Σας μιλά ένας σύνεδρος που δεν έχει καμία συμμετοχή στην ίδρυση της ΔΗΜΑΡ, που ίσως μάλιστα να την είδε με συγκατάβαση, ίσως επειδή την ΔΗΜΑΡ ίδρυσε εκείνο το ρεύμα στελεχών του ΚΚΕ Εσωτερικού με το οποίο δεν συντάχθηκε ποτέ.

Η συγκατάβασή μου στην ίδρυση της ΔΗΜΑΡ ήταν λάθος, και θέλω, από την θέση αυτή να καταθέσω τον σεβασμό μου στα μέλη της ΔΗΜΑΡ, στον Πρόεδρό της, στην Κεντρική της Επιτροπή και στον Γραμματέα της, στην Κοινοβουλευτική της Ομάδα. Η Δημοκρατική Αριστερά, τολμώντας ό,τι τόλμησε, κράτησε με έναν έξοχο τρόπο ψηλά την αγωνιστική αξιοπρέπεια της Αριστεράς, και αυτό της οφείλεται, και θα της οφείλεται όποια και αν είναι η συνέχεια.

***

Χτες ο Σπύρος επισήμανε ότι το Συνέδριό αυτό είναι ”συνέδριο ταυτότητας και στρατηγικής.” Έχει δίκιο, αλλά όχι μόνο το Συνέδριο. Όχι μόνο η ΔΗΜΑΡ, η ελληνική κοινωνία συνολικά, όπως και οι ευρωπαϊκές και η Ευρώπη περνούμε μια περίοδο ταυτότητας και στρατηγικής. Όλοι χωρίς εξαίρεση. Προχθές, χαιρετίζοντας το Συνέδριό μας ο Πάνος Σκουρλέτης είπε, με άλλες λέξεις κάτι παρόμοιο που αφορά τον χώρο του: ”ο ΣΥΡΙΖΑ περνά μία περίοδο βίαιης προσαρμογής.” Για κανέναν δεν έχουμε το περιθώριο να αρνηθούμε την θετική προοπτική της επώδυνης, έστω, διαμόρφωσης μιας νέας ταυτότητας. Για κανέναν, ούτε για μας, ούτε για τον ΣΥΡΙΖΑ ούτε για το ΠΑΣΟΚ. Για κανέναν. Βρισκόμαστε σε μία μεταβατική για όλους κατάσταση, όπου όλα κινούνται, και δεν έχουμε την πολυτέλεια να θεωρήσουμε ότι οι διαμορφωνόμενες με βίαιες προσαρμογές στις ταυτότητες των άλλων είναι καλές μόνον όταν αντικατροπτρίζουν την δική μας βεβαιότητα ή την αδιαμόρφωτη ακόμη δική μας ταυτότητα.

Εδώ μια παρατήρηση στυλ: ο εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ έκλεισε τον χαιρετισμό του αποκαλώντας μας συντρόφους και συντρόφισσες. Επειδή διάφοροι από τον ΣΥΡΙΖΑ κατά καιρούς μας έχουν πει πολλά, όπως υπάλληλους των τροϊκανών, ή και περίπου γερμανοτσολιάδες και άλλα δυσκολεύομαι να με λεν, έτσι απλά, «σύντροφε υπάλληλε των τροϊκανών» ή «σύντροφε γερμανοτσολιά». Όχι έτσι αγαπητέ, όχι έτσι απλά. Αξιοπρεπέστερος ήταν ο εκπρόσωπος του ΚΚΕ που μας απεκάλεσε κυρίους και κυρίες

Τρία σημεία μόνο, και αυτά με ελλειπτικό τρόπο γιατί η διαδικασία δεν επιτρέπει πολλά.

Το πρώτο αφορά το περιεχόμενο και το ιδεολογικό στίγμα των θέσεων. Νομίζω ότι πρέπει να εισέλθει, έντονα, στον πολιτικό και ιδεολογικό λόγο της Αριστεράς η έννοια της παραγωγής πλούτου, η έννοια του καθήκοντος, η έννοια της εργασιακής ηθικής ανεξάρτητα από το ποιος και τι είναι ο εργοδότης. Όλος ο πολιτικός και ιδεολογικός μας λόγος ήταν λόγος ισότητας και αναδιανομής. Με τον πολιτικό και ιδεολογικό μας λόγο συμβάλλαμε κι εμείς στην φούσκα που έσκασε το 2009. Είναι ορθός ο λόγος της ισότητας και της αναδιανομής, αλλά κοινωνικό νόημα έχει μόνον όταν η κοινωνία παράγεται το προϊόν που θα διανεμηθεί ίσα. Μόνο σε τέτοια θεμέλια η οικονομική ισχύς δεν εξαντλείται σε ατομικές ευμάρειες και εξασφαλίζει την κοινωνική συνοχή, την δημοκρατική σταθερότητα και την εθνική κυριαρχία. Το χρέος που ανακαλύψαμε το 2009 δεν ξεπληρώνεται ίσα, το ξεπληρώνουν οι φτωχότεροι. Αυτό είναι ένα μεγάλο μάθημα. Πρέπει επίσης να εμβαθύνουμε περισσότερο σε λέξεις και έννοιες . Σταματώ σε δύο: στην έννοια έθνος και στην έννοια δημόσια ασφάλεια. Από πότε αυτές ανήκουν στην Δεξιά;

