«Ζούμε σε μια κοινωνία, που έχει κυρίαρχη κουλτούρα να μην αλλάζει τίποτα αλλά να μεταμφιέζεται». Με τις λίγες αυτές λέξεις ο Στέλιος Ράμφος, σε συνέντευξή του στην Athens Voice, συμπύκνωσε μια αναμφισβήτητη πραγματικότητα.
Παρά τα όσα υποστηρίζουν ορισμένοι, η αλλαγή προκαλεί φόβο. Κυρίως αφυπνίζει τα αμυντικά αντανακλαστικά. Η δύναμη της συνήθειας είναι ανυπέρβλητη. Προτιμούμε να ακολουθούμε γνώριμους δρόμους διότι νιώθουμε μεγαλύτερη ασφάλεια. Αρνούμαστε τις μεταβολές γιατί θέλουμε να ζούμε με βεβαιότητες και αυταρέσκειες. Σκαρφιζόμαστε διάφορους τρόπους για να μένουνε καθηλωμένοι στα οικεία, στα γνώριμα.
Έτσι ερμηνεύεται και το ότι ο κοινωνικός σχηματισμός, και κατ? επέκταση το σύστημα πολιτικής εκπροσώπησης, εμφανίζουν διαχρονικά σταθερές παθογένειες. Προκρίνουν τις πρόσκαιρες και εφήμερες λύσεις. Προτάσσουν τις κοντόφθαλμες επιλογές, μεταθέτοντας τις ουσιαστικές τομές στο διηνεκές. Θεμελιώδη αντίληψη συνιστά η εξυπηρέτηση διαφόρων -ακόμη και ετερόκλητων- επαγγελματικών ομάδων.
Οι συντεχνιακές λογικές, οι πελατειακές σχέσεις, οι λαϊκίστικες πρακτικές υιοθετούνται από την πλειονότητα των εκπροσώπων των κομμάτων και των συνδικάτων. Οι ψευδεπίγραφες διακηρύξεις τους δεν συγκαλύπτουν την ουσία των πολιτικών τους. Η προσπάθειά τους να μεταμφιεστούν σε φορείς αλλαγών δεν αναιρεί το ότι παραμένουν θεματοφύλακες μιας μπλοκαρισμένης κοινωνίας. Και εν τέλει συμβάλλουν στη συντήρηση και στη διαιώνιση ενός παρωχημένου και παρασιτικού μοντέλου.
Αναμφίβολα, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε είναι σύνθετα και πολύπλοκα. Η επίλυσή τους, όμως, δεν θα επιτευχθεί με κίβδηλες συνταγές. Ούτε, με μεσοβέζικες διευθετήσεις. Εξάλλου, σ? αυτές οφείλεται η παραγωγική, οικονομική και αναπτυξιακή υστέρηση της Ελλάδας. Τα αδιέξοδα δεν προκύπτουν μόνο από τη διαχειριστική και πολιτική ανεπάρκεια κάποιων. Πρωτίστως, είναι αποτέλεσμα άτολμων, αντιφατικών και ανερμάτιστων χειρισμών, παλινωδιών και αμφιταλαντεύσεων. Η πολυπόθητη αλλαγή που διακηρύσσουν στερείται πρακτικού αντικρίσματος.
Κι αυτό γιατί σχεδόν το σύνολο του κομματικού συστήματος φαίνεται να λειτουργεί αποτρεπτικά για τις ανατροπές που χρειάζονται η χώρα, η οικονομία και η διοίκηση. Όχι μόνο τις αντιστρατεύεται με κάθε μέσο. Αλλά βρίσκεται και σε αγαστή συνεργασία με έναν κρατικοδίαιτο συνδικαλισμό και τους εργατοπατέρες του. Η πρόσφατη απεργία το επιβεβαιώνει. Αντίστοιχες είναι και οι πολιτικές που υποστηρίζονται για το Ασφαλιστικό, τα κόκκινα δάνεια, για την πρώτη κατοικία κ.λπ.
Τα κόμματα της αντιπολίτευσης (ΣΥΡΙΖΑ και ΚΙΝΑΛ) ακόμη μια φορά έδειξαν ότι είναι εκτός τόπου και χρόνου. Η δυσαρμονία τους με τη νέα εποχή, πασιφανής. Ο προοδευτικός φερετζές τους δεν κρύβει τη συντηρητική τους υπόσταση. Αλλά και η συμπολίτευση (ΝΔ) δεν μπορεί να ξεπεράσει την αμηχανία της στις προωθούμενες από την κυβέρνηση μεταρρυθμίσεις. Ομοίως και αρκετοί από τους υπουργούς της.
Η απόκλισή τους από τους διακηρυγμένους στόχους είναι εμφανής. Η απόπειρα νόθευσής τους, μάλιστα, καθίσταται καίριο ζήτημα για την κυριαρχία του Κυριάκου Μητσοτάκη. Η στιβαρότητα, η αποφασιστικότητα και η αποτελεσματικότητα που θα επιδείξει ως προς το μεταρρυθμιστικό του σχέδιο θα κρίνει τις αντοχές τού κυβερνητικού σχήματος.
Το πολιτικό κεφάλαιο του πρωθυπουργού δημιουργήθηκε επειδή ο ίδιος εξέφρασε καθαρές πολιτικές και υποστήριξε καθαρές λύσεις. Το εγχείρημά του δεν είναι περίπατος. Και τούτο διότι το κοινωνικοπολιτικό περιβάλλον παραμένει ναρκοθετημένο. Μολονότι δείχνει να θέλει αλλαγές, εντούτοις τις αποστρέφεται, τις απεχθάνεται.
Η αδιαχώρητη κοινωνία αποδεικνύεται εξαιρετικά ισχυρή, ανατροφοδοτώντας όλους τους κομματικούς και συνδικαλιστικούς βιότοπους.