεν έγιναν επί πενήντα χρόνια που οι ίδιοι και οι συνάδελφοί τους της ΝΔ ασκούσαν την εξουσία.
Και ο κ. Βίζερ έχει δίκιο που δήλωσε πρόσφατα ότι θα προτιμούσε από δω και πέρα οι Ελληνες να διαμορφώσουν μόνοι τους και να εφαρμόσουν ένα φιλόδοξο πρόγραμμα για την ανάπτυξη και την απασχόληση, που θα έχει και μεγαλύτερη λαϊκή υποστήριξη. Θα είμαστε σε θέση να το κάνουμε μόνον εφόσον οι κυβερνήσεις αποκοπούν από τη μέγκενη που τις συνδέει με τους ψηφοφόρους τους και ασχοληθούν με τα συμφέροντα της μεγάλης πλειοψηφίας της κοινωνίας.
Για όσο χρονικό διάστημα η αποκοπή του ομφάλιου αυτού λώρου δεν θα είναι δυνατή ή εφικτή, η επιτήρηση των ενωσιακών θεσμών θα παραμένει χρήσιμη. Αποτελεί συστατικό στοιχείο της ομοσπονδιακής λογικής προς την οποία βαδίζει η ΕΕ. Για την Ελλάδα, λόγοι ιστορικοί και κοινωνικοί καθιστούν την πειθαρχία αυτή ακόμα πιο χρήσιμη. Στα παραπάνω πλαίσια, η εκχώρηση περαιτέρω αρμοδιοτήτων στα ενωσιακά κεντρικά όργανα της υπό διαμόρφωση ομοσπονδίας δεν αποτελεί απεμπόληση της εθνικής κυριαρχίας, αλλά συνάσκηση σε ευρύτερο και ανώτερο πεδίο. Οσο πιο γρήγορα το καταλάβουμε αυτό τόσο το καλύτερο.