Πολύς θόρυβος έγινε για την υπόθεση του Γιάννη Αντετοκούνμπο. Ενώ ο τύπος στηλίτευσε με άρθρα του την υποκρισία που περιέβαλλε την ελληνοποίηση του μπασκετμπολίστα και της οικογένειας του, η τηλεόραση έμεινε πολύ πίσω. Εκεί αναδείχτηκε σ’ όλο της το μεγαλείο η υποκρισία για το ζήτημα με την ιθαγένεια, όσων δεν είναι Έλληνες «εξ’ αίματος». Οι τηλεθεατές υποχρεώνονταν να βλέπουν και να ξαναβλέπουν τον αδελφό του Γιάννη να σηκώνει την ελληνική σημαία και οι πρωταγωνιστές των πρωϊνάδικων με παλλόμενη φωνή διαμαρτύρονταν για την αδικία που αντιμετωπίζουν νέοι, όπως ο Γιάννης Αντετοκούνμπο. Υποκρισία στο βωμό της δημοκρατίας της συγκίνησης, αλλά όχι μόνο.

Αλήθεια αυτοί οι τηλε-πατέρες σκέφτηκαν ποτέ να καλέσουν πολιτικούς, για να συζητήσουν -για παράδειγμα- για βιβλία και όχι για να αλληλουβρίζονται; Μα τι λέω αυτό δεν θα είχε τηλεθέαση, γιατί δεν έχει λαϊκισμό. Και ο λαϊκισμός είναι το συστατικό στοιχείο αυτών των εκπομπών. Εδώ όμως το θέμα μου δεν είναι ο τηλεοπτικός λαϊκισμός. Είναι κάτι άλλο.

Ο Πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς υποδεχόμενος στο Μέγαρο Μαξίμου τον Γιάννη Αντετοκούμπο και την οικογένειά του, δήλωνε «ο Γιάννης είναι παιδί της ημετέρας παιδείας. Μας κάνει όλους περήφανους. Έτσι θέλουμε να γίνονται όλοι Έλληνες, όσοι το επιθυμούν. Μέσα από την ημετέρα παιδεία. Όχι μέσα από τα χαρτιά». Βεβαίως το πόσο σημαντικά είναι αυτά τα «χαρτιά», για χιλιάδες μη μπασκετμπολίστες Γιάννηδες, φαίνεται στο εξαιρετικό σημείωμα του Περικλή Δημητρολόπουλου στα Νέα στις 9 Ιουλίου. Αλλά αν πίστευαν κάποιοι από την κυβέρνηση στη σημασία αυτών των «χαρτιών» δεν θα καταργούσαν τον νόμο Ραγκούση. Νόμος που όσον αφορά τα ζητήματα ιθαγένειας ενέτασσε τη χώρα στον πολιτισμένο κόσμο. Και φυσικά η κατάργησή του την βγάζει από εκεί.

Εδώ όμως θα μείνω λίγο περισσότερο στο πώς καταλαβαίνουν μερικοί την ημετέρα παιδεία. Με αυτόν τον όρο εννοούν κάτι πολύ διαφορετικό απ’ αυτό που εννοούσαν οι αρχαίοι Έλληνες. Για τους «εθνολαϊκιστές» η έννοια της ημετέρας παιδείας ανάγεται στην αποδοχή όλων των στερεότυπων που έχουν καλλιεργηθεί στην Ελλάδα για το τι σημαίνει ελληνική ταυτότητα. Γι’ αυτούς η ημετέρα παιδεία ταυτίζεται με την ανωτερότητα των Έλληνων έναντι των υπολοίπων λαών. Γι’ αυτούς η ελληνική ταυτότητα είναι έκφραση ενός ανάδελφου, τουρκοφάγου και μακεδονομάχου λαού, του οποίου όλοι οι άλλοι ζηλεύουν και εποφθαλμιούν την ιστορία του, τη γενναιότητα, την εξυπνάδα, τη θρησκεία του. Γι’ αυτούς «ημετέρα παιδεία» είναι η αστυνομική αντίληψη της ιστορίας των πάσης φύσεως δεξιών και «αριστερών» ανεξάρτητων Ελλήνων. «Ημετέρα παιδεία» είναι να υποστηρίζεις πως ο Κίσινγκερ δεν μπορεί να κοιμηθεί αν δεν καταστρέψει την Ελλάδα. Για δε τον εθνολαϊκισμό του παραλόγου, ο Αριστοτέλης απήχθη από εξωγήινους και κάποια στιγμή θα επιστρέψει πίσω για να δώσει στην Ελλάδα το παλιό της κλέος.

Για τους αρχαίους Έλληνες των τραγωδιών «Τρωάδες», «Πέρσες» και πολλών άλλων συγγραμμάτων της εποχής, από τους προσωκρατικούς και τους σοφιστές μέχρι την ελληνιστική περίοδο, η ημετέρα παιδεία ανάγονταν στην προτεραιότητα και την τραγική σημασία της μοναξιάς του κάθε ανθρώπου ξεχωριστά έναντι του αδυσώπητου ατομικού πεπρωμένου. Άνθρωπος είναι το ον που υποφέρει τη μοίρα του μόνος, πέρα από τη φυλή ή το έθνος του, ανεξάρτητα από το που και από ποιόν έχει γεννηθεί.

Γι αυτούς, τους πρώτους ανθρωπιστές, ο άνθρωπος είναι ένα ανήμπορο όν μέσα στην τραγωδία των συνθηκών που του επιβάλλονται από τη φύση και τους Θεούς (που ήταν πάλι η φύση). Ο κάθε άνθρωπος είναι πρωτίστως ανθρώπινο ον και δευτερευόντως ή τυχαία είναι Αθηναίος, Σπαρτιάτης, Θηβαίος, Μακεδόνας, αλλά και Πέρσης, Τρώας ή και «βάρβαρος». Η ημετέρα παιδεία ήταν αυτή του οικουμενικού ανθρωπισμού και όχι αυτή του εθνικισμού. Και όμως πίστη στην προτεραιότητα του ελληνικού εθνικισμού και όχι του ανθρωπισμού ζητούν κάποιοι για να «ελληνοποιήσουν» τους διαφόρους Αντετοκούνμπο, όταν αυτοί δεν ξέρουν μπάσκετ.

Πολλοί απ’ αυτούς που αντιλαμβάνονται την ημετέρα παιδεία ως προτεραιότητα του Έλληνα έναντι του ξένου, καταδικάζουν με βδελυγμία την Χρυσή Αυγή, γιατί με «τις χυδαιότητες της ντροπιάζει την Ελλάδα», όπως είπε και ο Πρωθυπουργός. Τους διαφεύγει όμως πως, σύμφωνα με την κοσμοαντίληψη των αρχαίων Ελλήνων, η Χρυσή Αυγή ντροπιάζει πρωτίστως τα ιδανικά του οικουμενικού ανθρωπισμού, της πραγματικής ημετέρας παιδείας δηλαδή.