Αξία αναμφισβήτητη είναι ο υπερθαλάσσιος πλούτος του Αιγαίου. Το απαράμιλλο φως, το κλίμα, τα βράχια, η νησιωτική αρχιτεκτονική υμνήθηκαν πολλαπλώς και αποτέλεσαν βάση ενός περίφημου τουριστικού προϊόντος. Πρόσφατα όμως, πολύς λόγος γίνεται για υποθαλάσσιες εξορύξεις και αγωγούς, ο οποίος με προχειρότητα μονοπωλεί κάθε συζήτηση περί ενεργειακών πόρων στον ελληνικό χώρο.

Ο East Med είναι μια σημαντική πολιτική κίνηση για συνεργασία χωρών της Ανατολικής Μεσογείου, αλλά δύσκολα θα μεταφέρει φυσικό αέριο στην Δυτική Ευρώπη. Πρόκειται για πανάκριβο έργο, με σοβαρές τεχνικές δυσκολίες, αφού περνά από μεγάλα βάθη όπου συναντάται η ασταθής επαφή των λιθοσφαιρικών πλακών Αφρικής και Αιγαίου. Αν κάποτε φέρει αέριο, θα είναι πολύ ακριβότερο από το ρωσικό που προμηθεύεται σήμερα η Ευρώπη και αρκετά ακριβότερο από το υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), η παραγωγή του οποίου αυξάνεται αλματωδώς. Εξ άλλου, η νέα πολιτική της ΕΕ θα μειώσει τις απαιτήσεις επενδύσεων για φυσικό αέριο, αφού χαμηλώνει τον πήχη για τις ποσότητες και την διάρκεια συμμετοχής του ως «μεταβατική λύση» στο ενεργειακό μείγμα. Η ανησυχία για την κλιματική αλλαγή αυξάνεται, οι τιμές των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας πέφτουν και έτσι ορίζεται ένα νέο ενεργειακό πλαίσιο.

Τα ελληνικά  υποθαλάσσια κοιτάσματα έχουν, δυστυχώς, γίνει αντικείμενο πολιτικής προπαγάνδας προς μια κοινωνία που αργεί να κατανοήσει τις επερχόμενες αλλαγές και φαντασιώνεται καταστάσεις της παλιάς ταινίας «Ο Εμίρης και ο Κακομοίρης». Ακόμα και αν κάποτε ανακαλυφθούν άφθονοι υδρογονάνθρακες, μάλλον θα είναι πολύ ακριβοί για την φθίνουσα παγκόσμια αγορά, ενώ  το ρίσκο ρύπανσης των ελληνικών θαλασσών δεν είναι αμελητέο.

Πάντως, οι τεχνολογικές εξελίξεις δίνουν στο Αιγαίο νέου τύπου ενεργειακή αξία, αφού διαθέτει ένα από τα ισχυρότερα αιολικά δυναμικά στην Ευρώπη. Οι αρνητικές αντιδράσεις κατά των ανεμογεννητριών στα νησιά είναι προς το παρόν σημαντικές, ωστόσο, μεσοπρόθεσμα, καλαίσθητες αιολικές μηχανές εγκατεστημένες σε νησιωτικά βουνά ή σε θαλάσσια χωρικά ύδατα μπορεί να παράγουν άφθονη ηλεκτρική ενέργεια για ντόπια κατανάλωση αλλά και ως εξαγώγιμο προϊόν υψηλής αξίας προς την Δυτική Ευρώπη. Οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις με την ήπειρο θα καταργούσαν τις πανάκριβες και ρυπογόνες μονάδες πετρελαίου στα νησιά. Το σπουδαιότερο, όμως, θα ένωναν άρρηκτα τον ευαίσθητο χώρο του  Αιγαίου με τα ευρωπαϊκά ενεργειακά συμφέροντα. Η παραγόμενη ηλεκτρική ενέργεια, εκμεταλλεύσιμη μόνον από διασυνδεδεμένες χώρες, θα δημιουργούσε έντονη εξάρτηση της Ευρώπης από τα νησιά. Τα ηλεκτρικά καλώδια προς την Δύση θα αποτελούσαν πανίσχυρη δύναμη αποτροπής έναντι απειλής εξ Ανατολών.

Είναι φυσικό να βραδυπορεί η κατανόηση καινοτόμων ζητημάτων από την κοινωνία, όμως οι επιστημονικές αναλύσεις γεωπολιτικών προοπτικών δεν πρέπει να χωλαίνουν. Η ταύτιση των ενεργειακών ζητημάτων με τα ορυκτά καύσιμα είναι οπισθοδρομική και θα υποχωρεί συνεχώς, άρα η οικονομική σημασία ζητημάτων ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας θα μειώνεται. Ίσως επανέλθει μερικώς, όταν ωριμάσει η τεχνολογία των πλωτών αιολικών πάρκων. Ας αναζητηθεί, πάντως, το μέλλον όχι κάτω αλλά πάνω από τη θάλασσα.

Πηγή: www.tanea.gr