Θυμόμαστε οι περισσότεροι πως ουδέποτε ο Α .Παπανδρέου ενεργοποίησε τις απόψεις του είτε περί δημοψηφίσματος για την τότε ΕΟΚ και την υπαγωγή της χώρας στο πλαίσιό της, ούτε την εναλλακτική περί ιδιότυπου ΝΑΙ σ’ αυτήν με την μορφή μιάς απροσδιόριστης ειδικής σχέσης σαν κι αυτή της Νορβηγίας . Ακόμα δεν απεσύρθη η χώρα από το ΝΑΤΟ, όσο δε για τις βάσεις εκείνες έφυγαν παραμένοντας ή παρέμειναν φεύγοντας ωσότου ελαχιστοποιηθούν αναπόφευκτα εξαιτίας της πτώσης του σοβιετικού μοντέλου , από την νομοτέλεια της γεωπολιτικής ζωής δηλαδή.
Η ειρωνεία μάλιστα της Ιστορίας είναι πως την μόνη προσωρινή έξοδο από υπερεθνικό Οργανισμό – το ΝΑΤΟ – την πραγματοποίησε ο κατ΄εξοχήν ατλαντιστής πολιτικός , ο Κ.Καραμανλής. Στις διηγήσεις του ο Τάκης Λαμπρίας , πολύ κομψά λέει πόσες δυσκολίες αντιμετώπισε η χώρα όταν μετά επανήλθε στο πολιτικό σκέλος μα και τις δυσμενέστερες συνθήκες συσχετισμών , που συνάντησε επί μακρύ διάστημα με παράλληλη χαίνουσα πληγή το Κυπριακό και τις Τουρκικές απειλές . Εποχή; 1974 ,1975 εκεί.
Όταν ως ΠΘ πλέον ο Α . Παπανδρέου – λίγο μετά τον Οκτώβριο του 1981 – ερωτάται κυρίως για το ΝΑΤΟ και λιγότερο για την ΕΟΚ από τον δημοσιογράφο του αμερικανικού καναλιού ABC αναφέρεται γενικόλογα σε υπερήφανες εθνικές στάσεις , εντός των υπαρχόντων πλαισίων. Άλλωστε και τον Μάιο του 1979 είχε φροντίσει να απόσχει – κι όχι να καταψηφίσει – την κύρωση της Συνθήκης Ένταξης στην ΕΟΚ.
Πριν κλείσω αυτή την μακρούτσικη εισαγωγή αναφέρω κάτι, που ξαναδιάβασα πρόσφατα στην παλιά αυτοβιογραφία του Μιχάλη Παπακωνσταντίνου..Είναι λοιπόν η εποχή της διάλυσης της ΕΔΗΚ και των προσχωρήσεων των στελεχών της είτε στην ΝΔ είτε στο ΠΑΣΟΚ. Ο Παπανδρέου θέλει πολύ στο κόμμα του τον έντιμο φίλο από τα παλιά, τον Παπακωνσταντίνου όμως εκείνος φοβάται για τις προθέσεις του για την ΕΟΚ κλπ. Γράφει ο Παπακωνσταντίνου , πως του είπε : «μα εσύ είσαι πολύ έξυπνος , πως μπορείς να φανταστείς ότι θα συμβούν αυτά που είπα άλλα χρόνια σε άλλες συνθήκες ;»…για σιγουριά πάντως ο Παπακωνσταντίνου εντάχθηκε στην ΝΔ λόγω Καραμανλή, Μητσοτάκη αν και πιο κοντά – όπως γράφει- ήταν με τους κεντρογενείς του ΠΑΣΟΚ.
Και η ζωή συνεχίστηκε. Όπως θα συνεχιστεί και τώρα , πιθανόν με άλλες συνθήκες , που θα έχουν συμπεριλάβει τα μερικά ή ολικά διπλωματικά τετελεσμένα της Συμφωνίας , η οποία παρά τον ανελαστικό χαρακτήρα σε πολλά θα παρουσιάσει οριακούς βαθμούς ελευθερίας , προκειμένου να γίνουν κάποιες λίγες διορθώσεις , ώστε σε μια δεύτερη φάση να κυρωθεί.
