Το ιδρυτικό Συνέδριο του Κινήματος Αλλαγής έχει ως βασικό καθήκον να αποσαφηνίσει τον πολιτικό χαρακτήρα του εγχειρήματος. Να περιγράψει με σαφήνεια τι σημαίνει προοδευτικό κίνημα σήμερα, το οποίο δεν μπορεί να ετεροκαθορίζεται με βάση τις αποστάσεις του από τη ΝΔ και τον ΣΥΡΙΖΑ. Ενα πραγματικά προοδευτικό κίνημα καθορίζεται από το ιδεολογικό πλαίσιο και τις προτάσεις που απαντούν σε σύγχρονα προβλήματα κι όχι από ταμπέλες και συνθήματα του παρελθόντος που παραπέμπουν σε παλαιομοδίτικους γραμμικούς διαχωρισμούς προοδευτικών – συντηρητικών που δεν έχουν καμιά σχέση με τη σημερινή πραγματικότητα.
Η προσπάθεια έχει πολλές δυσκολίες. Η σοσιαλδημοκρατία, που αποτέλεσε τον κορμό του προοδευτικού κινήματος στην Ευρώπη στις πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες, βρίσκεται σε κρίση. Η παγκοσμιοποίηση και η δημιουργία της νομισματικής ένωσης στην Ευρώπη που επιβάλλει την τήρηση ενιαίων κανόνων, αφαίρεσαν από τις εθνικές κυβερνήσεις ισχυρά όπλα μέσα άσκησης «σοσιαλδημοκρατικής» πολιτικής, που ήταν η δημοσιονομική χαλάρωση και η αναδιανομή μέσω της φορολογίας. Τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα αναζητούν νέους δρόμους και δεν τους έχουν βρει ακόμη.
Κάθε εποχή έχει τα προτάγματά της. Αλλα ήταν τα προτάγματα για το προοδευτικό κίνημα στην Ελλάδα στις αρχές του 20ού αιώνα, άλλα μετά τον Εμφύλιο, άλλα το 1974. Σήμερα, τη στιγμή που εμείς συζητάμε για αλλαγές που έπρεπε να έχουν γίνει εδώ και δεκαετίες στη Δημόσια Διοίκηση, στην Εκπαίδευση, στο επιχειρηματικό περιβάλλον, ο υπόλοιπος κόσμος κινείται σε διαφορετικούς ρυθμούς. Η τεχνητή ευφυΐα, η ρομποτική, οι ενεργειακές τεχνολογίες, η βιοτεχνολογία, η κωδικοποίηση του χρήματος, οι ψηφιακοί πόλεμοι, η αλλαγή της γεωγραφίας των αγορών του μέλλοντος, η αύξηση των ανισοτήτων, αλλάζουν τον κόσμο και τις κοινωνικές συντεταγμένες στο εσωτερικό των χωρών. Nέες ευκαιρίες αλλά και νέες προκλήσεις. Νέος πλούτος αλλά εντελώς άνιση η κατανομή του. Η συζήτηση μεταξύ των κομμάτων που μιλούν στο όνομα της προόδου έπρεπε να είναι πώς θα μπορέσει η Ελλάδα να συγχρονίσει τα βήματά της με αυτές τις αλλαγές και πώς θα προωθήσει μεταρρυθμίσεις με στόχο την προσέλκυση επενδύσεων, την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, της καινοτομίας και της απασχόλησης. Είναι σαφές παράλληλα, ότι δεν νοείται προοδευτικό κίνημα, αν δεν μιλάει για το σύνολο της κοινωνίας. Αν δεν θέτει ως προτεραιότητα τη δικαιότερη κατανομή του πλούτου και τη βοήθεια σε ένα μεγάλο τμήμα πολιτών που βρίσκονται στο περιθώριο. Ο προοδευτικός χώρος έχει ιδεολογικό πλαίσιο αναφοράς. Είναι οι αρχές της σοσιαλδημοκρατίας (κοινωνικό κράτος) και του πολιτικού φιλελευθερισμού (ατομικά, πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα, ανεξιθρησκία, κράτος δικαίου). Με βάση τις παραπάνω αρχές, από τις οποίες βρίσκονται σε απόσταση τόσο η ΝΔ όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ, συγκροτεί τα προτάγματά του.
Ο διάλογος και η αντιπαράθεση αποκτούν ουσιαστικό περιεχόμενο όταν αφορούν τις λύσεις που προτείνει ο καθένας κι όχι όταν εξαντλούνται στην αποτίμηση του παρελθόντος ή σε ιδεολογικούς όρους δίχως ουσιαστικό αντίκρυσμα. Με βάση αυτές τις λύσεις οφείλει να καθορίζει το Κίνημα και τις πολιτικές συμμαχίες του κι όχι με ιστορικά κριτήρια. Το κυρίως ζητούμενο είναι να βγαίνει μπροστά και να μιλά καθαρά. Οι γενικόλογες αναφορές μπορεί να καλύπτουν την ευρύτητα του χώρου, δεν απαντούν όμως στις αγωνίες των πολιτών και στις απαιτήσεις των καιρών.