Τα παραμύθια δεν φανερώνουν στα παιδιά ότι υπάρχουν τέρατα, δράκοι, αλλοπρόσαλλα πλάσματα και ότι συμβαίνουν περίεργα πράγματα στα βάθη της πραγματικότητας. Τα παιδιά έχουν συστηθεί με όλον αυτόν τον υπέροχο κόσμο μέσα από τη φαντασία τους, τους εφιάλτες τους, τα όνειρα και τις πλάνες τους. Η γοητεία του παραμυθιού έγκειται στο να ανακαλυφθεί ο πιο ευρηματικός τρόπος να δαμαστεί το τέρας, να υποταχθεί ο δράκος, να υπακούσει στις βουλές μας το πλάσμα και αν δεν πειστεί να κάνει τίποτα απ’ αυτά, ας θανατωθεί. Γιατί τότε τους πρέπει ένα μεγαλόπρεπο τέλος. Όλα τα παιδιά μπορεί και κάποιοι ευφάνταστοι μεγάλοι δεν βλέπουν διαφορά ανάμεσα στο μύθο και στο θαύμα, αλλά ξεχνούν ότι ο μύθος είναι η εξιδανίκευση ενός γεγονότος ενώ το θαύμα είναι η διαχείριση του γεγονότος. Ο Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο ανατρέποντας όλα τα πιο πάνω, διαχειρίζεται ένα μύθο, εξιδανικεύοντας τον με μαγικό τρόπο.
Στον «Πινόκιο» του Ντελ Τόρο το τέρας του Φασισμού αρχίζει να παίρνει ζωή και σιγά – σιγά να απλώνεται στην Ιταλική χερσόνησο. Ο ηλικιωμένος Τζεπέτο είναι ένα εξαιρετικός μάστορας του ξύλου, ο οποίος ζει μια ήρεμη ζωή, βγάζοντας τα προς το ζην με την ξυλουργική τέχνη και ζώντας την ευτυχία και τη γαλήνη μέσα από τη σχέση του με τον αγαπημένο του γιο τον Κάρλο. Ο Κάρλο είναι ένα ζωηρό αγόρι που όπου βρίσκεται σκορπίζει τη χαρά και το χαμόγελο. Στο χωριό του Τζεπέτο και του μικρού Κάρλο όμως η αγάπη για τη ζωή και τη χαρά επισκιάζει η παρουσία του Ποντέστα, του φασίστα επιβλέποντα του ολοκληρωτικού καθεστώτος. Ο Τζεπέτο ανέλαβε να δημιουργήσει έναν ξύλινο Χριστό για την εκκλησία του χωριού. Ο ικανός γερο-ξυλουργός ξεκίνησε με κέφι και έμπνευση να ολοκληρώσει την εργασία που ανέλαβε με τη βοήθεια του γιού του. Μια βόμβα όμως κάποιας νυχτερινής επίθεση κόβει το νήμα της ζωής του Κάρλο και μαζί ρίχνει τον απαρηγόρητο Τζεπέτο στη θλίψη και την απόγνωση.
Ο συντετριμμένος πατέρας δεν κατάφερε ποτέ να ισορροπήσει πάλι μετά τον χαμό του αγαπημένου του γιου. Το αλκοόλ και ο σκοτεινός κόσμος των πνευμάτων είναι η απάντηση του γερο-μαραγκού στην ανυπόφορη κατάσταση που βιώνει. Ο εξουθενωμένος Τζεπέτο πήρε το πεύκο από τον τάφο του γιου του και άρχισε να πελεκάει πάνω του ένα ξύλινο μικρό αγόρι. Η ξυλουργική δεινότητα του Τζεπέτο τον βοηθά να ολοκληρώσει το αγόρι και στην συνέχεια να πέσει σε βαθύ ύπνο. Τα πνεύματα κινητοποιούνται για να βοηθήσουν το γερο Τζεπέτο, η συμπονετική νεράιδα έδωσε ψυχή στο ξύλινο αγόρι τον Πινόκιο και όλα τα πράγματα παίρνουν άλλη τροπή. Μέσα στο πεύκο που σκάλισε ο μαραγκός φώλιαζε πρωτύτερα ο αδικημένος συγγραφέας, Σεμπάστιαν Τζίμινι Κρίκετ. Ένας μεσήλικας γρύλος, (Γιούαν ΜακΓκρέγκορ) που αποδέχτηκε να γίνει η ώριμη συνείδηση του Πινόκιο. Ο Πινόκιο άρχισε να περπατά να μιλά και να κινείται προκαλώντας και αμφισβητώντας τους πάντες γύρω του από τον πατέρα του και τους συγχωριανούς μέχρι τον φασισμό και τους εκπρόσωπους του.
