Ποιους συμφέρει η έλλειψη στοιχειώδους σχεδιασμού;

Κώστας Καλλίτσης 08 Σεπ 2013

Ως πότε το «cogito ergo sum» στην Ελλάδα θα μεταφράζεται «τσαλαβουτώ άρα υπάρχω»; Ως τότε που θα υπάρξει ένα σχέδιο.

Δεν υπάρχει σχέδιο για το κράτος: Οταν η τρόικα έμαθε ότι η κυβέρνηση έδωσε εντολή να διακοπεί η καταγραφή των περίπου 1.700 κρατικών οργανισμών (αυτούς που μετρούσαμε από την εποχή του κ. Θ. Πάγκαλου…), θύμωσε και ζήτησε «αίμα». Ετσι άρχισε το απίστευτο «ράβε ξήλωνε», ως τιμωρία. Η κυβέρνηση χρυσώνει το χάπι, λέγοντας ότι θα απολυθεί μόνο το 2% (άλλοι υπουργοί λένε 0%…) αλλά έτσι θα βελτιωθεί το κράτος. Από το 2010 μέχρι σήμερα μειώθηκε ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων κατά 150.000, δηλαδή κατά 20%, αλλά η ταλαιπωρία του πολίτη ποτέ άλλοτε δεν ήταν τόσο βασανιστική όσο είναι σήμερα. Γιατί, λοιπόν, το 2% θα κάνει αυτό που δεν έκανε το 20%;..

Δεν υπάρχει σχέδιο για τις τράπεζες: Τα κεφάλαια που δόθηκαν με χρέωση των φορολογουμένων και τα περίπου 15 δισ. καταθέσεις που επέστρεψαν στις τράπεζες, έφυγαν για την αποπληρωμή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (από τα 125 δισ. χρωστάμε 78 δισ. ευρώ σήμερα), ενώ η Αθήνα δεν τολμά να κάνει οποιαδήποτε διαπραγμάτευση. Και καθώς δεν υπάρχει σχέδιο ανάπτυξης, όσα κεφάλαια απομένουν, αντί να χρηματοδοτούν νέες υγιείς μονάδες και, κυρίως, σε ανταγωνιστικούς κλάδους, εύκολα καταλήγουν σε μεγαλόσχημους που ήδη είχαν λάβει δάνεια ή θαλασσοδάνεια, για να διασωθούν και να μη «σκάσουν». Οι δε τράπεζες, βαυκαλίζουν τους επενδυτές με την εμφάνιση λογιστικών κερδών όταν μπροστά τους ορθώνεται το ενδεχόμενο να υποχρεωθούν να πουλήσουν τα δίκτυα που έχουν στην ευρύτερη περιοχή και να συρρικνωθούν, πάλι, εντός συνόρων.

Δεν υπάρχει σχέδιο για αποκρατικοποιήσεις: Συζητήσεις κουφών διεξάγονται, ανάμεσα στην «αριστερή» λατρεία της κρατικής ιδιοκτησίας (λες και αυτή δεν λειτουργεί για τη βελτίωση της απόδοσης του ιδιωτικού κεφαλαίου…) και στην αγωνία να δείξουμε ότι είμαστε «καλά παιδιά». Αντί να γίνουν μεταρρυθμίσεις, που θα αύξαναν και τις αξίες των προς πώληση, προσευχόμαστε να βρεθεί αγοραστής. Και καταδικάζοντας μετά βδελυγμίας το κράτος ως επιχειρηματία, πουλάμε κρατικές επιχειρήσεις σε ξένες, επίσης κρατικές, επιχειρήσεις (όπως η SOCAR), πουλάμε τον ΟΠΑΠ μαζί με ένα «ελευθέρας» να σπείρει στις γειτονιές 35.000 «φρουτάκια» για την ψυχαγωγία ενηλίκων και ανηλίκων, αλλά αφήνουμε το Ελληνικό να ρημάζει, κάτι μεταξύ σκουπιδότοπου και πάρκινγκ παροπλισμένων αεροσκαφών, 12 χρόνια μετά τη μεταφορά του αεροδρομίου στα Σπάτα.

