Το ερώτημα όλων των ελλήνων πολιτών είναι «ποιός φταίει» για την διολίσθηση της χώρας μας σ’ ένα τέλμα χωρίς άμεση ορατή διέξοδο.

Για να δοθεί κάποια απάντηση στο ερώτημα, εκτός από τους πολιτισμικούς παράγοντες, π.χ την επίδραση της Ορθόδοξης Ανατολής στις νοοτροπίες της ελληνικής κοινωνίας (εύκολη συγχώρηση και ατιμωρησία των παραπτωμάτων, διάχυση της ατομικής ευθύνης μέσα στην οικογένεια και την κοινότητα , έμφαση στην προσωπική σχέση κλπ), πρέπει να ανατρέξει κανείς και στην ιστορία της εξέλιξης της ελληνικής κοινωνίας, η οποία έχασε τον αγροτικό και κοινοτικό της χαρακτήρα με τους ηθικούς καταναγκασμούς του, μόνο μέσα σε μια γενιά και πέρασε στην απρόσωπη ζωή στα αστικά κέντρα χωρίς κανένα έλεγχο .

Η λειτουργία θεσμών δυτικού τύπου όπως, κοινοβουλευτισμός, κράτος δικαίου, ατομικά δικαιώματα, κοινωνικό κράτος κ.α, μέσα στις ελληνικές κοινωνικές συνθήκες δεν μπόρεσε να αποδώσει. Οι θεσμοί συχνά εκφυλίστηκαν σε πελατειακές σχέσεις, προσωπικές εξυπηρετήσεις και διακρίσεις, πέρα και έξω από νόμους, κανόνες και διαδικασίες, όπου κυριαρχούσε η διαφθορά. Όλα τα παραπάνω διευκολύνθηκαν από την ανυπαρξία συμπεριφορών «αστικού τύπου» ,λόγω της αδυναμίας συγκρότησης αστικής τάξης στη μεταπολεμική περίοδο.

Η μαζικοποίηση της πολιτικής διαδικασίας μετά την μεταπολίτευση οδήγησε στο λαϊκισμό, όπου όλα επιτρέπονται και όλα συγχωρούνται στο όνομα της λαϊκής κυριαρχίας και των δημοκρατικών δικαιωμάτων, τα οποία, επειδή είχαν καταπιεσθεί μετά τον εμφύλιο με αποκορύφωμα την απριλιανή δικτατορία, τώρα μπορούσαν να ασκούνται χωρίς όρια .

Η ανάπτυξη των τελευταίων ετών, που στηρίχθηκε στις εισροές από την Ε.Ε και το δανεισμό (εισέρευσαν περίπου 100 δις ευρώ ως δωρεάν βοήθεια και περίπου 300 δις ευρώ ως δάνεια), δημιούργησε στην άναρχη ελληνική κοινωνία την ψευδαίσθηση ότι μπορεί, χάρη στην ευρωπαϊκή αλληλεγγύη, να υιοθετήσει τα καταναλωτικά πρότυπα των αναπτυγμένων χωρών της ΕΕ, χωρίς ταυτόχρονα να αποκτήσει η χώρα μας και την αντίστοιχη παραγωγική βάση.

Η ψευδαίσθηση ήταν τόσο μεγάλη που η πολιτική τάξη σχεδόν στο σύνολό της δεν κατάλαβε ,ως όφειλε, ότι η παγκόσμια οικονομική κρίση και η συνεπακόλουθη κρίση ρευστότητας, θα έβαζε τέλος στο δανεισμό και θα αποκάλυπτε όλες τις παθογένειες της χώρας , ο οποίος για πολλά χρόνια τις συγκάλυπτε, ενώ επέτρεπε τον αθέμιτο πλουτισμό των «επιτήδειων» και οδηγούσε στην υπερχρέωση των « αφελών». Τώρα οι «αφελείς» καλούνται να πληρώσουν τα χρέη , οι «επιτήδειοι» ξεφεύγουν χωρίς τιμωρία, ενώ η πολιτική τάξη εμφανίζεται αδύναμη να βγάλει τη χώρα από το τέλμα.