Πολιτικές για το μέλλον

Γιώργος Πανταγιάς 22 Φεβ 2017

Η σύγχυση που επικρατεί στην Κεντροαριστερά είναι πρωτοφανής. Όσο περνάει ο χρόνος βαθαίνει. Μάλιστα, τείνει να γίνει μόνιμο χαρακτηριστικό της. Ο κατακερματισμός και η συρρίκνωση των δυνάμεών της έχουν περιορίσει δραστικά την απήχηση και την επιρροή της. Μολονότι στη μεταπολιτευτική περίοδο κυριαρχούσε, το τσουνάμι της κρίσης την έπληξε ανεπανόρθωτα.

Έτσι βλέπουμε το άλλοτε κραταιό κόμμα της, το ΠΑΣΟΚ, να είναι αποσβολωμένο. Μοιάζει να μην ξέρει πού πατά και πού πηγαίνει. Φαίνεται να μην αντιλαμβάνεται τι έχει συμβεί. Ούτε γιατί βρίσκεται σε τόσο δεινή θέση. Η περιβόητη θεωρία που πρόσφατα επανέλαβε η κυρία Γεννηματά, ότι πλήρωσε μεγάλο κόστος διότι έβαλε πάνω απ’ όλα το συμφέρον της χώρας, δείχνει απουσία επαφής με την πραγματικότητα. Είτε γιατί ζει σε έναν μυθικό κόσμο. Είτε διότι θέλει να συγκαλύψει τις ανερμάτιστες πολιτικές που ακολούθησε μετά το 2004.

Το ΠΑΣΟΚ πλήρωσε ακριβά και πληρώνει ακόμη και τώρα την πολιτική και διαχειριστική ανεπάρκεια που επέδειξε στη διάρκεια της τελευταίας μονοκομματικής διακυβέρνησής του. Με την επιμονή του περί «θυσίας» το μόνο που επιτυγχάνει είναι να ανακυκλώνει τα αδιέξοδά του. Η παλινδρόμησή του στον αρχέγονο πολιτικό του λόγο, η ανακάλυψη μιας ξεπερασμένης αντιμνημονιακής ρητορείας, η ασάφεια ως προς το καίριο ζήτημα της διακυβέρνησης της χώρας, το καθιστούν ανήμπορο να ανταποκριθεί στις νέες ανάγκες και απαιτήσεις.

Οι δε αχρείαστες και απαίδευτες απόψεις της ηγεσίας του είναι συνεχείς. Μετά τα περί «αβύσσου με τη Δεξιά» και τον χαρακτηρισμό «υποτακτικός» για Αλ. Τσίπρα και Κυρ. Μητσοτάκη, αποκάλυψε ότι προτιμά τις διπλές εκλογές με απλή αναλογική αν δεν υπάρξει συγκυβέρνηση με ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ. Η αδυναμία της να θεμελιώσει και να υλοποιήσει μια νέα στρατηγική για την ανασύνταξη των διάσπαρτων κεντροαριστερών δυνάμεων είναι πασιφανής.

Το εγχείρημα της Δημοκρατικής Συμπαράταξης εξ αντικειμένου δεν μπορεί να αποτελέσει τη φύτρα για τη διαμόρφωση όλων εκείνων των απαραίτητων προϋποθέσεων για τη συγκρότηση ενός τρίτου πόλου. Εν τέλει εκείνο που επιτυγχάνει είναι η εξυπηρέτηση των κοντόφθαλμων και προσωπικών επιδιώξεων τόσο της ηγεσίας όσο και της υπάρχουσας κοινοβουλευτικής και κομματικής τάξης.

Τα αφυδατωμένα υφιστάμενα κομματικά σχήματα, εγκλωβισμένα στον μικρόκοσμό τους, αδυνατούν να ενσαρκώσουν μια νέα πολιτική υπόσταση. Ούτε μπορούν να ανταποκριθούν στην αναζήτηση μιας νέας πολιτικής έκφρασης. Ως εκ τούτου, η ανασύνθεση του προοδευτικού χώρου παραμένει ζητούμενο. Οι πρωτοβουλίες που αναπτύσσονται εκτός τειχών αποδεικνύονται χρήσιμες και ενδιαφέρουσες στον βαθμό που συνιστούν ουσιαστική τομή στη συνέχεια της Κεντροαριστεράς. Μιας Κεντροαριστεράς που δεν αποπνέει παρελθόν και δεν στηρίζεται στα ξεπερασμένα κομματικά υποδείγματα. Ανακαλύπτει νέα πολιτικά εργαλεία. Επεξεργάζεται και υιοθετεί πολιτικές για το παρόν και το μέλλον. Είναι αυθύπαρκτη, σύγχρονη και τολμηρή.

Η περίπτωση του Εμανουέλ Μακρόν στη Γαλλία είναι αποκαλυπτική. Αφ’ ενός γιατί αποτελεί φορέα νέων ιδεών. Και αφ’ ετέρου ο ίδιος διαθέτει την απαιτούμενη ηγετικότητα. Συνδυάζοντας τα δύο αυτά πλεονεκτήματα και χωρίς κομματικές πλάτες είχε την τόλμη να σηκώσει το χέρι, δηλώνοντας «παρών» στις γαλλικές προεδρικές εκλογές. Το παράδειγμά του μας υποδεικνύει πώς προκύπτουν οι φυσικές ηγεσίες που μπορούν να ενσαρκώσουν, αλλά και να ηγηθούν ενός πολιτικού ρεύματος εκ του μηδενός.