Περηφάνια και προκατάληψη

Κώστας Μποτόπουλος 16 Ιουλ 2014

Είτε αρέσει είτε όχι στον κύριο Κάμερον, την κυρία Λεπέν και τον κύριο Φάρατζ, η χτεσινή εκλογή του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συνιστά μια ιστορική στιγμή. Για τον τρόπο με τον οποίο επιτεύχθηκε, αυτά που σηματοδοτεί και αυτά που αποκαλύπτει:

– Το μεταίχμιο – ιστορικό, πολιτικό, κοινωνικό, θεσμικό- στο οποίο βρίσκεται η Ευρωπαϊκή Ένωση εικονογραφήθηκε τέλεια μέσα και έξω από την αίθουσα του Κοινοβουλίου. Μέσα, με το κοντράστ εκδηλώσεων και αισθημάτων κατά τη διάρκεια της κοινοβουλευτικής συζήτησης και της ψηφοφορίας: ζωηρή επιδοκιμασία και ευφορία όλων των φιλευρωπαϊστών, ακραίες εκφράσεις και κινήσεις αποδοκιμασίας από τους αντιευρωπαϊστές. Που είναι όλο και πιο πολλοί, όλο και πιο ετερόκλητοι, όλο και πιο ισχυροί και θορυβώδεις, όλο και πιο αδίστακτοι. Και έξω, με τη σιωπηρή αλλά βέβαιη παραδοχή μιας τελευταίας ευκαιρίας από κοινωνίες απογοητευμένες, όχι όμως ακόμα ηττημένες από τους δημαγωγούς, τους μισαλλόδοξους και τους λαϊκιστές.

– Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ολοκλήρωσε εμφατικά τη μεγάλη πολιτική νίκη του. Όχι μόνο εξέλεξε, όπως προβλεπόταν στις νέες Συνθήκες, τον Πρόεδρο, αλλά και καθόρισε την επιλογή του Συμβουλίου –κάτι εναντίον του οποίου έμεινε να μάχεται μόνον ο Βρετανός Πρωθυπουργός και ο Ούγγρος ομόλογός του. Όχι μόνο ένωσε όλες τις φιλευρωπαϊκές δυνάμεις ανεξαρτήτως παρατάξεων, αλλά και τους έδωσε φωνή και δυναμισμό –σπάνια η αίσθηση της ιστορικής προόδου ήταν τόσο απτή σε ένα σώμα που είχε συνηθίσει ως τώρα σε δεύτερους ρόλους.

– Αυτό το νικητήριο Κοινοβούλιο είναι, την ίδια στιγμή, πιο διαιρεμένο και γι’ αυτό πιο εύθραυστο από ποτέ. Ο συσχετισμός δυνάμεών του, αποτέλεσμα του κύματος δυσφορίας που εκφράστηκε μέσα από τις ευρωεκλογές του Μαΐου, αλλά και τα κατ’ ιδίαν πρόσωπα που το αποτελούν, αποτέλεσμα της πολυδιάσπασης, των επιλογών των παραδοσιακών κομμάτων αλλά και της λαϊκής αποδοκιμασίας, προμηνύουν πολλές ανάλογες αναστατώσεις και εντάσεις. Λείπουν, παντού, οι μεγάλες προσωπικότητες. Και για να μη μιλάμε μόνο για τους άλλους, ας αναφερθούμε πρώτα στην έκπτωση της σοσιαλιστικής παράταξης, που δεν βρήκε άλλον υποψήφιο από τον Μάρτιν Σουλτς για την Προεδρία (και) του Κοινοβουλίου (για δεύτερη μάλιστα φορά) και από τον χαμηλού πολιτικού αναστήματος Ιταλό Πιτέλα για την Προεδρία της κοινοβουλευτικής ομάδας.

– Εντός αυτού του Κοινοβουλίου, η ελληνική παρουσία είναι πιο αδύναμη από ποτέ. Συνέπεια του σταυρού, όπως αποφασίστηκε και εφαρμόστηκε, αλλά και της αδιαφορίας της κοινωνίας για αυτά που πραγματικά διακυβεύονται στην Ευρώπη. Η ελληνική αποστολή, οριζοντίως και καθέτως, έχει ήδη προλάβει να δώσει θλιβερά δείγματα γραφής: θεσμική άγνοια, ελληνοπρέπεια, κομπασμό, κομματισμό. Χαρακτηριστικά στα οποία πάντως, για να είμαστε δίκαιοι, δεν ανήκει η χτεσινή προσπάθεια παρέμβασης του βουλευτή του ΚΚΕ, που μπορεί να ήταν διαδικαστικά άκομψη, ήταν όμως επί της ουσίας ορθή: πράγματι ο μόνος τρόπος να αντιμετωπιστεί η βαριά λεπενική σκιά είναι με τα όπλα της πολιτικής και ιδίως της διαδικασίας (από τη στιγμή που η Γαλλίδα δημαγωγός δεν κατάφερε να δημιουργήσει κοινοβουλευτική ομάδα) και πράγματι όλοι οι φορείς εξουσίας, με πρώτον τον Πρόεδρο του Κοινοβουλίου, οφείλουν να την αντιμετωπίζουν όχι ως ισότιμο συνομιλητή, αλλά ως απομονωμένο μίασμα,

– Το πρόσωπο που εξελέγη χτες έδωσε ήδη την απάντησή του και έδειξε το μέτρο των ικανοτήτων του. Πρακτικός, προσγειωμένος και μαζί ενωτικός και οραματιστής, ο Γιούνκερ έπιασε με λίγες λέξεις και ακόμα λιγότερες δεσμεύσεις την ουσία αυτού που διακυβεύεται στη μεταιχμιακή Ευρώπη: τη μεταρρύθμισή της μέσω κοινών σχεδίων με κοινωνικό προσανατολισμό. Από αυτή την άποψη, η έκφραση της περηφάνιας του για τη διατήρηση της Ελλάδας μέσα στην Ένωση και την ευρωζώνη θα πρέπει να του ανταποδοθεί με έργα από όσους πονάνε την Ευρώπη και αντιλαμβάνονται τους κινδύνους που την τριγυρίζουν και θα την τριγυρίζουν για την επόμενη πενταετία.