Την ακριβώς προηγούμενη Τρίτη, στο 23ο Παγκόσμιο Συνέδριο Φιλοσοφίας που διεξαγόταν εδώ στην Αθήνα, ο μεγάλος Γερμανός φιλόσοφος Γιούργκεν Χάμπερμπας στην επιβλητική ομιλία του, ανάμεσα σε πολλά σημαντικά, αναφέρθηκε και στην ανάγκη της δημοκρατικής νομιμοποίησης και διεύρυνσης των λειτουργιών της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Αφού εξήγησε ότι η διακρατική δημοκρατία νομιμοποιείται όταν συνδυάζεται «ο κόσμος ως φορέας της πολιτικής βούλησης, το κράτος ως ο οργανισμός που επιτρέπει στους πολίτες να δρουν συλλογικά και η νομικά κατοχυρωμένη κοινωνία των πολιτών ως εθελοντική ένωση ελεύθερων και ίσων ιδιωτών», επισήμανε την ύπαρξη «μιας σκοτεινής πλευράς, ενός αυξανόμενου ελλείμματος δημοκρατίας» στη σημερινή Ευρωπαϊκή Ενωση, τονίζοντας ότι «η συμπερίληψη των πολιτών στη διακρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων δεν ακολουθεί τον βηματισμό της λήψης νομικών αποφάσεων σε κρατικό επίπεδο».

Φυσικά ο μεγάλος φιλόσοφος έχει απόλυτο δίκιο. Μήπως όμως τα πράγματα είναι πολύ χειρότερα; Μήπως το πρόβλημα της Ευρωπαϊκής Ενωσης δεν είναι μόνο το έλλειμμα εσωτερικής δημοκρατίας αλλά και το ότι, παρά τις επί μισό και πλέον αιώνα διαδικασίες για την ενοποίηση και τη μορφοποίησή της, ακόμα δεν μπορεί να σταθεί η ίδια ως ανεξάρτητος και αυτοτελής σχηματισμός στο διεθνές κρατικό και πολιτικό σύστημα;

Αυτό δυστυχώς δείχνει η στάση των θεσμικών οργάνων της μετά τις αποκαλύψεις του πρώην συνεργάτη της CIA Εντουαρντ Σνόουντεν για τις εγκαταστάσεις κοριών στα γραφεία της, τις παράνομες προσβάσεις στους υπολογιστές της και τις παρακολουθήσεις των επικοινωνιών εκατομμυρίων πολιτών της. Τόσο τα όργανά της όσο και οι ηγέτες των μεγαλύτερων χωρών της, απέναντι σ? αυτή την ωμότατη παραβίαση από τις ΗΠΑ της κυριαρχίας της Ευρωπαϊκής Ενωσης και των κρατών της, καθώς και των δικαιωμάτων των πολιτών τους, αρκέστηκαν σε κάποιες χλιαρές διαμαρτυρίες.

Και το χειρότερο και πλέον προσβλητικό για την ευρωπαϊκή δημοκρατική παράδοση, ούτε η Ενωση συλλογικά ούτε κάποια από τις επιμέρους χώρες τόλμησαν να προσφέρουν άσυλο στον διωκόμενο από τις ΗΠΑ για τις αποκαλύψεις του Σνόουντεν. Και το οξύμωρο; Ηταν η Ρωσία, μια σχετικά ανελεύθερη χώρα, όπου διώκεται και καταστέλλεται η ελευθερία του λόγου και του Τύπου, που για τους δικούς της προφανείς λόγους στο πλαίσιο του ανταγωνισμού με τις ΗΠΑ δέχθηκε τον Σνόουντεν στο έδαφός της και του προσέφερε και άσυλο. Μάλλον, λοιπόν, το παλιό όραμα πολλών, ανάμεσά τους και των τότε ευρωκομμουνιστών, για μια αυθύπαρκτη και ανεξάρτητη Ευρώπη «από τον Ατλαντικό ως τα Ουράλια» παραμένει ακόμα μακρινό.