Το 2024 δεν έκλεισε με τους καλύτερους οιωνούς. Τρία είναι κυρίως τα γεγονότα που έστειλαν, το τελευταίο διάστημα, ανησυχητικά μηνύματα για τις επερχόμενες εξελίξεις. Η αρχή έγινε με τη νίκη του Ντόναλτ Τραμπ στις ΗΠΑ. Η προεκλογική του καμπάνια είχε προειδοποιήσει τους Αμερικανούς - και όλο τον κόσμο - για την αλλοπρόσαλλη διακυβέρνηση που θα συνόδευε την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο. Οι πρώτες του δηλώσεις και επιλογές επιβεβαιώνουν τους χειρότερους φόβους. Σε μια από τις κρισιμότερες περιόδους για το μέλλον του πλανήτη, εν μέσω πολεμικών συρράξεων, μεταναστευτικών ροών και επελαύνουσας κλιματικής αλλαγής ο Τραμπ έρχεται να συμπληρώσει το παζλ των αυταρχικών-λαϊκιστών ηγετών του πλανήτη.
Η εκκωφαντική πτώση του καθεστώτος του Άσαντ στη Συρία ανακάτεψε ακόμα περισσότερο την τράπουλα των γεωπολιτικών συμφερόντων στη Μέση Ανατολή. Τι είδους χώρα θα είναι η Συρία των τζιχαντιστών; Πως θα αντιδράσουν οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Ευρώπη και οι χώρες της περιοχής και πως θα διαμορφωθεί ο νέος συσχετισμός δυνάμεων; Τι αντίκτυπο θα έχουν στις ελληνοτουρκικές σχέσεις οι επεκτατικές κινήσεις της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο; Το δολοφονικό χτύπημα στο Μαγδεμβούργο, μέσα στις γιορτές, φανέρωσε το φρικτό ρατσιστικό πρόσωπο της Ακροδεξιάς. Κι αυτό λίγο πριν τις κρίσιμες εκλογές στη Γερμανία, ενώ η Γαλλία κλυδωνίζεται πολιτικά και οικονομικά.
Το 2024 ήταν έτος καμπής στην πολιτική ζωή της χώρας. Για πρώτη φορά, μετά τη νίκη της ΝΔ στις εκλογές του 2019, αμφισβητήθηκε το μέλλον της κοινοβουλευτικής της παντοκρατορίας. Το αρνητικό μήνυμα των ευρωεκλογών αποδεικνύεται, δημοσκοπικά τουλάχιστον, να διαψεύδει την ερμηνεία της «χαλαρής» ψήφου διαμαρτυρίας. Ταυτόχρονα, η στροφή αυτή έφερε ανακατατάξεις και στην αντιπολίτευση. Η διαδικασία διάλυσης του ΣΥΡΙΖΑ συνεχίστηκε μέσω διαδοχικών διασπάσεων που επανέφεραν τη «Ριζοσπαστική Αριστερά» στις προ «αγανακτισμένων» επιδόσεις της. Το ΠΑΣΟΚ συνεχίζοντας την ανοδική του πορεία έχει πλέον την ευκαιρία, ως αξιωματική αντιπολίτευση, να συγκροτήσει μια πειστική εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης της χώρας.
Ωστόσο, η χρονιά αυτή αφήνει στο πολιτικό σύστημα μια πολύ ανησυχητική κληρονομιά. Οι δυνάμεις της Ακροδεξιάς ενισχύθηκαν συνολικά ενώ νέα κόμματα έκαναν την εμφάνισή τους με κοινοβουλευτικές αξιώσεις. Οι καθησυχαστικές απόψεις περί της πολυδιάσπασης του χώρου δεν δικαιολογούν την παραμικρή επανάπαυση. Αντίθετα, η απειλητική ενίσχυση του ρόλου των ακροδεξιών κομμάτων σε όλη σχεδόν την Ευρώπη ενθαρρύνει τις εγχώριες φιλοδοξίες. Οι πολιτικές δυνάμεις του δημοκρατικού τόξου έχουν καθήκον να απομονώσουν την Ακροδεξιά σε όλες της τις εκφάνσεις αντιδρώντας άμεσα και κατηγορηματικά στον χυδαίο λαϊκισμό, τον σκοταδισμό και τον εθνικισμό.
Το πρώτο μεγάλο στοίχημα της νέας χρονιάς θα είναι ασφαλώς η εκλογή του/της ΠτΔ. Η ακατάσχετη προεδρολογία στο δεύτερο μισό του χρόνου που φεύγει θέτει ακόμα πιο πιεστικά το δίλημμα στον πρωθυπουργό ο οποίος καλείται να επιλέξει ανάμεσα στις εσωκομματικές του ισορροπίες και την ανάγκη για ευρύτερη διακομματική συναίνεση στο πρόσωπο που εκπροσωπεί θεσμικά τη χώρα. Στις άμεσες προτεραιότητες του 2025 είναι οι βασικοί τομείς της οικονομίας να απαλλαγούν από τον βραχνά της καρτελοποίησης ενώ παράλληλα να διασφαλιστεί η λειτουργία των αρχών του υγειούς και ελεύθερου ανταγωνισμού. Προέχει επίσης η ενίσχυση του γεωπολιτικού ρόλου της χώρας με την αξιοποίηση τόσο του ευρωπαϊκού θεσμικού κεκτημένου όσο και των διακρατικών σχέσεων συνεργασίας στη βάση των αρχών του Διεθνούς Δικαίου.
Το άρθρο δημοσιεύεται στα ΝΕΑ ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ 28/12/2024
Πηγή: www.tanea.gr