Με αφορμή την ενδιαφέρουσα συζήτηση του Νίκου Μπίστη και του Χρήστου Χωνενίδη, με άρθρα τους στο PROTAGON, θα ήθελα να διατυπώσω μερικές σκέψεις.

Το ΕΑΜ υπήρξε ένα μεγάλο εθνικοαπελευθερωτικό κίνημα κατά του ναζισμού και εξέφρασε τα φτωχά και καταπιεσμένα στρώματα του ελληνικού λαού. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι έδωσαν την ζωή και τα νιάτα τους δια τον ιερό αυτό σκοπό. Και μετά πέρασαν δια πυρός και σιδήρου από το κολαστήριο του μετεμφυλιακού ελληνικού κράτους.

Ταυτόχρονα όμως το ΕΑΜ χρησιμοποιήθηκε από το ΚΚΕ ως όργανο επιβολής ολοκληρωτικού σταλινικού καθεστώτος και προσπάθησε να μονοπωλήσει τον αγώνα διαλύοντας κάθε άλλη αντιστασιακή οργάνωση.

Μεγάλο μέρος των δοσίλογων ήταν φιλοναζιστες η ιδιοτελείς καιροσκόποι η λούμπεν εγκληματικά στοιχεία.

Και τα τάγματα ασφαλείας διέπραξαν απίστευτες φρικαλεότητες.

Άλλοι όμως πήραν τον δρόμο της συνεργασίας για να αντισταθούν σε εγκληματικές πρακτικές του ΕΑΜ.

Π.χ τα απομεινάρια της κεντροαριστερής ΕΚΚΑ του Ψαρου, μετα την διάλυση της από το ΕΑΜ και την δολοφονία του Ψαρού, πέρασαν στην Πάτρα και ενταθήκαν στα τάγματα ασφαλείας για να γλυτώσουν από το ΕΑΜ.

Το ίδιο συνέβη και με την δεξιά οργάνωση ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ στη Πελοπόννησο. Προσωπικότητες σήμερα γενικά αποδεκτές από τον δημοκρατικό κόσμο είχαν περίεργες συμπεριφορές με τα σημερινά μας κριτήρια. Ο Πλαστήρας είχε επαφές με τους Γερμανούς για να εγκαθιδρύσει αβασίλευτη δημοκρατία στην Ελλάδα.

Ο Ιωάννης Σοφιανόπουλος προσπαθουσε το πρωτο χρονο της κατοχης να

δημιουργησει σοσιαλιστικο καθεστως σε συνεργασία με τους Γερμανούς.

Δυστυχώς το ανθρώπινο μυαλό έχει περιορισμένη κάθε φορά αντίληψη του συνολικού γίγνεσθαι.

Αυτά γιατί η Ιστορία είναι πολύ σύνθετο πράγμα.