Είναι σχεδόν βέβαιο, ότι λίγοι περίμεναν αίσια έκβαση στην διαβούλευση για την ανασυγκρότηση της κεντροαριστεράς –προσωπικά, βρίσκω κενό τον όρο, θα επέλεγα του «Προοδευτικού Χώρου»-, στην οποία μετείχαν η Δημοκρατική Συμπαράταξη και το Ποτάμι.
Παρά το γεγονός των καλών σχέσεων και της επικοινωνίας που είχε αναπτυχθεί κατά το τελευταίο διάστημα και την κοινή στάση των δύο κομματικών σχηματισμών στο Κοινοβούλιο, για τους παροικούντες την Ιερουσαλήμ τίποτε δεν προοιώνιζε θετική κατάληξη, τουλάχιστον, στο εγγύς χρονικό διάστημα.
Αυτό, αφ’ ενός για λόγους, οι οποίοι συνδέονται με τον «χαρακτήρα» των δύο κομμάτων και αφ’ ετέρου, διότι, ο προαναγγελλόμενος «γάμος» ήταν συνέπεια … προξενιού, με απουσία των άλλων, απαραίτητων για την περίπτωση συναισθημάτων.
Δηλαδή, δεν ήταν τόσο η ιδεολογική και η πολιτική συνάφεια των δύο φορέων που τους οδηγούσε «εις σάρκαν μία», αλλά η πίεση που ασκούσαν εσωτερικοί κύκλοι τους για κοινή εκλογική κάθοδο, αύξηση των ποσοστών και συνακολούθως την διατήρηση των εκλογικών εδρών, πράγμα θεμιτό μεν, ως σκοπιμότητα, ατελέσφορο δε ως ουσιαστική πράξη ανασύνταξης του Προοδευτικού Χώρου.
Η κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ σηματοδότησε την στρατηγική ήττα του ευρύτερου χώρου, γεγονός που καταγράφεται εύγλωττα στα εκλογικά αποτελέσματα. Και μπορεί να υπάρχει σημαντικό μερίδιο ευθύνης στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, ειδικώτερα από το 2011 και μετά, μέχρι και σήμερα, αλλά ήταν και –κατά κάποιον τρόπο- σχεδόν αναπόφευκτη, για μία χώρα όπως η δική μας, με το τεράστιο έλλειμμα παιδείας, τις σωρευμένες παθογένειες –γενετήσιες και επίκτητες- στο Κράτος και την οικονομία και κυρίως, με ένα πελατειακό πολιτικό σύστημα στο οποίο φυσικά πολιτικοί και πολίτες συνοδοιπορούσαν και με ανάλογο μέρισμα ευθύνης, διαιώνιζαν την στρεβλή αντίληψη για την έννοια του δημοσίου συμφέροντος.
Το ΠΑΣΟΚ έκτοτε εισήλθε στην «πολική νύκτα» του. Πανικόβλητες ηγεσίες αναζητούσαν λύσεις τύπου «Ελιάς» και κατέστησε ισότιμους συνομιλητές του ομάδες, των οποίων η κομπορρημοσύνη και φιλοδοξία, καμία αντιστοίχηση δεν είχαν στην κοινωνία. Δεν πρέπει να λησμονείται, ότι ακόμη και όσοι σήμερα βρίσκονται για κάποια στιγμή στο προσκήνιο και προκαλούν την προσοχή, αυτό συνέβη γιατί είτε εντάχθηκαν είτε «κόλλησαν» στο οργανωμένο ΠΑΣΟΚ. Η «Ελιά» ήταν ένας σχηματισμός, στον οποίο τον κορμό αποτελούσε το ΠΑΣΟΚ. Η «ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΣΥΜΠΑΡΑΤΑΞΗ» επίσης.
Η σημερινή ηγεσία του κόμματος κληρονόμησε από την προηγούμενη το άγχος για την άνευ όρων και αρχών, ανανέωση και πέφτει στην ίδια παγίδα της απαξίωσης του χώρου του. Δεν αντιλέγω και σε καμία περίπτωση δεν υποτιμώ την παρουσία σημαντικών και απολύτως χρήσιμων, ικανών και έντιμων ανθρώπων στις παρέες που συγχρωτίζονται σήμερα στον χώρο της προοδευτικής παράταξης. Και φυσικά, η ΔΗΜΑΡ, έστω και αυτή που έχει απομείνει συντεταγμένη υπό το σημερινό σχήμα, έχει θετικά να προσφέρει και λειτουργεί αναζωογονητικά στην προσπάθεια. Πέραν αυτού, όμως, προκειμένου να «μπολιάσεις» το δέντρο, δεν αναδεικνύεις το «μπόλι» σε δέντρο και οπωσδήποτε, δεν κόβεις τον υπάρχοντα κορμό.
Προφανώς και στο ΠΑΣΟΚ υπάρχουν σημαντικά θέματα που πρέπει να εξετασθούν και να θεραπευθούν. Οι βαρονίες, οι προσωπικές στρατηγικές στελεχών και η ιδιοτελής και μόνον σκοπιμότητα, αποτελούν σημεία που εμποδίζουν την επαναφορά της ουσιαστικής πολιτικής διεργασίας εντός του οργανισμού στο κόμμα αυτό. Όμως, δεν είναι δυνατόν να τίθεται εν αμφιβόλω η ιστορική διαδρομή του και η συντεταγμένη οντότητά του.
Ο Προοδευτικός Χώρος δεν πάσχει από πρόσωπα και ούτε η συνάθροιση δίνει τις αναγκαίες απαντήσεις. Αυτό που απαιτείται είναι να δοθεί ένα τέλος στην αέναη ομφαλοσκόπηση και η διαμόρφωση σοβαρών και ουσιαστικά επεξεργασμένων προτάσεων και θέσεων για τα προβλήματα της χώρας.
Ακόμη και αν όλες οι επιγραφές αλλάξουν και όλα τα «παλιά» πρόσωπα φύγουν από το προσκήνιο –ένα ακόμη σημαντικό ζήτημα προς επίλυση, ποιος δηλαδή θεωρείται νέος και ποιος παλαιός-, δεν πρόκειται να επανέλθει η ισορροπία και να μπει ο χώρος σε τροχιά ανασύνταξης. Το ζητούμενο δεν είναι το χαμόγελο της Colgate, ούτε η πλέον καλλίπυγος παρουσία, αλλά η πολιτική.
Η επεξεργασία θέσεων και πολιτικής για την δημιουργία θεσμικού κράτους, εκλογικό νόμο, στρατηγικό σχεδιασμό για την ανάπτυξη, τομές για τον εκσυγχρονισμό της Δημόσιας Διοίκησης, την αλλαγή του Διοικητικού Συστήματος, την Παιδεία και την Υγεία-Πρόνοια, την αποκέντρωση είναι οι sine qua non προϋποθέσεις, ώστε να αρχίσουν οι πολίτες να ενδιαφέρονται για τον λόγο της κεντροαριστεράς. Άνευ τούτων, ουδέν εστί γενέσθαι των δεόντων…