Ποιος κυβερνά αυτόν τον τόπο, αναρωτήθηκε ο τότε πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής τον Μάιο του 1963 όταν πληροφορήθηκε την επίθεση κατά του Γρηγόρη Λαμπράκη στη Θεσσαλονίκη. Οι ιστορικοί της περιόδου δεν υπερθεματίζουν ότι πράγματι το είπε. Καλά κάνουν και είναι δύσπιστοι αν δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία. Ιστορικοί είναι και αν δεν αμφιβάλλουν κι αυτοί χαθήκαμε. Ακόμα όμως κι αν δεν το είπε, είναι λογικό να το σκέφθηκε με όσα συνέβαιναν γύρω του.

Το ερώτημα αυτό επανήλθε στη σκέψη κάποιων, ημέρα Πέμπτη 20 Μαρτίου. Η συζήτησε στη Βουλή αφορούσε το νέο κώδικα μετανάστευσης και κοινωνικής ένταξης. Ο κώδικας ήταν γενικά σε θετική κατεύθυνση. Κωδικοποιούσε την υφιστάμενη διάσπαρτη νομοθεσία, απλοποιούσε τις διαδικασίες έκδοσης αδειών παραμονής και έκανε μια προσπάθεια να μην ταλαιπωρούνται οι μετανάστες με χαρτιά τόσο πολύ και τόσο συχνά στις δοσοληψίες τους με το ελληνικό κράτος, όπως για παράδειγμα για να ανανεώσουν την άδεια της παραμονής τους στην ελληνική γη της επαγγελίας.

Το μεγάλο αγκάθι του κώδικα ήταν η αδυναμία της κυβέρνησης ν’ αντιμετωπίσει το μεταναστευτικό στη βάση των κοινών ευρωπαϊκών τόπων. Ο κώδικας διαπνεόταν από φοβία απέναντι στην πολιτογράφηση μακροχρόνια διαμενόντων στην Ελλάδα μεταναστών καθώς και μεταναστών δεύτερης γενιάς. Έκλεινε επίσης τα μάτια του για τους μετανάστες χωρίς χαρτιά, τους λεγόμενους «παράνομους» ή και ακόμα χειρότερα «λαθρομετανάστες», όπως επιμένουν να τους αποκαλούν οι κυβερνητικοί ΝΔ βουλευτές. Οι μετανάστες αυτοί είναι σαν να μην υπάρχουν ή υπάρχουν μόνον για να τροφοδοτούν τη ρητορική του φόβου και του μίσους.

Στα θετικά του κώδικα ήταν και το περίφημο άρθρο 19, η χορήγηση και ανανέωση άδειας παραμονής για ανθρωπιστικούς λόγους. Στους λόγους αυτούς συμπεριλαμβάνονταν και η εμπορία ανθρώπων και η ρατσιστική βία. Οι μετανάστες σήμερα δεν μπορούν να την καταγγείλουν. Αν δεν έχουν χαρτιά, η επίσκεψή τους στο αστυνομικό τμήμα σημαίνει έναρξη των διαδικασιών απέλασης. Αφήστε που κινδυνεύουν και εκεί μέσα. Το γνωρίζουμε, το είδαμε και σε βίντεο, τι γίνεται στα αστυνομικά τμήματα. Και όσοι δεν τα είδαμε, ήρθε ο επίτροπος ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης, ο Νιλς Μούιζνιεκς και μας τα είπε χαρτί και καλαμάρι.

Μια τροπολογία ωστόσο, χωρίς υπογραφές βουλευτών, πλανιόταν σαν φάντασμα πάνω από το άρθρο 19. Μια τροπολογία που αναιρούσε στην πραγματικότητα το σκεπτικό του άρθρου. Αν ο θύτης είναι αστυνομικός, έλεγε ο κώδικας στο μετανάστη, οφείλεις να το αποδείξεις, διαφορετικά απελαύνεσαι. Ποιος μετανάστης είναι ηλίθιος; Ταλαιπωρημένοι είναι οι άνθρωποι όχι ηλίθιοι για να καταγγείλουν τη βία εναντίον τους με βέβαια την απέλαση. Δεν ήρθαν στην Ελλάδα για να κάνουν πολιτικό αγώνα για τα ανθρώπινα δικαιώματα, κυνηγημένοι είναι και απελπισμένοι. Η τροπολογία που υπέθαλπε τη αστυνομική ρατσιστική βία απέκτησε μάλιστα και όνομα στους διαδρόμους της Βουλής. Ήταν η τροπολογία Μπαλτάκου.

Στα κυβερνητικά έδρανα της Βουλής των Ελλήνων καθόταν ο αρμόδιος αναπληρωτής υπουργός προερχόμενος από την αριστερή συνιστώσα της συγκυβέρνησης, ο κος Γρηγοράκος. Ακούγοντας τα επιχειρήματα των βουλευτών και αντιλαμβανόμενος ότι δεν μπορεί να ποινικοποιείται από το ίδιο το κράτος η καταγγελία της ρατσιστικής βίας –δεν γίνεται πουθενά βρε αδελφέ- απέσυρε την τροπολογία του άρθρου 19. Έκανε λάθος. Εμφανίστηκε ο κος Μπαλτάκος και δια στόματος Μιχελάκη, η τροπολογία επανήλθε. Για όποιον δεν κατάλαβε ή προσποιούταν ότι δεν κατάλαβε –κάτι που κάνει συστηματικά το ΠΑΣΟΚ- ο κος Μπαλτάκος τους το έθεσε ωμά. Ή θα ψηφίσετε την τροπολογία ή αποσύρεται όλο το άρθρο 19 που προβλέπει την προστασία μεταναστών θυμάτων. Δεν ήθελε να υπερψηφιστεί η τροπολογία του με τις ψήφους της Χρυσής Αυγής και των ΑνΕλλήνων. Το άρθρο αποσύρθηκε ολόκληρο για να επαναδιατυπωθεί. Και το αρχικό και η τροπολογία που το αναιρούσε. Μηδέν εις το πηλίκον. Ο μηδενισμός αυτός έκανε κάποιους να πανηγυρίσουν. Και στη Βουλή και στα ΜΜΕ. Κυρίως ΠΑΣΟΚ. Δεν κατάλαβαν ενδεχομένως. Ότι η απόσυρση του άρθρου σημαίνει την επιστροφή στο καθεστώς της μη προστασίας των θυμάτων εμπορίας και βίας.

Το περιστατικό είναι ενδεικτικό όσων συμβαίνουν στην εκτελεστική εξουσία με σιδηροδέσμιο το ΠΑΣΟΚ. Δεν αναφερόμαστε στο μνημόνιο, τα φαρμακεία και το γάλα, όσα η Ελλάδα διαπραγματεύεται με τους δανειστές της. Μιλάμε για την ταυτότητα του πολίτη και συνεπώς για την ταυτότητα του κράτους. Για όσα αποτελούν τους πυλώνες του κράτους δικαίου. Όσα θετικά έγιναν στην κατεύθυνση αυτή τα τελευταία χρόνια ξηλώνονται με συστηματικότητα, του ΠΑΣΟΚ συγκυβερνώντος. Όχι με εντολή της τρόικας και αντίθετα από τους ευρωπαϊκούς κανόνες.