***

Το δεύτερο αφορά την κυβερνητική θητεία της ΔΗΜΑΡ. Θα τις προτιμούσα περισσότερο απολογιστικές και λιγότερο απολογητικές. Κάπως σα να μας έλεγαν ’Συγνώμη που αφήσαμε να γίνουν τόσα, έπρεπε να είχαμε καταφέρει να γίνουν λιγότερα…”. Προσωπικά είμαι περήφανος για την τεράστια συμβολή της ΔΗΜΑΡ στο να μείνει η χώρα μας και όρθια και μέσα στον οικονομικό, πολιτικό, πολιτισμικό και γεωπολιτικό χώρο που θέλουμε, δηλαδή την Ευρώπη. Η συμβολή αυτή και η σημασία της –αυτό το γνωρίζω ότι ξεπέρασαν τα ελληνικά όρια. Η συμβολή πραγματοποιήθηκε επειδή η ΔΗΜΑΡ, με τους βουλευτές της να αναλαμβάνουν το βάρος της ημέρας, ψήφισαν άγρια, πικρά, καμιά φορά βιαστικά, καμιά φορά πρόχειρα, καμιά φορά ανατσούμπαλα ή και άδικα μέτρα, αλλά σαν γενική κατεύθυνση στήριξαν τη χώρα στην στρατηγικά κρίσιμη καμπή της εκταμίευσης, πέρσι, δόσεων ύψους άνω των 50 δισεκατομμυρίων και στην εκκίνηση βαθιών διαρθρωτικών αλλαγών .Για μένα δεν αποτελεί ευθύνη της ΔΗΜΑΡ η συμμετοχή της στην λήψη των πικρών αποφάσεων –αποτελεί τίτλο τιμής και παρακαταθήκη. Με απεχθή και άγρια μέτρα ανακτήθηκε ό,τι ανακτήθηκε τα τελευταία χρόνια, όχι με λόγια ούτε με σκέτα δάκρυα -κι αυτό το ξέραμε. Μερίδιο στην βελτίωση των οικονομικών μεγεθών της χώρας και στην ανάκτηση της αξιοπιστίας της έχουν η Νέα Δημοκρατία και το ΠΑΣΟΚ, έχει όμως και η ΔΗΜΑΡ, για όσο και για όπως συμμετέσχε. Αυτό ας μην το χαρίσουμε σε κανέναν. Αν είναι να απολογηθεί κάποιος, αυτός δεν είμαστε εμείς.

***

Το τρίτο σημείο αφορά τις ευρύτερες διεργασίας στον χώρο μας. Δεν έχουμε κανένα περιθώριο να μην είμαστε τμήμα του διαλόγου της υπό διαμόρφωση νέας κατάστασης στον χώρο της Αριστεράς. Πήγα ο ίδιος και στην εκδήλωση του ΙΣΤΑΜΕ και στην συγκέντρωση των 58 στην Αθήνα. Είδα ανθρώπους με ίδιες προσδοκίες και αγωνίες με τις δικές μας –δεν είχαν όμως όλοι τις ίδιες αγωνίες ούτε είμαι βέβαιος πως είχαν όλοι έντιμες προσδοκίες. Ο πολύς Απόστολος Κακλαμάνης μπήκε αυτοκρατορικά στην αίθουσα και χαιρετούσε πέρα-δώθε –έχετε δει τη ”Νύχτα των βρυκολάκων” Ρομάν Πολάνσκι; Παρ΄ όλ΄ αυτά δεν νομίζω ότι έχουμε το παραμικρό περιθώριο να μην είμαστε σε επικοινωνία με όσα άκουσα εκεί, π.χ., από τον Τάσο Γιαννίτση ή τον Γιάννη Βούλγαρη. Θα τους ήθελα εδώ, έστω ως απλούς επισκέπτες, γιατί δεν είναι εδώ; Άλλωστε με τον κόσμο και τον χώρο εκείνο είμαστε ήδη σε συνεργασία σε διάφορα πολλά μέτωπα, όπως στην μάχη για τον Καμίνη, τον Μπουτάρη και τον Σκοτεινιώτη.