Δυστυχώς ή ευτυχώς, το τι λέγεται τώρα δεν θα είναι εντελώς ίδιο μ΄αυτά που θα λεχθούν σε 3 μήνες. Και φυσικά η εκτρωματική διακυβέρνηση μπλέκει στους εκλογικούς της ορίζοντες την διάλυση της Βουλής με τους αναπόφευκτους διχασμούς για λόγους που θα σχετίζονται αφενός με το παράδοξο δισυπόστατο της, αφετέρου – κι εδώ είναι η θεσμική εθιμική απρέπεια – για ένα ενεργό και ζέον διπλωματικό θέμα, προσέξτε όχι προσχηματικά όπως συνηθίζονταν μα μισερά , εθνολαϊκιστικά , διαιρετικά, εξευτελιστικά.
Για να μην πολυλογούμε: σε συνθήκες αναπότρεπτου και οδυνηρού διχασμού, η Κυβέρνηση που αστόχαστα παραπαίει εντός ενός μη μείγματος εθνικών, δικαστικών, πελατειακών, κοκ διακυβευμάτων αναντάμ παπαπαντάμ – ως μη όφειλε – θα αυτοαναγορευτεί πρόβατο σφαγής την ώρα που ίσως πάρει μια μικρούτσικη ρύθμιση χρέους – σαν κι αυτή ή και χειρότερη , που προβλέπονταν από το 12 για το 15 και για την Κυβέρνηση Σαμαρά – , ως αντίδωρο μηδενικής παρούσης χρησιμότητας για την εθελοδουλεία, που αναδεικνύει επιλύοντας ή μπερδεύοντας ερασιτεχνικά μείζονα ζητήματα διπλωματίας και οικονομίας.
Η Συμφωνία, ναι, θα κυρωθεί από άλλη Βουλή με άλλους όρους, όχι ποσοτικά διαφορετικούς από τώρα αλλά κάπως πιο ποιοτικούς και θεσμικούς γιατί – εκτός των προτιμήσεων εν μέρει ή ενόλω για το περιεχόμενό της – είναι πιά συντελεσμένη οιονεί .Τα Σκόπια προχωρούν σε συνθήκες σπρίντ κι εδώ ασχολούμαστε με τις ασέλγειες επί του κοινοβουλευτισμού από έναν πολιτικό συνδυασμό, που σε κάποιες μέρες δεν θα υπάρχει: το αντιθεσμικό υβριδίο Τσίπρα – Καμμένου , με συμπεφωνημένη αιχμή τον δεύτερο έναντι πολιτικών ανταλλαγμάτων, που θα μάθουμε αργότερα.
Στο μεταξύ ο εικονικός κόσμος των υπερπλεονασμάτων, δεν μπορεί παρά εικονικά να παράξει πελατειακά αποτελέσματα μεγάλης κλίμακας καθώς δεν φτάνει για πραγματικά …και ευτυχώς.
Η συμπεριφορά του Μητσοτάκη, εμένα μπορεί να μην μου άρεσε, ωστόσο είναι επικεφαλής ενός υπαρκτού και μεγάλου πολυσυλλεκτικού κόμματος και φυσικά διάλεξε το λιγότερο κοστοβόρο για την παράταξή του . Ο Μητσοτάκης βέβαια κρίνεται όπως ο καθένας, η κανονική όμως γι΄αυτόν κρίση θα ξεκινήσει από την πολιτική του συμπεριφορά την επαύριον. Έτσι γίνεται. Δείτε τον πρώτο τωρινό ρεφορμισμό του Σάντσεθ και τρίψτε τα μάτια ενθυμούμενοι την εικόνα προ έτους του οργισμένου Σοσιαλιστή, δείτε το Κοκκινο Μπλόκο της συγκυβέρνησης Κόστα και την συμπεριφορά του και αναρωτηθείτε μήπως μιλάτε για τον Λαϊκό Ν. Αναστασιάδη της Κύπρου. Θέλω να πω πως, όπως όλοι από τον πατέρα του ως τον Καραμανλή και τον Ανδρέα κι ακόμα πιο πίσω, οι συντηρητικές παραχωρήσεις στο κοινό του Μητσοτάκη είναι το μικρό τίμημα της δυνατότητας να ξετυλίξει την πολιτική του.
