Έφυγε από τη ζωή τα ξημερώματα ο Αλέξης Πολίτης, διακεκριμένος φιλόλογος, πανεπιστημιακός και κορυφαίος μελετητής της ελληνικής προφορικής και γραπτής παράδοσης, με σημαντικό έργο γύρω από το δημοτικό τραγούδι και τη νεοελληνική φιλολογία.

Η κριτική επιτροπή των κρατικών βραβείων 2018 απένειμε το Βραβείο Δοκιμίου-Κριτικής κατά πλειοψηφία στον Αλέξη Πολίτη για το έργο του Η ρομαντική λογοτεχνία στο εθνικό κράτος 1830-1880. Ποίηση, Πεζογραφία, Θέατρο, Πνευματική Κίνηση, Αναγνώστες (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης). Στο τεύχος 94 του Books’ Journal δημοσιεύτηκε αναλυτικό αφιέρωμα στον Αλέξη Πολίτη και στο συγκεκριμένο έργο του και, μεταξύ άλλων, η συνέντευξη στον Ηλία Κανέλλη που ακολουθεί.

Ο Αλέξης Πολίτης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1945. Σπούδασε νεοελληνική φιλολογία στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και συνέχισε τις σπουδές του στο Université Paris IV (Sorbonne). Η διδακτορική του διατριβή αποτέλεσε θεμελιώδες έργο για την ιστορική πρόσληψη των ελληνικών δημοτικών τραγουδιών, μελετώντας την «ανακάλυψή» τους από Έλληνες και Ευρωπαίους λογίους κατά τον 18ο και 19ο αιώνα.

Από το 1976 έως το 1989 εργάστηκε στο Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, ενώ από το 1989 έως και το 2012 υπηρέτησε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης, στο Τμήμα Φιλολογίας, συμβάλλοντας καθοριστικά στη μελέτη της νεοελληνικής λογοτεχνίας, της προφορικότητας και των ιδεολογικών ρευμάτων του 19ου αιώνα.

Αυτοτελείς εργασίες του, μεταξύ άλλων, ήταν: Το δημοτικό τραγούδι. Κλέφτικα, Αθήνα 1973, 31985· Η ανακάλυψη των ελληνικών δημοτικών τραγουδιών, Αθήνα 1984, 21999· Ρομαντικά χρόνια Ιδεολογίες και νοοτροπίες στην Ελλάδα του 1830-1880, Αθήνα 1993, 32003· Claude Fauriel, Ελληνικά Δημοτικά Τραγούδια, Α΄-Β΄, Ηράκλειο 1999, 32000· Το μυθολογικό κενό, Αθήνα 2000· Εγχειρίδιο του Νεοελληνιστή. Βιβλιογραφίες, λεξικά, εγχειρίδια, κατάλογοι, ευρετήρια, χρονολόγια, κ.ά. (με τη συνεργασία του Τριαντάφυλλου Σκλαβενίτη και της Μαρίας Μαθιoυδάκη), Ηράκλειο 2002, 22005· Αποτυπώματα του χρόνου, Αθήνα 2006· Το δημοτικό τραγούδι, Ηράκλειο 2010· Στρατηγού Μακρυγιάννη Απομνημονεύματα, Α΄-Γ΄, Αθήνα 2011 (επιμέλεια· με τη συνεργασία της Γεωργίας Παπαγεωργίου).

Μεταξύ των σημαντικότερων έργων του περιλαμβάνονται:

• Το δημοτικό τραγούδι. Κλέφτικα (1973, 1985)
• Η ανακάλυψη των ελληνικών δημοτικών τραγουδιών (1984, 1999)
• Ρομαντικά χρόνια. Ιδεολογίες και νοοτροπίες στην Ελλάδα του 1830-1880 (1993, 2003)
• Η έκδοση των Ελληνικών Δημοτικών Τραγουδιών του Claude Fauriel (1999, 2000)
• Το μυθολογικό κενό (2000)
• Εγχειρίδιο του Νεοελληνιστή (2002, 2005, σε συνεργασία με τον Τρ. Σκλαβενίτη και τη Μ. Μαθιουδάκη)
• Αποτυπώματα του χρόνου (2006)
• Το δημοτικό τραγούδι (2010)
• Η επιμέλεια της τρίτομης έκδοσης των Απομνημονευμάτων του Στρατηγού Μακρυγιάννη (2011)