Χρειάζονται όμως και άλλες καθαρές κουβέντες. Αποδεχόμενος το μάθημα του Λυκούδη -ένα μάθημα νηπενθές και άχολο, Σπύρο- ότι δεν πρέπει οι φιλίες να είναι εμπόδιο στις δικές μας αλήθειες, θα πω στους φίλους των 58 –ανάμεσά τους και στους καλύτερους, ίσως τους μόνους φίλους μου για μια ολόκληρη ζωή- ότι δεν τα μετρήσανε καλά τα πράγματα. Προφανώς η υπόθεση δεν είναι λεοντή αυτού που κάποτε ήταν το ΠΑΣΚΟ. Ξεκίνησαν όμως με δεδομένα που δεν είναι δεδομένα. Δεν είναι δεδομένη η έκβαση της βίαιης προσαρμογής στην διαμορφωνόμενη νέα κατάσταση κανενός. Δεν είναι δεδομένη η αξιοπιστία των δεσμεύσεων. Οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ: υπέγραψαν μία κοινή πρόταση νόμου με τους δικούς μας για την ΕΡΤ, και μετά εξευτέλισαν την υπογραφή τους. Δεν είχαν δικαίωμα να αλλάξουν γνώμη; Βέβαια είχαν, και ασφαλώς είχαν και σοβαρά επιχειρήματα γι΄ αυτό, όπως το ότι επανεκτίμησαν την κατάσταση ψυχραιμότερα. Είχαν όμως και την υποχρέωση τους πουν. Ένα δικαίωμα δεν είχαν: την σιωπή. Το κόστος της σιωπής τους δημιουργεί έλλειμμα αξιοπιστίας τους. Ασφαλώς όχι λόγο διακοπής των σχέσεών μας μαζί τους, όχι, αλλά ένα κενό αξιοπιστίας.

Η πρόσκληση των 58 εκφέρεται με λόγο συναίνεσης και δημιουργικής ανάτασης, αλλά εν πολλοίς πραγματοποιείται εξωτερικεύεται και χαρακτηρίζεται με πολλές –όχι όλες- πράξεις και λέξεις εμπάθειας, περιφρόνησης, χλεύης και ανοικτής επίθεσης. Σαν όποιος δεν είναι σύμμαχος να είναι και εχθρός. Σαν να θέλουν να κατεδαφιστούμε για να πάρουν τα υλικά. Ξεκίνησε ως πρωτοβουλία διαλόγου, αλλά δείχνει να προχωρά ως πορεία διάσπασης και συγκρούσεων όλων με όλους. Είναι μεγάλο λάθος, αλλά αυτό το λάθος είναι κρίμα για όλους μας . Σε αυτά προστίθεται και η πρωτοφανής –ενόψει του μικρού μας μεγέθους- επίθεση από μεγάλα ηλεκτρονικά και έντυπα μέσα. Λες και το πρόβλημα της χώρας είναι ότι δεν ακολουθούμε τους 58 σε ένα προξενιό –γιατί, και παρακαλώ να προσεχθεί, περί προξενιού πρόκειται, το ίδιο το ΠΑΣΟΚ δεν μας κάλεσε σε τίποτε. Μας προσκαλούν με στόμφο και βεβαιότητα, μας λεν «Εγώ ειμί Κύριος και όστις θέλει οπίσω μου ελθείν…». Κι αν κάποιος δεν θέλει, ή θέλει, αλλά δεν θέλει ακόμα, ή θέλει αλλά δεν θέλει έτσι; Τότε είναι γεροντοκόρη, είναι μπάρμπα-Φώτης, ένα γραφικό κατάλοιπο του παρελθόντος, ξεπουλήθηκε στον ΣΥΡΙΖΑ, είναι παλαιόθεν νεοκομμουνιστής και άλλα και άλλα. Αλήθεια, έτσι είναι; Αυτά όχι από όλους –επαναλαμβάνω: όχι από όλους- αλλά από αρκετά πολλούς ώστε αντιδράσεις οργής και πίκρας από την δική μας πλευρά να είναι εύλογες.

***

Ξαναλέω: δεν έχουμε ούτε εμείς ούτε η χώρα περιθώριο να μην είμαστε τμήμα του διαλόγου για την ανασυγκρότηση της Αριστεράς γιατί η ανασυγκροτημένη Αριστερά –όπως και η ανασυγκροτημένη Δεξιά- θα σφραγίσουν την πορεία της ελληνικής κοινωνίας τις δεκαετίες που έρχονται. Έτσι έγινε το 1974, έτσι κάπως θα γίνει και τώρα. Η ανασυγκρότηση του χώρου μας δεν θα γίνει μια κι έξω. Έχει και θα έχει πολλά γυρίσματα. Ψηφίζω, χωρίς τον παραμικρό δισταγμό, και υποστηρίζω την αυτόνομη κάθοδο της ΔΗΜΑΡ στις ευρωεκλογές, μέσα από το ευρωπαϊκό κοινοβουλευτικό σχήμα που προτάθηκε. Αυτό το κάνω όχι ως απόρριψη του διαλόγου, όχι ως συμβολή σε διάσπαση, αλλά ως συμβολή στην ανασυγκρότηση της χώρας και του χώρου μας. Το κάνω με την βεβαιότητα ότι το πράγμα δεν τελειώνει στις ευρωεκλογές – τίποτα δεν τελειώνει με τις ευρωεκλογές ούτε με τις πολιτικές εκλογές, όποτε ακολουθήσουν- και με την ελπίδα ότι αν με κάποιους δεν συναντηθούμε τώρα θα συναντηθούμε αύριο, σοφότεροί και αυτοί και εμείς. Έχει ξαναγίνει.