Αυτές τις μέρες, που περιείχαν μνήμες από την Εθνική επέτειο τού Έπους τού ’40, κόλλησα στο ραδιόφωνο και σε ειδικά αφιερώματα-ντοκουμέντα τής τηλεόρασης με περιεχόμενο εξαιρετικά ενδιαφέρον, γύρω από την άκρως ηλεκτρισμένη και τραυματική ατμόσφαιρα των χρόνων από το 1938 έως το 1945. Βέβαια τα δραματικά γεγονότα δεν περιορίστηκαν σε αυτό το χρονικό διάστημα. Οι μαύρες σελίδες ξεκίνησαν αρκετά πριν το ’38 και για πολλούς λαούς συνέχισαν αρκετά μετά το ’45…
Πολλές τραγικές, ματωμένες σελίδες, γεγονότα που καθιστούν την περίοδο ως μία από τις πιο αιματηρές και συνάμα ηρωικές στην ιστορία των Εθνών. Η άνοδος του Φασισμού, στρατιωτικές εισβολές και κατακτήσεις κρατών, αφανισμός μειονοτήτων με φυλετικά, θρησκευτικά και σοβινιστικά κριτήρια, η αποκορύφωση του ρατσισμού, εξόντωση ανθρώπινου δυναμικού ανεξαιρέτως γενεών, αποτρόπαιες μαζικές εκκαθαρίσεις και εκτελέσεις, πειράματα σε ανθρώπους και αμείλικτες μέθοδοι θανάτωσης, οι οποίες ακόμα και τώρα προκαλούν φρίκη στην παγκόσμια μνήμη-συνείδηση και σε όλες τις γενεές, με άμεση ή έμμεση εμπειρία.
Εάν η επέτειος του ’40 αξίζει να μνημονεύεται, είναι για τις ευκαιρίες διδαχής και μάθησης της ιστορίας, είναι για την ενότητα και το πάθος που επέδειξαν οι Έλληνες στις μάχες στο αλβανικό μέτωπο και λίγο αργότερα στην σχεδόν παλλαϊκή αντίσταση κι όχι για να πραγματοποιούνται παρελάσεις με την επίδειξη τής φαντασίωσης ισχύος τού φαλιρισμένου ελληνικού κράτους.

Στην ιστορική αυτή βουτιά τής μνήμης, δεν περνάει απαρατήρητος ο από ραδιοφώνου σχολιασμός τού ιστορικού «ΟΧΙ», από τον Μάνο Χατζιδάκι στο Τρίτο πρόγραμμα.
Σας παραθέτω από τον ιστότοπο Press Publica το αντίστοιχο βίντεο: http://www.presspublica.gr/vinteo-7/
αλλά και το κειμενάκι του μια που είναι σύντομο:
«Επειδή είμαστε, η μοναδική χώρα στην Ευρώπη που δεν γιορτάζει την απελευθέρωση αλλά την έναρξη του πολέμου, τιμώντας ουσιαστικά έναν φασίστα δικτάτορα, ο οποίος υπό διαφορετικές συνθήκες θα έφτιαχνε μια Ελλάδα κατ’ εικόνα και ομοίωση της ναζιστικής Γερμανίας.

Γιατί είπε το ΟΧΙ ο Μεταξάς, αφού θαύμαζε τον άξονα και κυβερνούσε με τον τρόπο του χιτλερικού εθνικοσοσιαλισμού; Αυτά είναι λίγο πολύ γνωστά… Οι πιέσεις, οι Άγγλοι, τα ανάκτορα κ.τλ. Μπορεί κάποιος να αναρωτηθεί και αν λέγαμε ΝΑΙ; Πάλι στα ίδια θα ήμασταν. Ένα-δυο χρόνια υπό συμμαχική επιστασία –μήπως δεν είμαστε πέντε και δέκα χρόνια κάτω από αυτούς;– κι ύστερα μες στη συμμαχία και τέλος στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα.
Άσε και εκείνη τη μεταπολεμική ψευδαίσθηση που μας την καλλιεργούσαν και οι πρώτες μεταπολεμικές κυβερνήσεις μας, ότι ήμασταν οι πρωταγωνιστές του πολέμου, οι περιούσιοι των συμμάχων.
Πιστεύαμε στο τέλος, σαν τον Καραγκιόζη, πως εμείς σκοτώσαμε τον κατηραμένο όφι. Μεθύσαμε από δόξα, που μόνοι μας χαρίσαμε στους εαυτούς μας. Για μια ακόμη φορά νικήσανε οι Χίτες, οι κουτσαβάκηδες, οι ταγματασφαλίτες, οι βασανιστές και οι μέλλοντες Μιχαλόπουλοι και Κουρήδες. Αυτή είναι η 28η Οκτωβρίου».

