Και βέβαια υπάρχει κίνδυνος ελληνικής εξόδου από την ευρωζώνη. Δεν σημαίνει τίποτα ότι κάτι τέτοιο δεν προβλέπεται από τις ευρωπαϊκές συνθήκες ούτε ότι προϋποθέτει απόφαση του κράτους-μέλους. Αν η ΕΚΤ κλείσει τη στρόφιγγα που δίνει ρευστότητα στις ελληνικές τράπεζες με το επιχείρημα ότι το πρόγραμμα στήριξης τελείωσε, τότε πολύ απλά τελειώνουν όλα. Και αν αυτό δεν αρκεί ή δεν πείθει, ο πνιγμός της ελληνικής οικονομίας μπορεί να γίνει με την γενικευμένη απαίτηση προπληρωμής του 100% του ποσού για ό,τι εισάγεται στην Ελλάδα.
Επομένως, το μείζον αυτή τη στιγμή είναι πώς θα μείνει η χώρα στο ευρώ και αυτό έπαψε να είναι αυτονόητο από τη στιγμή που η κυβέρνηση προκάλεσε τον αποκλεισμό της χώρας από τις αγορές εξαγγέλλοντας το τέλος των μνημονίων και της Τρόικας, διώχνοντας με τα λόγια το ΔΝΤ και υιοθετώντας -λίγο πιο μαλακωμένη- την ατζέντα του ΣΥΡΙΖΑ για σύγκρουση με τους πιστωτές.
Δεν έχει πια μεγάλη σημασία ποιος φταίει περισσότερο, γιατί τώρα πλησιάζουμε στον γκρεμό και προέρχει να μη γίνει το βήμα προς την άβυσσο. Γι αυτό έχει μεγάλη σημασία όλες οι φιλοευρωπαϊκές δυνάμεις, πολιτικές και κοινωνικές, εκτός ΣΥΡΙΖΑ αλλά και εντός ΣΥΡΙΖΑ, να ασκήσουν την επιρροή τους για να αποτραπεί το καταστροφικό ενδεχόμενο μιας Grexit. Χωρίς διχαστική κινδυνολογία, χωρίς παραληρηματική τρομολογία, χωρίς ψέματα, χωρίς υποβάθμιση των ευθυνών που έχουν οι έξω, και χωρίς προπαγανδιστικές ευκολίες.
Το σημαντικό είναι να αποδεχθεί ο ΣΥΡΙΖΑ, που όπως όλα δείχνουν θα αναλάβει την ευθύνη της διακυβέρνησης, το ευρωπαϊκό πλαίσιο, όχι στα λόγια αλλά στην πράξη, να αναγνωρίσει δηλαδή ότι στην ευρωζώνη υπάρχει η λογική της πολιτικής συνέχειας και δεν γίνεται δεκτή η απόρριψη από μια κυβέρνηση των δεσμεύσεων που ανέλαβε η προηγούμενη έναντι των θεσμικών εταίρων, ότι οι αποφάσεις Συνόδων Κορυφής και Γιούρογκρουπ δεν ανατρέπονται εκ των υστέρων παρά μόνο με συλλογική απόφαση, ότι μονομερείς ενέργειες απορρίπτονται και ότι παγώνει κάθε μορφή χρηματοδότησης, ακόμη και το ΕΣΠΑ, σε περίπτωση που μια χώρα δεν αναγνωρίζει τους κανόνες που ισχύουν erga omnes.
Το πρόβλημα με τον ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι τόσο ο αφόρητος λαϊκισμός αλλά η αντίληψή του για τις διεθνείς σχέσεις, ο τρόπος με τον οποίο τοποθετεί τη χώρα και τον εαυτό του στο πλανητικό πλαίσιο.
Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας υπόσχεται ότι η εκλογική του νίκη θα φέρει το τέλος της λιτότητας όχι μόνο στη χώρα μας αλλά σε ολόκληρη την Ευρώπη. Το πιο ανησυχητικό είναι ότι σύμφωνα με πολλές ενδείξεις τα λέει και τα πιστεύει. Στον ΣΥΡΙΖΑ φαίνεται πως έχουν αναπτύξει έναν ιδιότυπο πολιτικό μικρομεγαλισμό που τους οδηγεί στη σκέψη ότι θα γράψουν ιστορία -με θετικό τρόπο- όχι μόνο στο εγχώριο αλλά στο διεθνές επίπεδο. Με βάση το αφήγημά τους, μετά τον ΣΥΡΙΖΑ θα κερδίσουν οι Ποντέμος στην Ισπανία, έναν χρόνο αργότερα θα έρθει τον Σιν Φέιν στην Ιρλανίδα και κάπως έτσι η εκλογική τους νίκη θα γίνει η αρχή μιας νέας εποχής για ολόκληρη την Ευρώπη.
Αν αυτό συνέβαινε θα επρόκειτο για μια στρατηγική ήττα του νεοφιλελευθερισμού, πολιτική συντριβή της ισχυρότερης οικονομίας της ΕΕ και μίας από τις ισχυρότερες του κόσμου, της Γερμανίας, ανατροπή θεμελιωδών κανόνων λειτουργίας του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος, τελικά για το μεγάλο βήμα προς έναν καπιταλισμό με πιο ανθρώπινο πρόσωπο. Και η ιστορική αλλαγή για την Ευρώπη θα ερχόταν από μια καταχρεωμένη μικρή χώρα με γερασμένο πληθυσμό, οργιώδη παραοικονομία πολλών ταχυτήτων, ισχνή παραγωγική βάση, περισσότερους συνταξιούχους από εργαζόμενους, μια δημόσια διοίκηση στο κακό της χάλι, δαιδαλώδη πολυνομία, βασανιστικά αργούς ρυθμούς στην απονομή Δικαιοσύνης, πελατειακές δομές σε όλο το εσωτερικό σύστημα, με τη γνωστή θλιβερή κατάσταση στους χώρους της δημόσιας υγείας και παιδείας, μακρά παράδοση στον παρασιτισμό και στην υπερκατανάλωση με δανεικά που δεν έχει κουλτούρα αποδοτικότητας, ούτε φυσικά καινοτομίας, ακόμη ψάχνεται για το αν πρέπει η όχι να αξιολογούνται οι εργαζόμενοι στο Δημόσιο – και όλα αυτά που ξέρουμε.
Η Ευρώπη θα άλλαζε προς το καλύτερο μόνο και μόνο επειδή αναδείχθηκε στον Νότο, στη χώρα που διασώθηκε από τους εταίρους της και το ΔΝΤ με δάνεια 250 δισ ευρώ, μια κυβέρνηση της Αριστεράς που δεν αναγνωρίζει τα μνημόνια και διεκδικεί επιθετικά κούρεμα του μεγαλύτερου μέρους του χρέους. Στη βάση αυτής της ανάγνωσης βρίσκεται η παραδοχή ότι οι διεθνείς συσχετισμοί δεν καθορίζονται με βάση την ακμή της κάθε χώρας και το γεωοικονομικό της βάρος αλλά μπορεί ένας παίκτης να κερδίσει ακόμη και αν είναι ανάπηρος επειδή, ο πονηρός και τυχερός, θα βάλει την κρίσιμη τρικλοποδιά.
“Συχνότατα η σημερινή ελληνική εθνική πολιτική θυμίζει κάποιον ο οποίος δεν ανησυχεί γιατί δεν έχει πόδια, πιστεύοντας ότι στην κρίσιμη στιγμή θα του φυτρώσουν φτερά”. (Aπό το επίμετρο στο βιβλίο «Πλανητική πολιτική μετά τον ψυχρό πόλεμο» του Π. Κονδύλη, 1992)