Τα αποτελέσματα των εκλογών στην Ιταλία δεν θα μπορούσε να είναι χειρότερα για το πολιτικό κατεστημένο και για τα κόμματα που κυβερνούν τη χώρα εδώ και δεκαετίες. Δεν θα μπορούσε να είναι χειρότερα και για την ενωμένη Ευρώπη.
Μέχρι χθες, το σύστημα ήταν ένα τραπεζάκι με τρία πόδια, την κεντροαριστερά, την κεντροδεξιά και τα Πέντε Αστέρια γράφει η Ρεπούμπλικα. Τώρα τα πράγματα αλλάζουν ριζικά και η νέα ισορροπία φαίνεται να έχει και πάλι δύο βασικούς πόλους με μία επώδυνη αλλαγή όμως: από τη μία βρίσκεται τώρα η κεντροδεξιά που ελέγχεται πια σε μεγάλο βαθμό από την εθνικιστική, ακροδεξιά Λέγκα του Βορά και από την άλλη τα λαϊκιστικά Πέντε Αστέρια στη νέα τους “σοβαρή” εκδοχή με επικεφαλής τον Ντι Μάγιο. Το τρίτο πόδι, η κεντροαριστερά, περνάει σε δεύτερη μοίρα. Ο Στέφανο Φόλι γράφει στη Ρεπούμπλικα ότι οι άνθρωποι του Μπέπε Γκρίλο αποξήραναν την κεντροαριστερά που δεν είχε αντιστάσεις ενώ η Λέγκα άλωσε το κάστρο της Δεξιάς.
Είναι σαφές πως οι ψηφοφόροι γύρισαν την πλάτη τους στους πολιτικούς που θεωρούν αλαζόνες, εγωκεντρικούς και διεφθαρμένους και τους οποίους κατηγορούν για την παρατεταμένη οικονομική στασιμότητα και τα κύματα των προσφύγων που έφτασαν στην Ιταλία.
Είναι σαφές επίσης πως η κεντροαριστερά , τα σοσιαλιστικά , σοσιαλδημοκρατικά κόμματα , διέρχονται κρίση σε όλη την Ευρώπη. Ηττήθηκαν κατά κράτος και στη Γαλλία και στη Γερμανία.
Η μεγάλη διαφορά είναι πως σε αυτές τις χώρες οι αντιστάσεις των πολιτών ήταν μεγαλύτερες και δεν υπέκυψαν στις σειρήνες του λαϊκισμού και της ακροδεξιάς.
Στη Γαλλία γύρισαν την πλάτη στους σοσιαλιστές αλλά και στην ακροδεξιά Λεπέν και ψήφισαν τον ανεξάρτητο Εμανουέλ Μακρόν.
Και στη Γερμανία οι σοσιαλδημοκράτες έκαναν τελικά τη πολιτικά σωστή επιλογή και είπαν το ναι στην συγκυβέρνηση με τους Χριστιανοδημοκράτες της Άγγελα Μέρκελ.
Αυτό μας δείχνει ότι σε Βερολίνο και Παρίσι υπάρχει ακόμα η ικανότητα αντίδρασης και άσκησης πολιτικής πέρα από τα αρνητικά εκλογικά αποτελέσματα.
Τα πράγματα όμως είναι εξαιρετικά δύσκολα για την ιταλική κεντροαριστερά που τώρα θα κληθεί να βγει από τη μαύρη τρύπα στην οποία έπεσε εξαιτίας και αντικειμενικών παραγόντων όσο και λαθών.
Τιποτα δεν θα είναι το ίδιο πια στη χώρα αυτή όσο και αν έχει τους ισχυρούς θεσμούς που είναι απαραίτητοι για να μην βυθιστεί στο χάος τους επόμενους μήνες.
Οι Φαϊνάνσιαλ Τάιμς επισημαίνουν πως το αρνητικό εκλογικό αποτέλεσμα δεν θα αφήσει τη χώρα ακυβέρνητη γιατί το ιταλικό κράτος έχει δυνατούς πυλώνες που θα του επιτρέψουν να λειτουργήσει απρόσκοπτα ακόμα και αν δεν μπορέσει να πρωταγωνιστήσει στο πλευρό της Γαλλίας και της Γερμανίας για την αλλαγή της Ευρώπης.
Στους δυνατούς πυλώνες περιλαμβάνεται ο πρόεδρος της δημοκρατίας Σέρτζιο Ματαρέλα αλλά και ο υπουργός των οικονομικών που μπορούν να κρατήσουν όρθια τη χώρα όσο τα κόμματα θα παλεύουν να σχηματίσουν κυβέρνηση.
Το ποσοστό άνω του 30% που πήρε πάντως το Κίνημα των Πέντε Αστέρων αλλά και η γέννηση ενός νέου διπολισμού Δεξιάς/λαϊκιστών, καθιστά αναγκαία την αναθεώρηση τακτικών και στρατηγικών για να μπορέσει η χώρα να έχει το επόμενο διάστημα κυβέρνηση και να μην γίνει πραγματικότητα το σενάριο που προβλέπει ότι δεν θα υπάρξει καμία συμφωνία .
Αυτή τη στιγμή πάντως η δημιουργία ενός κυβερνητικού συνασπισμού κομμάτων με καθαρή φιλοευρωπαϊκή ατζέντα δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα μια που η Φόρτσα Ιτάλια του Σίλβιο Μπερλουσκόνι μαζί με το Δημοκρατικό κόμμα του Ματέο Ρέντσι απέχουν πολύ από την πολυπόθητη πλειοψηφία του 40% .
Ούτε όμως και ο δεξιός/ακροδεξιός συνασπισμός Μπερλουσκόνι – Σαλβίνι μπορεί να σχηματίσει κυβέρνηση μια που συγκεντρώνει το οριακό 37%.
Το ερώτημα που τίθεται είναι τι θα κάνει το Κίνημα των Πέντε Αστέρων που ήρθε πρώτο κόμμα με 30% .
Τον Ιανουάριο ο επικεφαλής του Κινήματος Ντι Μάγιο είχε κάνει στροφή 180 μοιρών και είχε δηλώσει ότι αν κερδίσει τις εκλογές θα συζητήσει με άλλα κόμματα το ενδεχόμενο σχηματισμού κυβέρνησης συνασπισμού αρκεί να αποδεχτούν το πρόγραμμα του. Γεγονός φυσικά εξαιρετικά δύσκολο.
Το πιο εφιαλτικό σενάριο είναι να υπάρξει συνεργασία των δυο λαϊκιστικών , αντιευρωπαϊκών κόμματων της Λέγκας με το Κίνημα . Αυτό ανησυχεί πολύ και τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν Κλώντ Γιούνκερ ο οποίος είπε ότι το χειρότερο που θα μπορούσε να συμβεί είναι να έχει η Ιταλία μία μη συνεργάσιμη κυβέρνηση.
Ούτε η προοπτική όμως νέων εκλογών δημιουργεί αισθήματα ελπίδας μια που όπως λένε οι περισσότεροι αναλυτές νέες εκλογές θα φέρουν τα ίδια αποτελέσματα.
Τα πρώτα σημάδια για το τι μέλλει γενέσθαι θα τα έχουμε πάντως μετά τις 23 Μαρτίου όταν θα συγκληθούν και τα δύο σώματα , η βουλή με τους 630 βουλευτές και η γερουσία με τους 315 γερουσιαστές για να εκλέξουν τους δύο προέδρους.
Τότε ίσως αρχίσει να ξεκαθαρίζει το τοπίο των συμμαχιών.