Στην περίοδο της Μεταπολίτευσης ο πρωτογενής και ο δευτερογενής τομέας της οικονομίας υπέστησαν καθίζηση, με δραστική άνοδο και πλήρη κυριαρχία του τριτογενή τομέα των υπηρεσιών. Έχει πλέον συνειδητοποιηθεί ότι το ισοζύγιο αυτό πρέπει να ανατραπεί με την συστηματική ανάπτυξη τόσο του αγροτικού όσο και του βιομηχανικού τομέα, στο πλαίσιο του νέου εθνικού σχεδίου του Ταμείου Ανάκαμψης.
Στο μεγάλο Συνέδριο του Πανεπιστημίου Πειραιώς για το Δημογραφικό Πρόβλημα και την Γήρανση του Πληθυσμού στην Ελλάδα, που έγινε τον Νοέμβριο του 2023, παρουσιάσαμε μια συνολική στρατηγική για την αναδιοργάνωση και ανασυγκρότηση της δομής και λειτουργίας του αγροτικού τομέα της χώρας. Ο στόχος είναι η ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα με βάση τις απαιτήσεις της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης, που θα έχει ως αποτέλεσμα την ένταξη της ελληνικής γεωργίας στην ομάδα των πιο προωθημένων αγροτικών οικονομιών σε διεθνές επίπεδο. [Κεφάλαιο 9, στο βιβλίο Μ.Νεκτάριου, «Στρατηγική για την Γήρανση του Πληθυσμού: Ελλάδα 2050», εκδόσεις Παπαζήση, 2023].
Βασική αρχή της νέας στρατηγικής για τον αγροτικό πληθυσμό είναι ότι για να παραμείνουν οι αγρότες στη γη τους και να αναπτυχθούν, θα πρέπει να πληρούνται δυο προϋποθέσεις: (α) εξασφάλιση για την απορρόφηση της παραγωγής τους, και (β) μείωση της διακύμανσης των ετήσιων εισοδημάτων τους.
Η κεντρική ιδέα του προτεινόμενου στρατηγικού σχεδίου είναι η ίδρυση, οργάνωση και λειτουργία ενός Φορέα Αγροτικών Εξαγωγών, ο οποίος θα δημιουργηθεί στην πρώτη διετία .
Ο Φορέας Αγροτικών Εξαγωγών λειτουργεί με βάση τις αρχές της «συμβολαιακής γεωργίας». Η «Σύμβαση Συμβολαιακής Γεωργίας» θα συνάπτεται κατ’ έτος μεταξύ του Φορέα και των ενδιαφερόμενων αγροτών, και θα βασίζεται στα εξής επτά (7) στοιχεία: (1) την δέσμευση του Φορέα να απορροφά την διαθέσιμη αγροτική παραγωγή, σε «επαρκείς τιμές», χωρίς καμία διαμεσολάβηση, (2) οι αγρότες παρέχουν πληροφορίες για το είδος της παραγωγής, τις ποσότητες, την αιτούμενη τιμή, και πρόβλεψη παραγωγής για την επόμενη οικονομική χρήση, (3) ο Φορέας δημιουργεί πανελλήνιο δίκτυο συγκέντρωσης και μεταφοράς της αγροτικής παραγωγής σε 2-3 Εργοστάσια Μεταποίησης, με κατάλληλη γεωγραφική τοποθέτηση για να καλύπτουν όλη την χώρα, (4) ασφαλιστική κάλυψη για την προστασία του εισοδήματος των αγροτών από φυσικές καταστροφές και λοιπούς κινδύνους [συνεργασία ΕΛΓΑ και ιδιωτικής ασφαλιστικής αγοράς, με βάση μελέτη του Πανεπιστημίου Πειραιώς], (5) πρόσβαση των αγροτών σε τραπεζική χρηματοδότηση με ευνοϊκούς όρους, (6) προμήθεια αγροτικών εφοδίων με ευνοϊκούς όρους, και (7) παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών για τις κατάλληλες αγροτικές καλλιέργειες και συνεχή υποστήριξη από γεωπόνους.
Στη πρώτη διετία θα υλοποιηθούν και έξι (6) δράσεις, που θα προετοιμάσουν το έδαφος για την ανάπτυξη της Προσφοράς Αγροτικών Προϊόντων. Οι δράσεις αυτές θα τεθούν σε πλήρη εφαρμογή στην αρχή του τρίτου έτους. Οι δράσεις που θα αλλάξουν την μορφή της ελληνικής γεωργίας είναι οι εξής:(1) Δημιουργία Χάρτη «άριστων» αγροτικών καλλιεργειών για όλη την χώρα, με εξειδίκευση σε επίπεδο Δήμου και Κοινότητας, (2) Για κάθε προτεινόμενη καλλιέργεια, θα επιζητείται η πιο προωθημένη διεθνώς τεχνολογία παραγωγής, οι απαιτούμενοι εξοπλισμοί, η εκτίμηση της αναμενόμενης παραγωγής, και οι απαιτούμενοι πόροι σε ανθρώπινο δυναμικό (επιστημονικές ειδικεύσεις και απλοί εργάτες), (3) Τα επιστημονικά δεδομένα των δύο προαναφερόμενων δράσεων θα παραδοθούν στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, στο οποίο θα ανατεθεί η μόνιμη διαδικασία επικαιροποίησης και βελτίωσης των εν λόγω υποδομών, (4) Με βάση τις δύο πρώτες δράσεις, θα εκπονηθούν σχέδια εγχώριας παραγωγής εξοπλισμών, λιπασμάτων, εφοδίων, λογισμικού, κλπ., ούτως ώστε να επιτευχθεί ευρεία υποκατάσταση των αντίστοιχων εισαγωγών, με πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα για την εγχώρια μεταποίηση, (5) Δημιουργία μοντέλου «Τοπικής Αγροτικής Εταιρίας», που θα προκύψει με βάση την μελέτη των αντίστοιχων διεθνών BestPractices. Αυτό το μοντέλο θα είναι ενιαίο για όλους τους δήμους ή τις κοινότητες, όπου οι ενδιαφερόμενοι (αγρότες ή όσοι έχουν αγροτική περιουσία) θα εισφέρουν τους ατομικούς αγροτικούς πόρους (καλλιεργήσιμες εκτάσεις, φυτείες, τρακτέρ, εξοπλισμούς, εφόδια, κλπ.) σε ένα ενιαίο σχήμα διαχείρισης που θα έχει την μορφή ανώνυμης εταιρίας, και (6) Δημιουργία Επαγγελματικών Στελεχών Αγροτικού Τομέα.
Στατρία τελευταία χρόνια, θα λειτουργήσουν οι νέες Τοπικές Αγροτικές Εταιρίες, που θα έχουν την μορφή ανώνυμων εταιρειών και στις οποίες θα μπορούν να συμμετέχουν και οι Περιφέρειες και οι Δήμοι της χώρας.