Τι θα έκανε μια χώρα που σέβεται τον εαυτό της και τη δημοκρατία της; Μέσα από δημοκρατικό διάλογο που εγγυάται την ευρύτερη δυνατή εθνική συνεννόηση, θα καταλήγαμε στις βασικές κατευθύνσεις για την Ελλάδα των επόμενων 10ετιών (δεν είναι πρωτότυπο, το γνωρίζει κάθε μεγάλη εταιρεία…), θα προσδιορίζαμε τις προτεραιότητες και τα βασικά εργαλεία πολιτικής που θα ήταν κατάλληλα να υπηρετήσουν ένα σχέδιο για την Ελλάδα μετά την κρίση (ποιο σχέδιο ανάπτυξης, άραγε, υπηρετεί σήμερα η φορολογική πολιτική;..) και με αυτό ως γνώμονα θα χαράζαμε τα άμεσα βήματα, το μίγμα μέτρων, τη διαδοχή πολιτικών, το χρονοδιάγραμμα, ώστε να υπερβούμε την κρίση, λαμβάνοντας υπόψη τους εξωτερικούς καταναγκασμούς – αντί να συρόμαστε από αυτούς. Δεν το κάνουμε.

Αλλά, γιατί δεινοπαθεί ο ελληνικός λαός τρία χρόνια; Για να φτιάξουμε τα νούμερα ή τη χώρα; Για μια ανταγωνιστικότητα – φούσκα (που θα σπάσει στο πρώτο σκίρτημα της ανάκαμψης ή στο φύσημα της πρώτης διεθνούς αναταραχής…) μέσω διάλυσης της αγοράς εργασίας και ισοπέδωσης των αμοιβών ή για ένα νέο μοντέλο βιώσιμης ανάπτυξης με βιώσιμες θέσεις εργασίας; Για να τακτοποιήσουμε τους ισολογισμούς και να εκλιπαρήσουμε χάρισμα των χρεών μας ή για να γίνουμε ικανοί να παράγουμε και να τα αποπληρώνουμε; Για να συρρικνώσουμε το κράτος σε επίπεδα αφρικανικής χώρας ή για να το μεταρρυθμίσουμε, να γίνει φιλικό στον πολίτη και την ανάπτυξη; Για να μεσουρανεί η κρατικοδίαιτη διαπλοκή ή για να ανοίξουν οι αγορές στην επιχειρηματικότητα του ανταγωνισμού και της καινοτομίας, που σέβεται τη γνώση και την εργασία;

Οι Αγγλοσάξονες λένε ότι αν δεν ξέρεις πού θέλεις να πας, κάθε δρόμος σωστός είναι. Αν το «ελληνοποιήσουμε», θα μπορούσαμε να πούμε ότι, όταν δεν ξέρεις πού θέλεις να πας, όλοι οι δρόμοι σε οδηγούν στο χειρότερο. Γιατί η απουσία σχεδίου κατατείνει σε ένα ευδιάκριτο αποτέλεσμα: Αφού καταστραφούν αξίες και προκληθεί μια τεραστίων διαστάσεων αναδιανομή πλούτου, η κρίση να περάσει χωρίς να αφήσει ως κληρονομιά ριζοσπαστικές αλλαγές, χωρίς να θιγούν κατεστημένα συμφέροντα, χωρίς να σπάσουν οι δομές του παρασιτισμού, χωρίς να πληγούν οι πυλώνες της καθυστέρησης, της διαπλοκής, της διαφθοράς. Και η Ελλάδα να σέρνεται επί πολλά έτη. Με άλλα λόγια, η έλλειψη σχεδίου έχει αποτελέσματα που ισοδυναμούν με τα αποτελέσματα ενός σχεδίου. Καταστροφής.