Τάδε Έφη ο σπουδαίος δημιουργός. Θα έλεγα πως είναι ένα παράδειγμα αριστερού και σαφώς προοδευτικού λόγου από έναν άνθρωπο, ο οποίος έχει επανειλημμένως λοιδορηθεί ως… δεξιός αστός…
Θα έλεγα πως μέσα σε λίγες αράδες ο ΜΧ συνοψίζει την ελληνική ιστορία, όπως εξελίχθηκε μετά τον πόλεμο τού ’40, με τα τραγικά γεγονότα τού εμφυλίου, τα οποία έμελλε να παίξουν μεγάλο ρόλο στην πολιτική ιστορία τής χώρας μας.
Η πολιτική σκέψη στριφογυρίζει συχνότατα γύρω απ’ αυτά τα δίσεκτα χρόνια που βίωσε η Ελλάδα καθώς και η κεντρική-ανατολική Ευρώπη.
Τι να σκεφτούμε όμως σήμερα, 77 χρόνια μετά ; Πως όλο εκείνο που συνέβη είναι παλιά ιστορία και μπορούμε να την ξεχάσουμε ; Να την βάλουμε στο… χρονοντούλαπο της Ιστορίας ; Να θεωρήσουμε πως πλέον αφορά αποκλειστικά τους ιστορικούς μελετητές ;
Πώς θα μπορούσαμε να αγνοήσουμε εκείνα τα γεγονότα και τις συμπεριφορές κρατών και λαών, σε μια σύγχρονη ιστορική φάση, τώρα, όπου αναβιώνουν πρακτικά, ρεαλιστικά, πραγματικά, νεοναζιστικές δυνάμεις και κυβερνήσεις που σχηματίζονται σε συνεργασία με ακροδεξιά σχήματα μέσα στα σπλάχνα τής Ευρωπαϊκής «οικογένειας» ; Τι παράξενο… Στις ίδιες χώρες (Γερμανία-Αυστρία-Τσεχία-Ουγγαρία-Πολωνία) σήμερα, αναβιώνουν οι ιδέες και οι απόγονοι των παλαιότερων φασιστοτεράτων. Το πολιτικό παράδειγμα, είναι οι παππούδες των σημερινών νεοναζί, οι οποίοι έγιναν η αιτία να μετράμε 85.000.000 (!!!) θανάτους… Τα δεδομένα αυτά έκαναν τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο την πιο θανατηφόρα σύγκρουση στην ανθρώπινη ιστορία. Χρονολογικά, άρχισε την 1η Σεπτεμβρίου 1939 στην Ευρώπη και τελείωσε στις 2 Σεπτεμβρίου του 1945.

Να θεωρήσουμε λοιπόν την παλιά Ιστορία, εκείνων των αιματηρών ημερών και εξοντώσεων, ως λήξασα ;
Απεναντίας, θα έλεγα. Με άλλα δεδομένα, έστω και αν θεωρητικά «ανήκουμε στην Ευρώπη», η ιστορία, έστω και ως… «φάρσα», μπορεί να επαναληφθεί ως ιστορικό παιχνίδι, μέσα σε σημερινούς καουμπόηδες Αμερικής, Β. Κορέας, Τζιχαντιστών, αμετανόητων μακελάρηδων, από εμπόλεμες περιοχές τής φλεγόμενης Ασίας και της Αφρικής, αλλά και ανεξέλεγκτων γειτόνων…
Τουλάχιστον να μην χάσουμε την συλλογική μνήμη, η οποία μπορεί να λειτουργήσει εκπαιδευτικά!
Η σπουδαιότερη λοιπόν προσφορά που θα μπορούσε να παραχωρήσει η πολιτεία προς τις νεότερες γενιές, μέσω Εκπαίδευσης, είναι η γνώση τής Ιστορίας και οι μαρτυρίες των τραγικών εκείνων γεγονότων.
Η άγνοια θα μας οδηγήσει στην απόλυτη παράδοση στις δυνάμεις εκείνες, οι οποίες έχουν βγει πλέον από το αυγό τού φιδιού, ενώ νομίζαμε πως είχαν ηττηθεί από τον Κόκκινο στρατό και τα αντιστασιακά κινήματα των χωρών…