Ο Ευάγγελος Βενιζέλος σημείωνε, στη συνέντευξή του στη Δήμητρα Κρουστάλλη στο Βήμα, για τις εξελίξεις στο Κίνημα Αλλαγής: «Αυτό που επιτεύχθηκε με τη διαδικασία άμεσης εκλογής επικεφαλής, με σημαντική συμμετοχή πολιτών, αποδυναμώνεται με την επικράτηση μιας παλαιοκομματικής πρακτικής διακανονισμών «κορυφής» και παραγοντισμών»;  Αυτή είναι η μια πλευρά του προβλήματος.

Είναι επίσης γεγονός ότι από την άλλη πλευρά στο Κίνημα Αλλαγής, όλο και  πληθαίνουν οι φωνές που μιλούν για «πασοκοποίηση» του. Θα συμφωνούσα μαζί τους, αν αυτές οι φωνές με τον όρο πασοκοποίηση εννοούσαν πολιτικές και ιδέες. Αυτές όμως ανησυχούν και αναφέρονται στο γεγονός ότι σημαντικές θέσεις στο Κίνημα Αλλαγής καταλαμβάνονται από ανθρώπους που προέρχονται από το ΠΑΣΟΚ. Ε, και; Κάτι τέτοιο, με τον τρόπο που λειτουργεί το νέο κόμμα, είναι φυσική συνέπεια. Με τα μέσα και όχι με τα αποτελέσματα θα έπρεπε να συγκρουστούν, αυτοί που φοβούνται την πασοκοποίηση. Στοιχειώδες, Γουότσον!

Πως θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά όταν έχουμε να κάνουμε με ένα ομοσπονδιακό σχηματισμό, στον οποίο οι μοιρασιές γίνονται από τους παράγοντες και τις συνιστώσες που τον απαρτίζουν και όχι από τα μέλη του. Αυτά κανονικά θα έπρεπε να είναι τα μόνα που θα αποφάσιζαν ποιες θα είναι οι «μοιρασιές» και ποιοι θα «ωφεληθούν» απ’ αυτές. Όταν έχουμε να κάνουμε με ένα πολιτικό σχηματισμό που οι ισορροπίες των τακτικισμών και των τακτικιστών αδιαφορούν για τις πολιτικές και τις ιδέες; Όταν έχουμε να κάνουμε με ένα κόμμα που οι αποφάσεις του όχι μόνο δεν αποφασίζονται στη βάση (αυτή καν δεν υπάρχει), αλλά ούτε καν συζητούνται στην κορυφή;

Να συζητήσουμε λοιπόν για τα πραγματικά προβλήματα που οφείλει να επιλύει, για τα συμφέροντα και τα κοινωνικά στρώματα που οφείλει να προωθεί ένα σύγχρονο σοσιαλδημοκρατικό- προοδευτικό κόμμα ή να μείνουμε στα ξεπερασμένα σχήματα του «σοσιαλισμός και δημοκρατία»; Ευτυχώς η Διακήρυξη το ξεπέρασε αυτό, για να μη τα παρουσιάζουμε όλα μαύρα. Για να το «τελειώνουμε» εδώ. Σοσιαλδημοκρατία δεν σήμαινε ποτέ «σοσιαλισμός με δημοκρατία» (σε εισαγωγικά) αλλά καπιταλισμός με δημοκρατία. Χωρίς εισαγωγικά, κύριε συντάκτη. Να συζητήσουμε για το παραγωγικό μας μοντέλο, για την κρίση της πολιτικής και της δημοκρατίας ή να επαναπαυτούμε στην περιβόητη «αριστερή σοσιαλδημοκρατία»; Αλήθεια πόθεν μας προέκυψε αυτός ο όρος; Στην Ευρώπη η σοσιαλδημοκρατία κατατασσόταν από τους πάντες και πάντα στην Αριστερά. Και βεβαίως εντός της συνυπήρχαν αριστερά, δεξιά, κεντρώα και πολιτικώς  φιλελεύθερα ρεύματα. Η «αριστερή σοσιαλδημοκρατία» δεν είναι πλεονασμός. Ανοησία είναι. Τέτοια όμως θα λέγονται και θα υποστηρίζονται, αν αντί για αντιπαράθεση θέσεων και ιδεών έχουμε αντιπαράθεση για ποσοστά και «θέσεις».

