Ολα τα σύνθετα προβλήματα έχουν, όπως είναι γνωστό, μια απλή λύση που είναι συνήθως λάθος. Τελευταίο παράδειγμα το «πλαστικό χρήμα» που αποτελεί, λένε, την πανάκεια για τη φοροδιαφυγή. Ιδίως αν γίνει υποχρεωτικό στους συνταξιούχους και τους υπαλλήλους του Δημοσίου. Πανάκεια όμως ή άλλοθι για να μην κάνουμε τίποτα; Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Εχει ήδη επισημανθεί ότι ένα τέτοιο μέτρο έχει πρόβλημα συνταγματικότητας. Κάποιοι έσπευσαν να πουν ότι πρόκειται για «νομικό» ζήτημα ήσσονος σημασίας. Αλλά βέβαια το Σύνταγμα δεν είναι ποτέ «νομικό» πρόβλημα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση αφορά τη στοχοποίηση και την κατ’ εξαίρεση μεταχείριση μιας ομάδας ανθρώπων. Κατ’ εξαίρεση, δηλαδή με μειωμένα δικαιώματα.

Ηδη οι συνταξιούχοι είναι πολίτες δεύτερης κατηγορίας καθώς στην πράξη δεν τους δίνεται η δυνατότητα να βελτιώσουν την οικονομική τους κατάσταση. Εχουν υποστεί μειώσεις που φτάνουν έως και το 50% του εισοδήματός τους αλλά αν προσπαθήσουν να αμυνθούν θα βρεθούν μπροστά σε ένα νομικό απαρτχάιντ που πρακτικά τους το απαγορεύει. Οι ποινές με τη μορφή των πρόσθετων κρατήσεων είναι τέτοιες που θα πρέπει να βρουν καλά αμειβόμενη θέση πλήρους απασχόλησης για να τους συμφέρει. Ποιος τους την προσφέρει και πόσοι το αντέχουν; Ας μην απορούμε αν προτιμούν τα μαύρα για 200-300 ευρώ. Σε αυτούς τους πολίτες λοιπόν προτείνεται να μπει ο πρόσθετος περιορισμός της πιστωτικής κάρτας και της δυνατότητας ακόμα μικρότερων αναλήψεων από τις τράπεζες. Θα σημαίνει αυτό ότι θα αποσυρθούν τα μετρητά από την οικονομία; Οχι βέβαια. Οσοι έχουν αποσύρει τις καταθέσεις τους, όσοι έχουν δυνατότητα είσπραξης σε μετρητά, όπως στον τουρισμό ή στη ναυτιλία, αλλά και οι εργαζόμενοι που δεν θα έχουν τέτοιους περιορισμούς, θα συναλλάσσονται σε μετρητά. Που σημαίνει ότι θα μπορούν να πετυχαίνουν καλύτερες τιμές σε μια σειρά καθημερινών συναλλαγών.

Ναι, αλλά, θα αντιτείνει ο καλοπροαίρετος μαθητευόμενος μάγος, αυτό θα ωφελήσει την οικονομία: η θυσία των συνταξιούχων είναι ένα αντίτιμο που αξίζει να πληρώσουμε. Θα είναι έτσι; Οσο πιο σπάνια θα γίνονται τα μετρητά τόσο θα ανεβαίνει η πραγματική αξία τους – θεωρητικά θα μπορούσαμε να φανταστούμε και μαύρη αγορά χαρτονομισμάτων. Στην πράξη κανείς δεν θα επιστρέφει χρήματα στις τράπεζες. Αντιθέτως θα συνεχίσουν να τα φυγαδεύουν. Οι συνταξιούχοι για να αποφύγουν τους περιορισμούς, οι υπόλοιποι επειδή θα φοβούνται ότι είναι οι επόμενοι. Χωρίς εμπιστοσύνη χαμένες θα είναι οι τράπεζες και κυρίως η πραγματική οικονομία. Το αστείο είναι ότι τουλάχιστον για πολλούς συνταξιούχους δεν θα είναι δύσκολο να ακυρώσουν τα μέτρα. Θα μπορούν να μεταφέρουν τα χρήματα σε άλλο λογαριασμό, για παράδειγμα του παιδιού τους, και να αποφύγουν τους περιορισμούς. Τρόποι υπάρχουν. Εκτός και αν ειδικά γι’ αυτούς απαγορευτούν οι ενδοτραπεζικές συναλλαγές οπότε θα μιλάμε για δήμευση. Για το καλό μας!