Αναποφεύκτως, χρειάζονται συναινέσεις ικανού χρόνου μετά τις εκλογές – που τις πιθανολογώ από τον Οκτώβριο ως τον Ιανουάριο , σε αντιστοίχιση με την διόδευση του οδικού χάρτη των Πρεσπών – σε ένα πρόγραμμα , που θα οδηγεί προς μια λελογισμένη κανονικότητα ή τουλάχιστον στην εγκαθίδρυση μερικών προαπαιτουμένων γι΄αυτή.
Η παρουσία του ρεφορμισμού, σε πολιτικό –οργανωτικό πεδίο πάντα , είναι αναγκαίος εμβολιασμός των αμεσομελλοντικών προταγμάτων. Ο ρεφορμιστικός τόπος – αν θέλουμε να ‘μαστε ειλικρινείς – αναλώθηκε σε θούρια ιστορικισμών, σε οργανωτισμούς – πομφόλυγες εκ του αποτελέσματος, σε αναμνήσεις και πάθη παλιών καιρών, σε αβύσσους και ισορροπίες ίσων πολιτικών αποστάσεων, σε υποθήκευση εντέλει της αυτονομίας ενός πραγματιστικού λόγου από συναισθηματισμούς ακροατηρίων, που δεν ήλθαν όμως ποτέ. Επιλέχτηκε ο οπορτουνισμός της ευκαιριακής σημαίας, η ανάδειξη μακρινών επιτευγμάτων σε εντελώς άλλες συνθήκες, ο ανεξοδος επικαιροποιημένος τριτοκοσμισμός μιας ανύπαρκτης πραγματολογικώς Σοσιαλιστικής Διεθνούς, ο εσωτερικός ρεβανσισμός, η σμίκρυνση των θυσιών και των συνεργασιών κατά την διάρκεια της Κυβερνήσεως Σαμαρά – Βενιζέλου.
Η ξαφνική στροφή για την ώρα μου δείχνει μια συνταγή, μιας και οι άλλες αστόχησαν. Πρέπει να βγεί διάρκεια στο παιχνίδι, πρέπει η ηγεσία να επανακαθοριστεί απαρχής και να δείξει πως πιστεύει αυτό , που λέει. Δεν είμαι βέβαιος γι’ αυτό όπως επίσης αντιλαμβάνομαι πως πέρασε ανεπιστρεπτί η « προθεσμία» για την ίδρυση ή επανίδρυση ενός ρεφορμιστικού κεντρώου φορέα. Τουλάχιστον ας κρατηθεί ένας βαθμός στερεότητας, ώστε αυτός ο θολωμένος χώρος του Κέντρου – αν δεν μπορεί να είναι, να γίνει, να φτιαχτεί καθαρός και διαυγής – να έχει μιαν οριακή επάρκεια, που θα του επιτρέψει να γίνει συνιστώσα δύναμη στην συνισταμένη προσπάθεια για μιαν ομαλοποιημένη κανονικότητα. Χρειάζεται.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ, ΣΥΝΟΨΗ: Μια ελαφρώς τροποποιημένη Συμφωνία , που όμως θα αφήνει και βαθμούς χρονοβόρας διπλωματίας θα ψηφιστεί σύντομα σε άλλο πλειοψηφικό κοινοβουλευτικό τοπίο αρέσει , δεν αρέσει και ανεξάρτητα των προτιμήσεων του καθένα. Είναι αναγκαία μια μετεκλογική δυναμική συνεργασία των δυνάμεων της Κ/δεξιάς με τον / τους ρεφορμιστικό/ούς χώρο/ους στην βάση απλών, λογικών , αυστηρών προτεραιοτήτων. …μα κύρια και δύσκολα η αλφαβήτα είναι η αποκατάσταση της κοινοβουλευτικής ουσίας, της θεσμικής συνεργασίας, της ανοιχτής διπλωματίας που τόσον όλα αυτά πλήττονται από τον Παναγιώτη Καμμένο με την προτροπή – ανοχή – ενθάρρυνση του τωρινού ΠΘ.