Αλήθεια, μπορεί ο χώρος να γίνει διψήφιος με κοινοτοπίες περί «ίσων αποστάσεων», με  «ούτε- ούτε», με «δεν είμαστε δεδομένοι», με «αριστερή σοσιαλδημοκρατία»; Που ακούστηκε ένα κόμμα σε συνθήκες δημοκρατίας να τηρεί ίσες αποστάσεις μεταξύ αυτών που κυβερνούν και μεταξύ αυτών που αντιπολιτεύονται; Όποιοι και να είναι αυτοί που κυβερνούν και όποιοι αυτοί που αντιπολιτεύονται. Που ακούστηκε ένα κόμμα να αυτοπροσδιορίζεται με ένα «ούτε- ούτε» και όχι με ένα «εγώ είμαι αυτό». Που ακούστηκε ένα υπεύθυνο κόμμα εξουσίας να φοβάται να δηλώσει εγκαίρως ότι θα κάνει ότι περνά από το χέρι του για να μην αφήσει τη χώρα ακυβέρνητη; Ναι, ναι με προγραμματική συμφωνία, δεν το ξεχνώ αυτό.

Και τι θα γίνει με τον ΣΥΡΙΖΑ;

Επιμένω ότι η συνέχιση των εκκλήσεων για συμμετοχή του ΣΥΡΙΖΑ σε όποιο μετεκλογικό σκηνικό, ωφελεί μόνο τον ίδιο. Τον κρατά στο κάδρο εξουσίας. Δεν ωφελεί καμία εθνική συνεννόηση. Ο ΣΥΡΙΖΑ όταν κυβερνά, έχει αποδείξει – με τα τεράστια δημοκρατικά κενά και παραλείψεις του- ότι σ’ ένα βαθμό, είναι υποχρεωμένος να λειτουργεί ως ένα σχετικώς «κανονικό» κόμμα. Απομένει να αποδείξει ότι θα παραμείνει, έστω και με τέτοιο αντιφατικό τρόπο, «κανονικός» και όταν θα είναι στην αντιπολίτευση. Διαφορετικά οι προτάσεις για «συμπερίληψη» και του στρατηγικά ηττημένου ΣΥΡΙΖΑ στην επόμενη κυβέρνηση, δεν θα μας επιτρέψουν να μάθουμε ποτέ, αν αυτός κανονικοποιείται ή όχι.

Οι προτάσεις για «εθνική συνεννόηση», οφείλουν να αποκοπούν από την συνεπαγόμενη «υποχρεωτική» συμμετοχή του ΣΥΡΙΖΑ και στο επόμενο κυβερνητικό σχήμα. Όσοι τις συνεχίζουν, τού κλείνουν συνεχώς το μάτι. Τον κοιτούν με δέος, όπως κοιτούσε την πανσέληνο ο φεγγαροκτυπημένος θρυλικός Τσίτσο Ινγκράσια, στην ταινία το «Χάος» των αδελφών Ταβιάνι, μεταφορά του ομώνυμου διηγήματος  του Πιραντέλο. Αλλά πώς θα συζητηθούν όλα αυτά όταν η αντιπαράθεση ιδεών θεωρείται εσωστρέφεια;

Είναι ίσως ο καιρός, όσοι ανησυχούν για τα παραπάνω και όχι μόνο για την πασοκοποίηση, η οποία είναι συνέπεια της αποϊδεολογικοποίησης, να φτιάξουν  ένα νέο οριζόντιο πολιτικό και επιστημονικό Όμιλο Προβληματισμού. Για να διαψεύσουν και τον Ρόμπερτ Μίχελς που πριν 108 χρόνια έγραφε ότι στα «κόμματα οι μεγάλες διαφωνίες διευθετούνται ολοένα λιγότερο δυνάμει γενικών αρχών γι’ αυτό και εκφυλίζονται γοργά σε προσωπικές έριδες».

Υπάρχουν εθελοντές για ένα τέτοιο Όμιλο; Όχι για συμφωνία, αλλά για συζήτηση. Διαφορετικά το πρόβλημα δεν θα είναι η πασοκοποίηση, ούτε καν η αποϊδεολογικοποίηση του χώρου. Το πρόβλημα θα είναι η συριζοποίησή του.