«Θέλω να σας πω μια ιστορία, ίσως νομίζετε ότι την γνωρίζετε, αλλά δεν την ξέρετε» μας ενημερώνει ο Γκιγιέρμο ντελ Τόρο στην αρχή της ταινίας, ναι γιατί οι πάντες γνωρίζουν το ξύλινο αγόρι, του κλασικού παραμυθιού του Κάρλο Κολόντι, μέσα από αφηγήσεις, ιστορίες, κινούμενα σχέδια και τηλεοπτικά προγράμματα, αλλά δεν ξέρουμε τον Πινόκιο όπως θα μας τον ιστορήσει ο Μεξικανός σκηνοθέτης. Ο Πινόκιο φεύγοντας για τόπους μακρινούς και ανήσυχους, αφήνει στον γρύλο ένα μήνυμα για τον Τζεπέτο «Πες του ότι τον αγαπάω και δεν θα είμαι πια βάρος» και δίνει μια κλωτσιά στον μύθο και ξεκινά να τρέχει, γιατί όπως έλεγε ο Αμερικανός θεωρητικός της μυθολογίας Joseph Campbell «Οι μύθοι είναι δημόσια όνειρα και τα όνειρα είναι ιδιωτικοί μύθοι», αυτά είναι εν ολίγοις και οι πρώτες ύλες του Μεξικανού δημιουργού.
Ο Ντελ Τόρο χωνεύει στη γοτθική αισθητική του τις αντιφασιστικές του απόψεις, τις καλοκάγαθες και φιλάνθρωπες προθέσεις του, σε ένα μακάβριο σκοτεινό και συνάμα αισθητικά ευαίσθητο, αφηγηματικά λεπτό, και γλυκό φιλμ. Βέβαια το όλο εγχείρημα δυσκολεύεται να κινηθεί ανάμεσα στο «δισυπόστατο» κοινό, γιατί με άλλον τρόπο απευθύνεται ένας δημιουργός στο ενήλικο κοινό του και με άλλον τρόπο αφηγείται ένα παραμύθι σε μικρούς θεατές, αυτό είναι ένα δύσκολο πρόβλημα αλλά δημιουργοί του μεγέθους του Ντελ Τόρο για αυτά, τα άκρως δυσεπίλυτα, τα εξόχως ευρηματικά και πηγαία ποιητικά, που λύνονται στις ταινίες τους και αναβλύζουν στο έργο τους, τους θαυμάζουμε.
H τεχνική του animation που αξιοποιεί ο Γκιγιέρμο ντελ Τόρο είναι stop motion picture και συγκεκριμένα με animation μαριονέτες. Ταιριάζει απόλυτα, σε αυτό που είχε στο μυαλό του ο εμπνευστής του Πινόκιο. Η μουσική του Αλεξάντρ Ντεσπλά υποστηρίζει το εγχείρημα με δύναμη και φαντασία. Εξαιρετικές είναι οι ηχητικές ερμηνείες των ηθοποιών : Γκρέγκορι Μαν (Πινόκιο), Κριστόφ Βαλτζ (Κόμης Βόλπε), Γιούαν Μακ Γκρέγκορ (Σεμπάστιαν Τζίμινι Κρίκετ), Ντέιβιντ Μπράντλεϊ (Τζεπέτο) και Τίλντα Σουίντον (ρόλος σκοτεινής, ευσπλαχνικής νεράϊδας & ρόλος της αυστηρής αδερφής της με μορφή θανάτου).
Ο Γκιγιέρμο Ντελ Τόρο με τρυφερότητα, χιούμορ ταχυδακτυλουργικά ευρήματα, ταξιδεύει πάνω στο δράμα, με πανιά τα κωμικά ευρήματα και πυξίδα τη βαθιά ανθρωπιστική προσέγγιση, κι έτσι στα χέρια του ο μύθος του Πινόκιο παίρνει μια νέα ζωή γιατί το ξέρουμε ο Γκιγίρμο Ντελ Τόρο είναι ένας σύγχρονος μαγικός Τζεπέτο, που δεν τελειώνει τα παραμύθια εκεί που μας συμφέρει, όπως έκαναν πάντα οι γιαγιάδες, αλλά τότε και μόνο τότε που κάνουν τον κόσμο καλύτερο.