στο Λαοκράτη Λευτέρη Χαλβατζή

Προφανώς η ώρα της Ευρώπης δε συνδηλώνει Τριανδρίες, Καίσαρες, Κράσσους, Πομπήιους, Συγκλήτους. Εκείνοι πέτυχαν: φαντάσου, κι εμείς Ρωμιοί λεγόμαστε. Σε τι πέτυχαν; Μεταμόρφωσαν, σταδιακά, το τοπικό σε οικουμενικό, τον τύραννο σε βοσκό, τον προστάτη σε ελεήμονα, τις επαρχίες σε κέντρα. Με εν παρόδω διαμορφούμενο σύστημα διακυβέρνησης, ανοχή και πολιτική ενσωμάτωσης έκαναν την πόλη αυτοκρατορία.

            Πανευρωπαϊκά, από Δύση σε Ανατολή, όπως εξάλλου οι Διαφωτιστές, επανερχόμαστε στο αρχέτυπο Ρώμη για έμπνευση και ιδιωματική αφετηρία. Ξεπερνώ βέβαια μεγαλειώδη, όσα αρνητικά της Ρώμης ακόμη μάς τριβελίζουν: τον αντιιουδαϊσμό, τον κορσέ που μας στοιχειώνει, δηλ. το ιδεολόγημα ελληνολατινικής υπεροχής-εξαίρεσης, τον παποκαισαρισμό (και αντιστρόφως). Όπως η κυρίαρχη Ρώμη διαρκώς «εκρωμαΐζόταν», ίσως επειγόμαστε να εκδυτικίσουμε τη Δύση, αφότου καταρχήν ευρωπαϊστεί η ΕΕ.

            Δεν είναι πομφόλυγα, ούτε προβοκάτσια. Ας πιαστεί η Ευρώπη από τα θετικά, ωφέλιμα, ουμανιστικά χαρακτηριστικά που την ιδιοποιούν, που παραλληλίζουν συνάφειες και ενώνουν επιρροές. Ας μην εγκυμονεί η ΕΕ τη διαστολή των εθνικών παθών, ας μην πολιτευόμαστε ως ιδιοκτήτες, υπέροχοι, άψογοι, αποσυνάγωγοι. Ο κίνδυνος υπάρχει αντί να διαισθανθούμε την τραγική στιγμή ως αναβαθμό ενότητας και ανακαίνισης, να την αγνοήσουμε, από ηττοπάθεια ή κοκορομυαλιά. Κι όμως η λοιμική δυσπραγία μπορεί μέσω ΕΚΤ να ξεπεραστεί, αφού παρέλθουμε τα συνθήματα και την πρόσκαιρη αγχόνη των εθνικών ακροατηρίων.

            Να νοιαστούμε, να μας νοιαστούν! Έτσι κι αλλιώς, Κοινοβούλια, ορδές εθνοϋπερήφανων και νοσταλγών έχουν όλοι τους, και οι δίκαιοι και οι άδικοι, και μεγάλοι και οι μικροί. Όσοι είδαν προ αιώνα την «παρακμή της Δύσης» έδωσαν ευδόκιμα στηρίγματα στους ανθρωποφάγους μισομύστακους μεσσίες. Εμείς όμως εδώ και τώρα ας σταθούμε αισιόδοξοι, ας μην παραβλέψουμε τη θετική πιθανότητα, κυρίως επειδή αντίπλευρα θα χαθούμε, θα μας έχουν ξεπεράσει.