Στην αίθουσα γινόταν το αδιαχώρητο. Τι ήταν αυτό που έφερε τόσο πολλούς στον κινηματογράφο όπου παίζεται η ταινία «La loi du marche» (ο νόμος της αγοράς); Το πιθανότερο είναι πως και μόνο η πληροφορία ότι αναφέρεται στην ανεργία και την εργασία στη σύγχρονη ΕΕ αρκούσε για να κινητοποιήσει ανθρώπους κάθε ηλικίας που αισθάνονται ότι, άμεσα ή άμεσα, πριν, τώρα ή μετά, αυτή η ιστορία τους αφορά. Η ταινία είναι τόσο σκληρή που κάποιες στιγμές δεν αντέχεται, είναι σκληρή όσο και η πραγματικότητα της μη απασχόλησης ή της απασχόλησης με όρους διάλυσης της προσωπικότητας, των σχέσεων, της ζωής.
Ο πρωταγωνιστής, ένας μεσήλικας που μένει άνεργος και όταν, επιτέλους, προσλαμβάνεται ως σεκιουριτάς σε πολυκατάστημα έρχεται αντιμέτωπος με ένα βαρύ ηθικό δίλημμα για να μην τη χάσει, βρίσκεται παντού γύρω. Και αυτός και η γλυκιά σύζυγός του με την οποία μαθαίνουν να χορεύουν rock n roll και ο γιος τους με το σοβαρό πρόβλημα υγείας που θέλει να γίνει βιολόγος και η ψυχρή τραπεζική υπάλληλος που του προτείνει να πουλήσει το σπίτι του και να κάνει ασφάλεια θανάτου και ο πωρωμένος εργοδότης-προϊστάμενος, και οι κυνικοί αγοραστές του λυόμενου των 7.000 ευρώ που πιέζουν βίαια να πέσει η τιμή κάποιες εκατονταδες ευρώ και ο επιμορφωτής ανέργων και το στέλεχος της εταιρείας που παίρνοντας συνεντεύξεις από υποψήφιους εργαζόμενους τους βασανίζει περιγράφοντας τα λάθη στο βιογραφικό τους και ο “κλέφτης” του σούπερμάρκετ που δεν είχε 15 ευρώ να δώσει για να αποφύγει την αστυνομία και οι πωλήτριες που μάζεψαν κρυφά εκπτωτικά κουπόνια και δωρεάν πόντους με αποτέλεσμα να απολυθούν όταν πιάστηκαν – η μία παραιτήθηκε από τη ζωή αμέσως μετά.
Το πιο αισιόδοξο πράγμα που γνώρισα τους τελευταίους (δεν θυμάμαι πόσους) μήνες είναι η ιστοσελίδα citizensagainstdepression.gr. Πρώτα είδα το βίντεο του ΠΟΥ με τον μαύρο σκύλο της κατάθλιψης. Μετά διάβασα μαρτυρίες προσώπων που βρέθηκαν σε αυτή τη δύσκολη κατάσταση και ανακουφίστηκαν χάρη στις ομάδες αυτοβοήθειας. Στη συνέχεια κατάλαβα ότι σε αυτές τις ομάδες μετέχουν άνθρωποι που είχαν τέτοια βιώματα και τώρα πρωταγωνιστούν στη διεκδίκηση καλύτερης φροντίδας ψυχικής υγείας, καλύτερης ποιότητα ζωής και κοινωνικής ενσωμάτωσης. Ισως είναι αυτή η μόνη διέξοδος σε καιρούς οικονομικής δυσπραγίας και συρρίκνωσης του κοινωνικού κράτους: Αλληλεγγύη, δικτύωση, ενημέρωση, αποστιγματισμός, κοινωνικοποίηση, μοίρασμα.
Σκέψου να ζεις τις συνέπειες της κρίσης με όποιο τρόπο, ως υπερφορολογημένος μισθωτός, ως απλήρωτος του ιδιωτικού τομέα, ως ελεύθερος επαγγελματίας με λογαριασμούς που δεν βγαίνουν, ως άνεργος, ως γονιός παιδιών που ψάχνουν μάταια για δουλειά, ως πατέρας ή μητέρα που δυσκολεύεται να καλύψει βασικές ανάγκες της οικογένειας και μέσα σε όλη αυτή τη δίνη να υποφέρεις όχι μόνο από τα έξω αλλά και από τα μέσα σου. Να φοβάσαι, να ντρέπεσαι, να μην ξέρεις τι να κάνεις, πού να απευθυνθείς, να μην έχεις χρήματα για θεραπεία, να μην έχεις ενημέρωση, να μη συζητιέται αυτό το θέμα στο άμεσο ή το ευρύτερο περιβάλλον σου, να είσαι μόνος/μόνη με το χέρι που σου σφίγγει το στήθος – όπως το περιέγραψε μια κοπέλα καταθέτοντας στην ιστοσελίδα το προσωπικό της δράμα.
Στην ταινία του Στεφάν Μπριζέ, που σου παίρνει την αναπνοή και τελικά σε εξουθενώνει, ο απολυμένος εργάτης Τιερί δεν μιλά για τον εαυτό του και την κατάσταση, κανένας γύρω του δεν συζητά για το πρόβλημα, ούτε οι συνάδελφοι επικοινωνούν μεταξύ τους ούτε οι άνεργοι. Και ίσως αυτό να είναι το πιο τραγικό κομμάτι μιας ιστορίας που θα ήταν πιο υποφερτή αν υπήρχαν λόγια και δάκρυα.
Info
Η δράση citizensagainstdepression.gr δημιουργήθηκε με τη συνεργασία της Εταιρείας Περιφερειακής Ανάπτυξης Ψυχικής Υγείας (ΕΠΑΨΥ), της Ελληνικής Εταιρείας Διαταραχών Διάθεσης (ΜΑΖΙ) και του Ψυχιατρικού Κέντρου Salten (Norway) και υλοποιείται σε περιοχές της Αθήνας και των Κυκλάδων σε συνέργεια με τοπικά δίκτυα και φορείς (Δίκτυα Αλληλεγγύης, Τοπική Αυτοδιοίκηση, Κινήσεις Πολιτών, Εκκλησία) καθώς και με μεταφορά και εφαρμογή καλών πρακτικών από διεθνείς εμπειρίες.
Το έργο χρηματοδοτείται από την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία στο πλαίσιο του Προγράμματος «Είμαστε όλοι Πολίτες», το οποίο είναι μέρος του συνολικού Χρηματοδοτικού Μηχανισμού του ΕΟΧ για την Ελλάδα, γνωστού ως EEA Grants. Διαχειριστής Επιχορήγησης του Προγράμματος είναι το Ίδρυμα Μποδοσάκη.