Περί Θανάτου και Ανάστασης

Κώστας Κούρκουλος 17 Απρ 2025

Και επειδή ο λόγος περί Θανάτου και Ανάστασης, κάποιες σκέψεις για μη φανατικούς:

Όπως τόνιζε συνεχώς ο Καστοριάδης, ο πυρήνας της σύλληψης του κόσμου από τους Έλληνες ήταν <<... η απουσία ελπίδας για μια καλύτερη μετά θάνατον ζωή>>. Και συνέχιζε: «...εκεί ακριβώς βρίσκεται το σημείο εκκίνησης για την απελευθέρωση της πράξης και της σκέψης». ( "Η ελληνική ιδαιτερότητα")

Γι' αυτό στο ελληνικό ήθος - όχι στο νεοελληνικό - υπήρχε η έννοια της θνητότητας. (Οι άνθρωποι ήταν οι "οι θνητοί"). Όπου η συνείδηση της θνητότητας απελευθέρωνε την σκέψη τους και την δημιουργικότητά τους για να επιτελέσουν το δικό τους θαύμα της Αθανασίας επί της γης: την δημιουργία αθάνατων έργων.

«Έκαναν οίστρο της ζωής τον φόβο του θανάτου», έγραφε ο Εμπειρίκος. Για να τον διορθώσει στοχαστικά ο Καστοριάδης:«έκαναν οίστρο της ζωής την γ ν ώ σ η του θανάτου».

Πρόκειται για την «γνώση» που έφερε την «απελευθέρωση της πράξης και της σκέψης».

Κάτι όμως που υποχωρεί με την ήττα της αθηναϊκής δημοκρατίας. Αφού η ήττα της δημοκρατίας, που είχε προτάξει τις αξίες της δημιουργίας μέσα στον κόσμο, έφερε - κατά τον Καστοριάδη - το αντίθετο: την «..εξάπλωση των δοξασιών που υπόσχονται την αθανασία και την έλευση των ανατολικών θεών».

Έτσι φτάνουμε να υπάρχει μέσα στην οπτική του Πλάτωνα ο θεός, ως «..έσχατος εγγυητής των ανθρωπίνων υποθέσεων».

Το απόλυτο ασύμβατο δηλαδή με την δημοκρατία, η οποία δεν αντέχει ούτε τις εξ αποκαλύψεως «αλήθειες» ούτε τους «έσχατους εγγυητές».

Καλή Ανάσταση!