Το τσιτάτο των μεταρρυθμίσεων, ειδικά σε καιρό σοβαρής οικονομικής κρίσης, είναι κλισέ που πουλάει. Καθώς δε οι διαστάσεις κι οι μακροπρόθεσμες συνέπειες της κρίσης είναι θολές και μη αξιολογημένες, ένας ατέρμων διάλογος ιδεοληπτικών κάθε είδους συντηρείται και διαιωνίζεται. Το Εθνικό Σύστημα Υγείας και οι μεταρρυθμίσεις που χρειάζεται είναι το πλέον χαρακτηριστικό παράδειγμα τέτοιας παραφιλολογίας, με ήρωα κάποιον «Σίσυφο». Διαβάζω στον Τύπο και μειδιώ.
Η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας δηλώνει urbi et orbi, τα γνωστά: «Έχουμε ειλικρινή πρόθεση, δίνουμε το σήμα ότι αντιστρέφεται η απαξίωση στο ΕΣΥ». Προβάλλει επικοινωνιακά την πρόσβαση των ανασφάλιστων στο ΕΣΥ, χωρίς να εξηγεί ότι απλά φτωχοποιεί έμμεσα και τους ασφαλισμένους. Ας δούμε όμως με όρους ρεαλιστικούς πού βρισκόμαστε στ’ αλήθεια. Το ΕΣΥ αποτελεί ένα δυσκίνητο, πανάκριβο, μη αποτελεσματικό σύστημα – μόρφωμα, με γερασμένο προσωπικό (γεμάτο «διευθυντές»), καθόλου πια ειδικευόμενους (φεύγουν με την αποφοίτηση κατευθείαν στο εξωτερικό) και κατάρρευση κτιρίων και εξοπλισμού λόγω μη συντήρησης και έλλειψης πόρων.
Οι λίστες χειρουργείων και εξειδικευμένων ιατρείων δυσθεώρητες. Οι υπηρετούντες προσπαθούν εναγωνίως να προλάβουν να βγουν σε σύνταξη. Εδώ και χρόνια το ΕΣΥ κλείνει την τρύπα της διάλυσης των επιμέρους ασφαλιστικών φορέων, που πια δεν έχουν συμβεβλημένους γιατρούς. Να προσθέσω την παντελή απουσία πρωτοβάθμιας ιατρικής περίθαλψης στον αστικό πληθυσμό – και να την η συρροή επειγόντων, χρόνιων και κατά φαντασία ασθενών σε ένα ρημάδι ΤΕΠ (Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών). Ενα κουβάρι… Κι ενώ φαινομενικά η εμμονή για διορισμούς κι η συνεχής αναφορά στην κάλυψη των ανασφάλιστων φαντάζουν όντως απαραίτητες προτεραιότητες, στην πραγματικότητα δεν είναι.
Η προσέγγιση αυτή είναι με κλασικό στενόμυαλο ορίζοντα. Σαφώς χρειάζονται διορισμοί, αλλά όσοι κι αν γίνουν, με τα πεπερασμένα οικονομικά μας δεδομένα και τον ρυθμό αποχώρησης λόγω συνταξιοδότησης του προσωπικού, πάντα θα ‘ναι λίγοι. Το σύστημα χρειάζεται έναν τολμηρό, τεχνοκρατικό επαναπροσδιορισμό των λειτουργιών του, με έμφαση στην ιεράρχηση των αναγκών και αναδιάταξη της διαχείρισης των πόρων.
Εννοιες ταμπού επιβάλλεται πια να μπουν στο τραπέζι. Συγχωνεύσεις, οικονομική και διοικητική αυτοτέλεια, αυστηροί επιστημονικοί κανόνες και κυρίως αξιολόγηση. Σε ένα ΕΣΥ που κλινικές ολόκληρες συντηρούνται για να βολεύεται κάποιος διευθυντής, με ανύπαρκτα κίνητρα εξέλιξης για τους γιατρούς, ο καθένας κάνει την ιατρική που νομίζει, χωρίς κατά κανόνα να τηρεί τα διεθνή επιστημονικά ιατρικά πρωτόκολλα, και διδάσκει στους νέους συναδέλφους αν και ό,τι θέλει. Σε ό,τι αφορά τη λίστα αναμονής χειρουργείου, είναι τσιφλίκι ανεξέλεγκτο του κάθε διευθυντή. Ας μην εξαντλείται λοιπόν ο διάλογος σε στείρες λογικές μπαλώματος, απολύτως αυτιστικά, στον μικρόκοσμο μιας δημιουργικής (;) λογιστικής. Σαν να ζούμε αλλού!